Một năm xây dựng nếp sống văn minh trong tang ma, lễ hội: Hay ít, dở nhiều

Tranh quả phết dẫn đến đánh nhau trong Hội Phết Hiền Quan ở Tam Nông, Phú Thọ tháng 2-2010.

Có những tích cực

Theo nhận định của Bộ VH-TT&DL, đời sống văn hoá trên các mảng cưới, tang ma, lễ hội một năm qua đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều địa phương có những sáng kiến mới, tạo nét văn minh, lành mạnh, thực hiện tiết kiệm trong việc cưới. Như Thừa Thiên - Huế, Tiền Giang, Bến Tre xây dựng mô hình cưới tập thể, TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng nhân rộng mô hình "Lễ trao giấy chứng nhận đăng ký kết hôn", Đoàn thanh niên các cấp có mô hình "Văn phòng hỗ trợ đám cưới cho thanh niên".

Tại một số tỉnh thành, tình trạng đốt, rải vàng mã đã hạn chế khi đưa tang, hầu hết các phường, xã đều lập các ban, CLB trợ tang để hỗ trợ các chủ tang thực hiện nếp văn minh. Một số khu vực có đồng bào Công giáo như Nam Định, Thái Bình, Hà Nam đã thay việc đưa linh cữu người quá cố vào nhà thờ làm phép bằng việc mời linh mục đến nhà làm lễ. Đồng bào Khmer và Chăm đã hoả táng tại nơi riêng thay cho hoả táng lộ thiên gây ô nhiễm. Đồng bào Tây Nguyên đã bỏ hủ tục chôn chung và giảm dần giết mổ gia súc tốn kém, ăn uống ngay bên mồ…

Vẫn còn nhiều tiêu cực

Cùng với nhiều thành quả được ghi nhận, diễn biến thực tế của ba loại hình hoạt động văn hoá, xã hội này vẫn còn rất nhiều hạn chế. Hôm qua tại Bộ VH-TT&DL, Ban Tuyên giáo T.Ư và Bộ này đã tổ chức hội nghị đánh giá kết quả 1 năm triển khai thực hiện kết luận số 51-KL/TW "Tiếp tục thực hiện Chỉ thị 27-CT/TW của Bộ Chính trị khoá VIII về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Hội nghị có sự tham gia của nhiều ban ngành như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Ban Dân vận T.Ư, Hội Nông dân Việt Nam…

Phải tuyệt đối gương mẫu, đảng viên đi trước làng nước theo sau, chứ nếu anh không nghiêm với bản thân và gia đình mình thì "quan đi, mất gì dân không đi!.

Ông Hoàng Tuấn Anh - Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL

Nhiều đại biểu phản ánh: Thực hiện văn minh trong việc cưới ở đô thị còn chậm hơn nông thôn. Đặc biệt là một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu, công chức các bộ, ngành, cơ quan T.Ư chấp hành Kết luận 51 còn kém hơn ở tỉnh thành. Có những nơi những biểu hiện tiêu cực trong việc cưới, tang lại trỗi dậy, cộng với tính phô trương, lãng phí, vụ lợi còn phổ biến… Phó Chánh văn phòng Trung ương Đảng Nguyễn Văn Thạo nói, chúng ta cho rằng có biến chuyển mạnh mẽ và cơ bản, nhưng chưa nhiều lắm!

Ông Nguyễn Văn Thạo nói thêm, trong công tác phòng chống và phê phán chúng ta còn yếu, nhiều khi còn bị những tiêu cực lấn lướt, như thương mại hoá lễ hội, in tiền âm phủ giống tiền polymer tràn lan… Còn Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Trần Đàm cho rằng, chúng ta còn gặp rào cản lớn từ phía tâm linh nên quản lý nhà nước còn gặp nhiều khó khăn. Chỗ nào cũng thấy động thổ, khánh thành, rồi cưới hỏi, an táng, vị trí công tác mới… đều “đi xem”.

Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Huỳnh Vĩnh Ái nêu ví dụ cho thấy tình hình "lập chuẩn" hay chấn chỉnh bất cập vẫn còn nhiều trở ngại. Như lễ đâm trâu ban đầu đã được yêu cầu hạn chế bởi cảm giác ghê rợn, nhưng nhiều đồng bào kiến nghị là ở Đồ Sơn có chọi trâu rồi giết thịt, họ chỉ cúng rồi cùng ăn con trâu đó thôi! Hoặc việc xem ngày tốt, xấu trong các nghi thức tế lễ thần thánh ở địa phương, nhiều nơi cán bộ xã không dám can ngăn. Lễ cầu siêu phát triển nhiều mà một số địa phương nói không biết làm sao.

Tại hội nghị này, chưa có nhiều sáng kiến cụ thể để giải quyết những tồn đọng và những biến tướng của tiêu cực trong việc tang, ma, lễ hội ngoài những kiến nghị chung chung về tăng cường tuyên truyền, giáo dục, đẩy mạnh thanh kiểm tra, xử lý vi phạm… Một trong những đòi hỏi đầu tiên được nhắm đến đối tượng đảng viên, cán bộ, coi nếp sống lành mạnh, văn minh là một tiêu chuẩn để đánh giá đội ngũ này.

Hoàng Thi