Lấy ví dụ về hãng xe Lamborghini từng sản xuất máy kéo, doanh nghiệp Italia muốn hỗ trợ thị trường máy nông nghiệp Việt Nam

Tỷ lệ cơ giới hóa ở một khâu sản xuất còn thấp

Theo thống kê của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, đến nay, mức độ cơ giới hoá tại một số khâu, trong một số lĩnh vực ngành nông nghiệp có tỷ lệ khá cao như: Trồng trọt đạt từ 70 - 100% (làm đất, tưới, bảo vệ thực vật); chăn nuôi đạt từ 55 - 90% (thức ăn, nước)...

Tuy nhiên, bên cạnh đó, việc cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất nông nghiệp vẫn còn một số tồn tại như việc chế tạo máy móc, thiết bị trong nước phục vụ sản xuất nông nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu về chủng loại, số lượng. 

Tỷ lệ cơ giới hóa ở một số khâu sản xuất và lĩnh vực ngành hàng còn thấp, đơn cử như trong khâu gieo cấy lúa tỷ lệ cơ giới hóa còn thấp do kinh phí mua máy cấy khá cao, một số loại máy cấy ngồi lái có giá trị từ 500 - 600 triệu đồng, trong khi quy mô sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ. Ngoài ra, hạ tầng kỹ thuật của nhiều loại cây trồng khác hiện vẫn chưa phù hợp để áp dụng cơ giới hóa đồng bộ.

Báo cáo kết quả nghiên cứu "Ngành nông nghiệp và cơ giới hóa nông nghiệp tại Việt Nam" do Thương vụ Italia tại Việt Nam, Hiệp hội Sản xuất và kinh doanh máy móc nông nghiệp Italia phối hợp với ERAI Asia thực hiện cho biết, mặc dù Việt Nam phụ thuộc vào nhập khẩu khoảng 60 đến 70% máy móc nông nghiệp, chủ yếu từ Trung Quốc và Nhật Bản, nhưng đã có những tiến bộ đáng chú ý trong sản xuất máy móc nông nghiệp trong nước. 

Theo Hiệp hội Công nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI), chỉ có 32% nhu cầu được cung cấp bởi các công ty trong nước. 68% nhu cầu thị trường còn lại được đáp ứng thông qua nhập khẩu, do các nhà cung cấp trong nước phải đối mặt với thách thức với công nghệ sản xuất lạc hậu.

Trung Quốc tính đến nay là nhà cung cấp lớn nhất tại Việt Nam, tiếp theo là Hàn Quốc, Nhật Bản. Xét về mặt thương mại toàn cầu, Italia thường giữ vị trí đáng chú ý trong số 20 nhà cung cấp hàng đầu cho Việt Nam, sự hiện diện nổi bật của Italia giúp các doanh nghiệp Italia tận dụng chuyên môn của mình, tăng cường đánh dấu thương hiệu và thiết lập quan hệ đối tác trên thị trường máy móc nông nghiệp Việt Nam.

Việt Nam là thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp sản xuất máy nông nghiệp Italia

Theo Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến, bên cạnh một số thành tích nổi bật, ngành nông nghiệp Việt Nam cũng còn những hạn chế, tồn tại như quy mô sản xuất nhỏ lẻ còn chiếm tỷ trọng tương đối cao, năng suất lao động còn thấp, tỷ lệ cơ giới hóa trong các lĩnh vực còn thấp. 

Một điểm yếu nữa được lãnh đạo Bộ NNPTNT nêu ra, là việc nâng tỷ lệ chế biến và chế biến sâu của ngành chuyển biến còn chậm trong vài năm trở lại đây. Ông ví von, rằng trong khi thế giới người đã "xuất gói" thì Việt Nam vẫn chủ yếu "xuất bao". Lượng xuất khẩu nông lâm thủy sản liên tục tăng nhưng chủ yếu vẫn là xuất khẩu ở dạng thô.

Nguyên nhân của tình trạng trên được Thứ trưởng Phùng Đức Tiến phân tích, là do trình độ khoa học và công nghệ còn tương đối thấp. Khả năng ứng dụng khoa học công nghệ và các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng quốc gia, quốc tế còn hạn chế.

Đồng quan điểm về vấn đề này, theo ông Phạm Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, mức độ cơ giới hóa trong nông nghiệp của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Điển hình lĩnh vực lâm nghiệp đang có mức độ cơ giới hóa đồng bộ đạt thấp nhất, chỉ vào khoảng 30%. Bởi, sản xuất lâm nghiệp phụ thuộc lớn vào địa hình, điều kiện canh tác. Giải pháp để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững nông nghiệp Việt Nam là cần phải cơ giới hóa đồng bộ.

Đại sứ Italia tại Việt Nam Marco Della Seta đánh giá cao tiềm năng phát triển của Việt Nam, quốc gia với dân số gần 100 triệu người khi mang đến nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp muốn xuất khẩu hoặc thiết lập hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp.

"Nền kinh tế Việt Nam thể hiện sự năng động vượt trội với mức tăng trưởng GDP mạnh mẽ 8,02% vào năm 2022, đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế lớn thứ ba trong khu vực ASEAN và lớn thứ 27 toàn cầu vào năm 2028. Mức lạm phát được kiểm soát, tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn 2% vào năm 2022, và tỷ lệ nợ công trên GDP ngày càng giảm, Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho phát triển kinh tế và kinh doanh toàn cầu", ông chia sẻ.

Ông Marco nhìn nhận, nhờ lực lượng lao động trẻ, năng động và tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, dự kiến đạt 50% dân số vào năm 2035, Việt Nam có tiềm năng đầy hứa hẹn về nhu cầu tiêu dùng trong nước, nhất là các sản phẩm chất lượng cao, trước hết là thực phẩm, sẽ tiếp tục tăng trưởng đáng kể trong những năm tiếp theo.

Chia sẻ thêm về điều này, Giám đốc Thương vụ Italia tại Việt Nam Fabio De Cillis nói, nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong GDP Việt Nam. Chính phủ Việt Nam đã đặt lĩnh vực này là ưu tiên hàng đầu, thực hiện nhiều chương trình và ưu đãi khác nhau để hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp. Những sáng kiến này nhằm mục đích cải thiện năng suất, hợp lý hóa các quy định và thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp bền vững.

Gạo vẫn là sản phẩm nông nghiệp chiếm ưu thế ở Việt Nam, tiếp đó là mía, sắn, cao su, hạt tiêu, điều và cây ăn quả. "Các phương tiện canh tác được cải tiến đã giúp tăng sản lượng mùa vụ mặc dù diện tích canh tác giảm, tạo cơ hội cho cơ giới hóa và hiện đại hóa trang trại", ông nhận xét.

Phát biểu tại hội thảo, đại diện một số doanh nghiệp Italia bộc bạch, rằng quốc gia Nam Âu này trước đây cũng xuất phát từ nông nghiệp. Chẳng hạn, hãng xe nổi tiếng Lamborghini vốn có xuất phát điểm từ một nhà máy sản xuất máy kéo. Trên cơ sở đó, Italia có nhiều nét tương đồng và hỗ trợ tương đối tốt cho thị trường máy móc nông nghiệp ở Việt Nam, nơi có tiềm năng to lớn nhưng thiết bị đa số hiện tụt hậu so với mức trung bình của khu vực và thế giới.

Các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là các nhà cung cấp từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, đang chiếm lĩnh thị trường máy nông nghiệp Việt Nam. Điều này được các doanh nghiệp Italia lý giải, là do trong tiềm thức của người Việt lâu nay hình thành suy nghĩ "đồ của châu Âu thường đắt", không phù hợp với cây trồng chính của Việt Nam, đặc biệt là lúa, cũng như những thách thức do điều kiện thời tiết nhiệt đới của đất nước.

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp Italia có thể tận dụng cơ hội bằng cách cung cấp các công nghệ tiên tiến, giải pháp phù hợp và máy móc nông nghiệp hiệu quả để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và đóng góp vào sự phát triển của ngành tại Việt Nam.