Chiến sự Nga - Ukraine: Mỹ và EU tịch thu du thuyền, giới tài phiệt Nga trốn chạy và bán tháo

Chiến sự Nga - Ukraine: Điểm danh du thuyền của tài phiệt Nga bị bắt giữ 

William Browder, một nhà tài chính sinh ra ở Mỹ và hiện sống ở London, từng làm việc ở Moscow trong nhiều năm trước khi trở thành một trong những nhà phê bình nước ngoài có tiếng cho biết: "Không có nhà tài phiệt Nga đẳng cấp nào mà không có siêu du thuyền. Đó là một phần của nghi thức trở thành một nhà tài phiệt thứ thiệt. Nó thực tế là một điều kiện tiên quyết".

Khi vận may của họ tăng cao, có một cuộc chạy đua sở hữu tài sản xa hoa giữa các nhà tài phiệt, với những người giàu nhất trong số họ tích lũy các đội siêu du thuyền xa hoa hơn bao giờ hết. Chẳng hạn, ông trùm dầu khí và kim loại Nga Roman Abramovich được cho là đã mua hoặc chế tạo ít nhất 7 chiếc du thuyền lớn nhất thế giới, một số chiếc trong số đó đã được ông bán cho các nhà tài phiệt khác.

Tuy nhiên, ông William Browder nói thêm, các lệnh trừng phạt leo thang của Hoa Kỳ và EU đối với các nhà tài phiệt và các ngân hàng Nga đã khiến ngành công nghiệp du thuyền này giờ đây phải lạnh gáy.

Hiện tại, nhiều siêu du thuyền thuộc sở hữu của các nhà tài phiệt Nga đã bị chính quyền Mỹ, Liên minh châu Âu bắt giữ sau khi các nhà điều hành trừng phạt giới tài phiệt, tỷ phú Nga sau cuộc chiến sự Nga - Ukraine.

Theo một quan chức có hiểu biết về vấn đề này, siêu du thuyền Dilbar của tỷ phú người Nga và ông trùm kinh doanh Alisher Usmanov đã bị chính quyền Đức thực thi hạn chế rời nơi neo đậu, không được phép di chuyển khỏi vị trí hiện tại ở thành phố cảng Hamburg của Đức. Một phát ngôn viên của cơ quan kinh tế Hamburg cho biết, họ không có kế hoạch giao chiếc du thuyền cho chủ nhân của nó, nhưng vẫn không cung cấp thêm thông tin chi tiết. Người này nói thêm rằng, nhiều biện pháp sẽ được thực hiện sớm ngay sau đó.

Du thuyền đặc biệt của Alisher Usmanov dài hơn 150m và được trang bị bể bơi trong nhà lớn nhất từng được lắp đặt trên một chiếc du thuyền tư nhân. Công ty mô tả nó là "một trong những du thuyền phức tạp và thách thức nhất từng được chế tạo, cả về kích thước và công nghệ".

Với trọng lượng 15.917 tấn, đây là du thuyền có động cơ lớn nhất thế giới tính theo tổng tải trọng, vận hành bởi thủy thủ đoàn 96 người, với không gian cho 24 hành khách trong 12 dãy phòng. Nó có hồ bơi lớn nhất từng được lắp đặt trên du thuyền cũng như hai bãi đáp trực thăng, phòng xông hơi khô, thẩm mỹ viện và phòng tập thể dục. Bộ Tài chính Đức ước tính rằng, giá trị hiện tại chiếc du thuyền này của Usmanov là khoảng 735 triệu USD.

Trước mắt, các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ và Liên Minh EU coi du thuyền của Alisher Usmanov là tài sản bị phong tỏa, có nghĩa là bất kỳ giao dịch nào liên quan đến du thuyền, bao gồm bảo trì, thuê thủy thủ đoàn, thanh toán phí cập cảng bằng đô la Mỹ đều bị cấm hoàn toàn.

Trong khi đó, các nhà chức trách Pháp đã thu giữ một chiếc du thuyền khổng lồ mà họ cho là có liên quan đến Igor Sechin, một tỷ phú người Nga hiện là Giám đốc điều hành của công ty dầu khí nhà nước Rosneft trước khi du thuyền này cố gắng chạy trốn khỏi một cảng Riviera của Pháp. Trước đây, ông cũng từng là phó thủ tướng Nga hoạt động trong Chính phủ của Putin. Tạp chí Forbes đã báo cáo rằng, Sechin được biết đến trong giới kinh doanh Nga với cái tên "Darth Vader". Sechin đã bị EU nhắm tới các lệnh trừng phạt sau chiến sự Nga- Ukraine.

Không chỉ dừng tại đó, Lady M, du thuyền thuộc sở hữu của một nhà tài phiệt giàu có nhất nước Nga Mordashov cũng bị tịch thu ở Ý. Mordashov từng là Giám đốc điều hành của công ty thép Severstal, có tài sản ròng gần 30 tỷ USD, và gần đây đã bị Liên minh châu Âu trừng phạt sau chiến sự Nga-Ukraine. Du thuyền này có tên là  SuperYachtFan, trị giá hơn 50 triệu đô la và dài hơn 60m, nó bao gồm một sân bay trực thăng và có thể chứa hàng chục hành khách.

Động thái nhằm vào các tài sản này diễn ra khi Mỹ và Liên Minh EU công bố một lực lượng đặc nhiệm mới giúp thực thi các biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với các nhà tài phiệt Nga. Lực lượng đặc nhiệm sẽ sử dụng các công cụ khác nhau theo ý của mình, bao gồm cả truy tìm tiền điện tử để theo dõi tài sản nhằm thu giữ và truy tố những người vi phạm nằm trong lệnh trừng phạt.

Trong khi đó, Hoa Kỳ và các đồng minh Châu Âu đã áp đặt những biện pháp trừng phạt có thể gây tàn khốc đối với Putin và các tổ chức tài chính chủ chốt của Nga, bao gồm cả ngân hàng trung ương của quốc gia này.

Người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki nói với các phóng viên: "Chúng tôi muốn ông ấy (Putin) cảm thấy sự siết chặt, chúng tôi muốn những người xung quanh ông ấy cũng cảm thấy sự siết chặt".

Mỹ hành động nghiêm khắc thu giữ tài sản của tài phiệt Nga

"Chúng tôi đã khởi động một lực lượng đặc nhiệm xuyên Đại Tây Dương đa phương để xác định, truy lùng và đóng băng tài sản của các công ty và nhà tài phiệt Nga bị trừng phạt: du thuyền, biệt thự của họ và bất kỳ lợi nhuận bất chính nào khác mà chúng tôi có thể tìm thấy và đóng băng", theo Nhà Trắng.

Trước động thái tịch thu du thuyền này, Cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, Anton Geraschenko đã trả lời báo cáo trên Telegram rằng, du thuyền bị tịch thu, đóng băng tài sản nên được gửi đến Ukraine và được trang bị lại như một tàu tuần dương tên lửa phục vụ cho cho chiến sự.

Trốn tránh lệnh trừng phạt, nhà tài phiệt Nga tìm bến đỗ an toàn cho siêu du thuyền

Làm việc với công ty định giá du thuyền của Anh VesselsValue, hãng thông tấn AP đã tổng hợp danh sách 56 siêu du thuyền - thường được định nghĩa là những con tàu sang trọng có chiều dài trên 24 mét - được cho là thuộc sở hữu của vài chục nhà tài phiệt liên kết với Điện Kremlin. Các du thuyền có giá trị thị trường kết hợp ước tính hơn 5,4 tỷ đô la.

Sau đó, AP đã sử dụng hai dịch vụ trực tuyến VesselFinder và MarineTraffic để theo dõi tình trạng và lộ trình hiện tại của các siêu du thuyền. Hãng AP tiết lộ, nhiều chiếc siêu du thuyền của giới tài phiệt Nga được thả neo ở Địa Trung Hải và Caribe. Nhưng hơn một chục chiếc đang trên đường đến hoặc đã đến các cảng xa xôi ở các nước nhỏ như Maldives và Montenegro, có khả năng nằm ngoài tầm trừng phạt của phương Tây. Ba chiếc đã chết máy, họ đổ chuông phát tín hiệu cảnh báo lần cuối ngay bên ngoài eo biển Bosphorus ở Thổ Nhĩ Kỳ - cửa ngõ vào Biển Đen và các cảng Sochi và Novorossiysk phía nam nước Nga.

Trong khi đó, Gracious, một siêu du thuyền gắn cờ Nga do Đức chế tạo đã nhanh chóng rời một bãi sửa chữa ở Hamburg, Đức. Hiện nó đang được neo đậu tại cảng Kaliningrad, vùng Baltic của Nga, nằm ngoài tầm ảnh hưởng của các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt vào.

Nhưng siêu du thuyền lớn khác của nhà tài phiệt Nga Mordashov đã neo đậu an toàn ở Seychelles, một chuỗi các đảo nhiệt đới ở Ấn Độ Dương không thuộc thẩm quyền trừng phạt của Hoa Kỳ hoặc EU.

Có thể thấy, còn nhiều nhà tài phiệt Nga trong danh sách tỷ phú hàng năm của Forbes vẫn chưa bị Hoa Kỳ và các đồng minh trừng phạt, và các siêu du thuyền của họ vẫn đang lao đao kiếm chỗ cư ngụ an toàn trên các đại dương khắp thế giới.

Trong khi đó, lệnh trừng phạt khắc nghiệt từ Mỹ và Châu Âu kết hợp với sự sụp đổ giá trị không phanh của đồng nội tệ Nga RUB cộng với với sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Moscow, tất cả đã và đang làm cạn kiệt vận may của giới thượng lưu Nga. Giới chuyên gia tài chính Châu Âu và Mỹ đồng nhận định, sớm muộn gì một số siêu du thuyền xa xỉ của giới tài phiệt Nga cũng sẽ được rao bán sớm, và chúng sẽ được các công ty môi giới niêm yết định giá một cách âm thầm với giá thấp, trong khi đó giới tài phiệt Nga làm vậy mong muốn được thoát thân và bảo toàn khoản tài chính còn được phần nào hay phần đó.

Huỳnh Dũng  -Theo CNBC/Reuters/ Theguardian/Newsnetdaily