Mỹ không ngại chọc giận Trung Quốc, tăng cường hỗ trợ Đài Loan

Các hồ sơ giải mật được đánh giá là có thể giúp minh bạch hóa cũng như tái khẳng định cam kết lịch sử của Washington đối với vấn đề Đài Loan trong bối cảnh lo ngại ngày càng gia tăng về việc Bắc Kinh sẽ mạnh tay hơn đối với hòn đảo này.

Cơ quan đại diện của Mỹ tại Đài Loan đã công bố cam kết được gọi là "6 bảo đảm" (six assurances) được đề cập trong các bức điện mật được gửi tới Đài Bắc dưới thời Tổng thống Ronald Reagan.

Các bức điện trên cung cấp phần "diễn giải từ phía Mỹ" đối với Thông cáo chung Mỹ - Trung ngày 17/8/1982. Theo đó, Mỹ công nhận Bắc Kinh là chính phủ hợp pháp duy nhất của Trung Quốc, nhưng tuyên bố người dân Mỹ sẽ duy trì hợp tác văn hóa, thương mại và những quan hệ không chính thức khác cùng người dân Đài Loan.

Mặc dù Mỹ thiết lập quan hệ chính thức với Trung Quốc và không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng Washington bị ràng buộc luật pháp để giúp Đài Loan tự vệ và là nhà cung cấp vũ khí chính của họ.

Trong số những “đảm bảo” được đưa ra vào năm 1982, có những tuyên bố rằng Mỹ chưa ấn định ngày chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan, cũng như chưa đồng ý tham vấn trước với Bắc Kinh về việc mua bán này...

"Bất cứ thay đổi lớn nào trong hành động của Trung Quốc theo hướng thù địch hơn đối với Đài Loan sẽ vô hiệu hóa bất cứ đồng thuận nào chúng ta đạt được cùng Bắc Kinh về việc bán vũ khí cho Đài Loan trong tương lai", một tài liệu được giải mật viết.

Theo Nikkei Asian Review, việc Mỹ công bố các tài liệu trên có thể báo hiệu rằng cường quốc số 1 thế giới sẽ tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan.

Quan chức ngoại giao hàng đầu của Bộ Ngoại giao Mỹ về Đông Á, ông David Stilwell cho biết, các động thái mới nhất của Mỹ không phải là một sự thay đổi chính sách, mà là một phần "điều chỉnh đáng kể" chính sách “một Trung Quốc” lâu đời của Washington.

Washington cảm thấy buộc phải thực hiện những điều này vì “mối đe dọa ngày càng tăng do Bắc Kinh gây ra đối với hòa bình và ổn định” ở một khu vực cực kỳ quan trọng và việc Bắc Kinh nỗ lực cô lập Đài Loan về mặt ngoại giao và đe dọa quân sự.

Ông Stilwell cũng nhấn mạnh rằng đối thoại kinh tế mới giữa Mỹ và Đài Loan sẽ “khám phá toàn bộ khía cạnh mối quan hệ kinh tế của chúng tôi - bao gồm chất bán dẫn, chăm sóc sức khỏe, năng lượng và hơn thế nữa, với công nghệ là cốt lõi”.

Những thông tin trên được đưa ra giữa bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng các mối đe dọa đối với Đài Loan, và quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh chạm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. 

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện coi việc tăng cường hỗ trợ cho Đài Loan là ưu tiên hàng đầu, đồng thời cũng thúc đẩy việc bán vũ khí và thiết bị cho hòn đảo này.