Kịch của Lê Khanh ngập khói thuốc

Nhà Ôsin (kịch bản Nguyễn Huy Thiệp, đạo diễn NSND Lê Khanh), ra mắt ngày 9.12 tại Nhà hát Tuổi Trẻ, là vở diễn thu hút sự quan tâm của công chúng Hà Nội gần đây. Nhưng vở kịch gây tranh cãi khi khói thuốc xuất hiện ở hai trong số ba hồi của tác phẩm.

Người phì phèo thuốc lá trong Nhà Ôsin là nhân vật Thủy Trần - một con người vô vị và nhạt nhẽo. Thủy Trần là bạn của tiểu thư Oanh bé, cô công chúa con ông đại tá, và Thủy Trần là điển hình cho mẫu người không có chuyên môn, không nghề nghiệp, không tiền bạc, làm gì cũng thất bại, nhưng lại có khát vọng bước chân vào giới giàu sang.

Tham vọng thì nhiều mà thực tế thì trắng tay, nhân vật Thủy Trần thể hiện sự bất mãn bằng việc đi tới đi lui trong phòng khách nhà ông đại tá và không ngừng hút thuốc. Cô ta tự châm lửa, phì phèo hút rất điệu nghệ.

Nhân vật Thủy Trần với điếu thuốc thường trực trên tay.

Trao đổi với đạo diễn Lê Khanh sau buổi diễn Nhà Ôsin tối 16.12, chị cho biết hành động hút thuốc lá ở đây là một hình thức hỗ trợ khắc họa tâm lý nhân vật. "Hành động hút thuốc trong vở kịch là để phục vụ nghệ thuật, chứ không phải việc làm vô nghĩa, và như vậy hút thuốc lá ở đây là một hoạt động biểu diễn, để vở diễn được tốt hơn, chứ không có nghĩa là để cổ súy cho những hành vi ngoài đời".

Tuy nhiên, việc đưa thuốc lá lên sân khấu gần đây vốn không được khuyến khích. Điển hình như người mẫu Thanh Hằng từng phải nộp phạt 3,5 triệu đồng vì hút thuốc lá điện tử trong một show diễn thời trang. Hoặc vở kịch "Cát bụi" (đạo diễn NSND Xuân Huyền, ra mắt tháng 7.2012) cũng từng khiến công luận lên tiếng vì có khói thuốc.

Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua luật Cấm hút thuốc lá và quảng cáo thuốc lá nơi công cộng. Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Văn Hà, trưởng Văn phòng Luật sư H., xác định việc sử dụng thuốc lá như đạo cụ trên sân khấu có vi phạm luật hay không rất là khó. "Nếu tiết mục hút thuốc đó phản ánh nội dung vở diễn, là một chi tiết trong vở kịch đó, để toát lên thông điệp mà đạo diễn muốn truyền tải thì nó hoàn toàn không vi phạm luật. Nhưng nếu trong vở diễn đó lồng ghép cảnh hút thuốc vào với mục đích quảng cáo thì đương nhiên là vi phạm. Vì thế việc có vi phạm hay không phải tùy từng bối cảnh", ông Hà nói

Tuy nhiên, trên phương diện cá nhân, luật sư Hà cũng không ủng hộ một vở diễn trước công chúng lại có nhiều cảnh hút thuốc lá. Vị luật sư này cho biết, nếu bắt buộc phải có cảnh hút thuốc, thì đạo diễn cũng nên hạn chế tới mức thấp nhất, làm sao để khán giả sẽ thấy đó không phải là hành vi đáng học tập.

Một cảnh trong vở kịch.

Kịch bản gốc của Nguyễn Huy Thiệp chỉ có hai hồi, các nhân vật không phân rõ vai chính, phụ, không rõ kịch tính, đoạn cao trào thắt nút, mở nút, Nhà Ôsin thực sự là một thách thức cho những người dàn dựng. Tuy nhiên, NSND Lê Khanh vẫn thích thú với kịch bản này và quyết tâm dựng Nhà Ôsin với nhiều thử nghiệm táo bạo.

Các diễn viên như Chí Trung (vai đại tá), Nguyệt Hằng (vai Oanh lớn)… với diễn xuất tài năng là những điểm sáng của vở diễn. Tuy thời lượng không quá dài như các vở chính kịch khác, Nhà Ôsin vẫn đủ khắc họa rõ nét tính cách điển hình của mỗi nhân vật, đó là một tên Phú điên trước chuyên trộm cướp, rồi phấn đấu và trở thành tỷ phú vì tin vào một tình yêu màu hồng; là cô Oanh lớn gớm ghê, bước từ thân phận ôsin sang địa vị chủ nhà; là ông đại tá với "trái tim hồng" độ lượng; là tấm lòng người mẹ của bà ôsin Tơ.

Người xem cũng đủ cảm nhận và lắng lòng với những bi kịch tưởng chừng rời rạc, như bi kịch nhiều tham vọng mà thực tế trắng tay của cô Thủy Trần, bi kịch con không nhận cha mẹ vì khinh mẹ nghèo, bi kịch con cái đuổi cha mẹ ra khỏi nhà để cướp gia tài….

Những khóc cười, cười khóc của Nhà Ôsin sẽ lên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội vào tối nay, 23.12.