Là loài ngoại lai bị cấm ở Việt Nam nhưng tôm hùm đất Trung Quốc vẫn được rao bán tràn lan

Tôm hùm đất, cần bao nhiêu cũng có hàng

Trong vai người muốn mua số lượng lớn tôm hùm đất làm thực phẩm phục vụ khách tại nhà hàng ở Hà Nội, chúng tôi được nhiều đầu mối, doanh nghiệp kinh doanh thủy hải sản nhập khẩu tại các tỉnh chào hàng tôm hùm đất sống, đông lạnh rất nhiệt tình.

Chị Phạm Thị H., đại diện cơ sở hải sản tươi sống Ô.G có địa chỉ ở Phú Hòa (Phú Yên) cho biết, hiện nay cơ sở đang nhập 2 loại tôm hùm đất sống từ Trung Quốc và Nhật Bản và sẵn sàng cung cấp nếu khách có nhu cầu với giá 850.000 đồng/kg theo size 30-40 con/kg.

"2 loại tôm đều có giá như nhau. Hàng nhập khó nhưng nếu khách có nhu cầu đặt hàng trước, chúng tôi sẽ cung cấp được. Tuy nhiên, số lượng tôm không nhiều, đa phần là hàng Trung Quốc", chị H. tiết lộ.

Khi được chúng tôi hỏi về cách vận chuyển và giấy tờ nhập khẩu, chị H. cho biết, nếu khách có nhu cầu cơ sở sẽ chuyển ship để các tỉnh, thành. Nếu khách ở xa, hàng sẽ được gửi theo đường bay. Tuy nhiên, cơ sở chỉ đảm bảo hàng đến đúng địa chỉ, còn sau đó việc bảo quản, giữ hàng như thế nào là do nhà hàng.

Cũng theo chị H., nếu khách kén hàng và muốn mua tôm hùm đất giá thấp có thể chọn hàng đông lạnh với size 25-50con/kg giá 230.000 đồng/kg. "Hàng đông lạnh có thể bảo quản được lâu hơn từ 3-6 tháng nên rất phù hợp cho việc chế biến các món hấp hay lẩu... phục vụ nhà hàng", chị H. nói.

Cùng chào hàng tôm hùm đất đông lạnh với chúng tôi, ông T.K, đại diện một doanh nghiệp chuyên phân phối sỉ, lẻ mặt hàng này ở phường Tân Thành, quận Tân Phú (TP.HCM) khẳng định, tại thời điểm này, công ty đang có 2 loại tôm hùm đất đông lạnh gồm size 25-35 con/kg với giá 875.000 đồng/ túi 2,5kg và loại 35-45 con/kg với giá 825.000 đồng/túi 2,5kg.

Theo tìm hiểu và quan sát của chúng tôi, trên trang mạng xã hội của đơn vị này có đăng nhiều hình ảnh tôm hùm đất, trong đó có đăng kèm hình ảnh tôm khi chế biến chín có màu đỏ au cực kỳ bắt mắt.

"Nếu khách lấy hàng số lượng lớn khoảng vài trăm kg/đơn, công ty sẽ giảm giá thấp nhất còn khoảng 230.000 - 235.000 đồng/kg. Sản phẩm đảm bảo chất lượng và có đầy đủ giấy tờ hợp pháp", ông T.K nói.

Theo ông T.K, nếu khách muốn mua tôm hùm đất đông lạnh số lượng lớn cần phải đặt hàng trước mới có nhiều.

Khi được chúng tôi yêu cầu được xem trước giấy tờ nhập khẩu, ông T.K quả quyết: "Khi nào khách chốt đơn, đặt hàng thì bên công ty mới cung cấp giấy tờ đầy đủ".

Chưa nhận được đề nghị kiểm dịch nhập khẩu tôm hùm đất đông lạnh để làm thực phẩm

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Long - Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NNPTNT) cho biết, tôm hùm đất sống (hay còn gọi là tôm hùm nước ngọt) có tên khoa học là Procambarus clarki, có tên trong Phụ lục 2 Loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại ban hành kèm theo Thông tư số 35/2018/TT-BTNMT ngày 28/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định tiêu chí xác định và ban hành danh mục loài ngoại lai xâm hại.

Theo ông Long, tôm hùm đất sống với tên khoa học Procambarus clarki cũng không có tên trong Phụ lục VIII Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam (ban hành kèm theo Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản).

"Vì vậy, để được nhập khẩu tôm hùm đất sống thì người nhập khẩu phải được Tổng cục Thủy sản cấp phép nhập khẩu (theo quy định tại Nghị định số 26/2019/NĐ-CP, Thông tư số 25/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quy định trình tự, thủ tục đánh giá rủi ro, cấp phép nhập khẩu thủy sản sống (được sửa đổi, bổ sung Thông tư số 01/2022/TT-BNNPTNT)).

"Đến thời điểm này, Cục Thú y chưa hướng dẫn bất kỳ tổ chức, cá nhân nào kiểm dịch nhập khẩu tôm hùm đất sống", ông Long khẳng định.

Đối với mặt hàng tôm hùm đất đông lạnh, đại diện Cục Thú y khẳng định: Theo quy định sản phẩm thủy sản đông lạnh nhập khẩu vào Việt Nam làm thực phẩm phải bảo đảm điều kiện có nguồn gốc từ các cơ sở có trong Danh mục cơ sở sản xuất được phép xuất khẩu thực phẩm có nguồn gốc thủy sản vào Việt Nam theo quy định tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ; đồng thời phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan có thẩm quyền nước xuất khẩu cấp cho lô hàng.

Hiện nay, Cục Thú y không nhận được đề nghị kiểm dịch nhập khẩu tôm hùm đất đông lạnh để làm thực phẩm.  

Theo các chuyên gia nghiên cứu nuôi trồng thủy sản, tôm hùm đỏ sống bò đáy, thích đào hang, ưa tối, chuyên hoạt động về đêm. Chúng có thể đào hang trú ẩn sâu 100-200cm, có thể sống được cả ở dưới nước lẫn trên cạn và chịu được nhiệt độ 0-37 độ C. Thức ăn chủ yếu của loại tôm này là mùn bã hữu cơ, ngũ cốc, khô đậu, rau quả, cỏ non, rong cỏ nước, tảo sống bám, côn trùng, sinh vật đáy cỡ nhỏ, xác động vật, thức ăn chế biến... 

Tôm hùm đất bị cấm ở Việt Nam do loài ngoại lai này không có giá trị kinh tế cao, thậm chí có thể phá hoại mùa màng nếu quản lý không tốt.