Một bản dân tộc Thái ở Nghệ An làm nghề gì mà bất ngờ thu tiền tỷ từ người trong thiên hạ?

Hồi sinh nghề dệt truyền thống thành sản phẩm du lịch cộng đồng đặc sắc

Những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại các huyện miền núi ở Nghệ An đang được chú trọng và phát triển. Với sự đa dạng trong văn hóa, cách làm độc đáo các điểm du lịch cộng đồng đang ngày một phát triển thu hút du khách trong và ngoài nước về thăm.

Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Qùy Châu, tỉnh Nghệ An một điểm xây dựng du lịch cộng đồng, được đánh giá rất cao về tiềm năng. Hoa Tiến là bản người Thái cổ có đến 98% đồng bào dân tộc Thái sinh sống. 

Nhà sàn ở bản Hoa Tiến được duy trì nhà ở theo kiến trúc truyền thống nguyên bản của người Thái. Trong bản hiện có 5 hộ gia đình đủ điều kiện phục vụ khách ăn, nghỉ tại nhà, ngoài ra còn 2 nhà được nâng cấp thành nhà nghỉ cộng đồng.

Năm 2022, tổng doanh thu từ du lịch cộng đồng, bán các sản phẩm truyền thống giúp bà con nơi đây thu về 1,2 tỷ đồng. Nhờ làm du lịch cộng đồng, đời sống bà con dân bản được nâng nên đáng kể.

Hoa Tiến được xem là cái nôi của nghề dệt thêu thổ cẩm ở huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An. Trước đây, mỗi hộ dân trong làng đều có khung cửi làm ra những sản phẩm thổ cẩm nhiều mẫu mã, hoa văn tinh tế tạo nên nét đẹp văn hóa riêng. 

Các sản phẩm của bà con bản Hoa Tiến được người dân trong vùng rất ưa chuộng. Tuy nhiên qua thời gian, nghề dệt thổ cầm dần mai một, bà con chỉ làm đủ để sử dụng trong đời sống hàng ngày.

Để có thể phát triển du lịch cộng đồng, nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt thổ cẩm truyền thống đã được khôi phục lại. Vùng trồng dâu được mở rộng, bà con bắt đầu nuôi tằm nhiều hơn, những khung cửi cũng bắt đầu hoạt động hết công suất.

Bà Lương Thị Luyên (SN 1964, trú tại xã Châu Bính, huyện Qùy Châu) một thợ dệt thổ cẩm giỏi được mời về để cùng khôi phục phát triển lại nghề dệt thổ cẩm tại bản Hoa Tiến. Các hoa văn truyền thống của người Thái trên từng chiếc chân váy, khăn piêu, chăn, bộ trang phục được dệt rất tinh tế. 

Các sản phẩm thổ cẩm trở thành một món quà ý nghĩa đối với khách du lịch. Ai cũng muốn mua một bộ váy áo truyền thống của người Thái về làm kỷ niệm.

Bên cạnh đó, nghề mây tre đan cũng được sản xuất nhiều hơn để có đủ hàng để trưng bày và phục vụ du khách.

Làm Homestay khách tây về ở nườm nượp

Nhằm hiện thực hóa những tiềm năng, để bản Hoa Tiến thành điểm du lịch cộng đồng, UBND huyện Quỳ Châu đã hỗ trợ các gia đình trong bản đi tham quan các mô hình du lịch cộng đồng nổi tiếng. Bên cạnh đó, Nghị quyết số 13 và Chương trình số 10-CTr/HU cũng được ban hành để phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử.

Sau khi đi tham quan, những gia đình có nhà sàn đẹp đã chọn khảo sát thành nhà nghỉ cộng đồng. Đến nay, một số hộ gia đình còn làm xây dựng thành Homestay với cảnh quan được bài trí hài hòa để phục vụ du khách.

Nổi bật trong số đó là Homestay Bích Trang của gia đình bà Sầm Thị Bích (SN 1965, trú tại bản Hoa Tiến). Ngôi nhà sàn rộng của gia đình bà Bích được trang trí guồng nước đặt ở bên cổng. 

Phía trong những dụng cụ thường ngày của như gùi, giỏ, chiêng… được bài trí hài hòa. Bên cạnh đó, các bộ trang phục truyền thống của người Thái được trưng bày để du khách tham quan.

Hai khung cửi luôn thường trực để du khách có thể trải nghiệm quá trình dệt vải, làm ra những bộ trang phục thổ cẩm truyền thống. 

Ngoài ra bà Bích còn dựng thêm một khu vực để khách thưởng thức các món ăn truyền thống. Khu vực này còn được chủ Homestay đặt với cái tên thú vị "Ở đây có bán niềm vui".

Đến đây, du khách được trải nghiệm và hòa mình cuộc sống của đồng bào Thái với các tập tục văn hóa truyền thống. 

"Du khách có thể tự đi hái lá dâu, cho tằm ăn, nhuộm sợi, dệt vải. Bên cạnh đó còn được làm các công việc thường ngày khác như đan lát, thăm những căn cổ vật được sưu tầm, tìm hiểu về văn hóa truyền thống của người Thái. 

Đồng thời du khách cũng được thưởng thức các món ăn, buộc chỉ cổ tay cầu bình an, hòa mình vào những làn điệu truyền thống của người Thái", bà Sầm Thị Bích chia sẻ.

Trong năm 2022, Homesaty Bích Trang của gia đình bà Bích đã đón nhiều đoàn khách trong và người nước. Nhiều đoàn khách nước ngoài về đây để tìm hiểu về phong tục, tập quán, văn hóa người Thái. Có những đoàn khách đến để đi du lịch trải nghiệm.

Nhờ làm du lịch cộng đồng, các sản phẩm thổ cẩm, thủ công mỹ nghệ, cho đến các sản phẩm nông nghiệp truyền thống được tiêu thụ rất tốt. Bên cạnh đó, tại bản Hoa Tiến còn thành lập 2 tổ văn nghệ để phục vụ các đoàn khách.

Ông Sầm Thanh Hoài – Chủ tịch UBND xã Châu Tiến, huyện Qùy Châu, tỉnh Nghệ An chia sẻ, địa phương luôn tạo điều kiện tối đa để bản Hoa Tiến phát triển du lịch cộng đồng. 

Bên cạnh đó, UBND huyện Qùy Châu và tỉnh Nghệ An cũng đặc biệt quan tâm để biến nơi đây trở thành một điểm du lịch cộng đồng phát triển mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân.

Hàng năm, các hộ dân được hỗ trợ đi tham quan học hỏi kinh nghiệm tại những điểm du lịch cộng đồng. Bên cạnh đó, địa phương còn tổ chức các lớp tập huấn cho bà. Một tín hiệu rất khả quan, là lượng khách về đây năm sau đều cao hơn năm trước.

Du lịch cộng đồng đã đem đến những đổi thay cho bản Hoa Tiến, đời sống người dân được nâng cao. Hi vọng rằng trong tương lai với quy hoạch đồng bộ các điểm tham quan du lịch trên địa bàn, bản Hoa Tiến sẽ trở thành một điểm đến không thể bỏ lỡ đối với du khách.