Nắng nóng bất thường ở Nam Bộ và TP.HCM liên tục trong nhiều ngày qua, nguyên nhân là do đâu?

Tin nắng nóng ở Nam Bộ

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hôm nay 28/2, thời tiết Nam Bộ tiếp tục nắng nóng. Nhiệt độ cao nhất các tỉnh miền Đông duy trì mức 35-36 độ C. Sau khi có mưa giải nhiệt cục bộ một số nơi vào chiều qua (27/2), hôm nay miền Nam lại đứt mưa.

Trên biển, vùng biển bắc vịnh Bắc Bộ gió đông bắc mạnh cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7. Sóng biển cao 1 - 2,5m, biển động.

Vùng biển phía đông Bắc Biển Đông có gió cấp 6, có lúc cấp 7, giật cấp 8, biển động mạnh, sóng biển cao từ 2 - 4,5m.

Vùng biển từ Ninh Thuận đến Cà Mau, phía tây khu vực Nam Biển Đông (bao gồm vùng biển phía Tây quần đảo Trường Sa) có gió cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7, sóng biển cao 2 - 3m, biển động.

Do thời tiết biển xấu nên hoạt động tàu thuyền đi lại, đánh bắt, nuôi trồng hải sản cần chú ý.

Trả lời báo chí, ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng Dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cho biết, so với mọi năm, tháng 2/2024 có đợt nắng nóng kéo dài với mức nhiệt cao, có nơi nhiệt độ cao nhất lên đến 37 độ C.

Những ngày vừa qua tại TP.HCM, nhiệt độ dao động trong khoảng 35 độ C - 36 độ C. Một số ngày, ở TP Biên Hòa (Đồng Nai), nhiệt độ trên 37 độ C. Tuy nhiên, so với mọi năm, nhiệt độ ở TP.HCM và các tỉnh Nam Bộ lúc này cũng là bất thường.

Dự báo nắng nóng sẽ kéo dài bất thường trong những ngày tới vẫn tiếp diễn. Nguyên nhân do El Nino đang diễn ra, tác động làm xu thế nhiệt tăng, ít mưa. Thông thường sẽ có những ngày hệ thống thời tiết thay đổi làm kết thúc đợt nắng nóng, sau vài ngày lại hình thành đợt mới. Tuy nhiên, đợt nắng nóng này dự báo vẫn đang kéo dài.

Nguyên nhân dẫn tới nắng nóng bất thường ở Nam Bộ

Chia sẻ với báo chí, Trưởng phòng Dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ cho biết, thông thường từ trung tuần tháng 2 hàng năm, Nam Bộ sẽ bắt đầu xuất hiện nắng nóng một vài nơi tại các tỉnh miền Đông. Tuy nhiên, năm 2024 nắng nóng xuất hiện sớm tại các tỉnh Nam Bộ. Giống như những năm El Nino mạnh là 2015 - 2016, 2019 - 2020, năm 2023 - 2024 nắng nóng đến sớm hơn so với trung bình nhiều năm.

Ở các năm El Nino mạnh, nắng nóng tại Nam Bộ đã bắt đầu xuất hiện cục bộ trong tháng 12. Sang tháng 1, nắng nóng bắt đầu xuất hiện những đợt trên diện rộng với miền Đông. Chẳng hạn năm 2020, nắng nóng trong tháng 1 còn diễn ra gay gắt hơn so với năm nay hay năm 2016 nắng nóng cũng bắt đầu xuất hiện cục bộ từ ngày 6/1 tại các tỉnh miền Đông và có 1 đợt diện rộng từ ngày 20/1 - 24/1/2016, đợt 2 từ 29/1 - 5/2/2016.

So với tháng 2 của năm 2016 và năm 2020 thì tháng 2/2024, cường độ nắng nóng có phần gay gắt hơn. Nhiệt độ cao nhất ghi nhận trong tháng 2/2016 và 2020 là 37 độ C tại Biên Hòa. Năm nay, nhiệt độ cao nhất tính đến hiện tại là 38 độ C (tại Biên Hòa vào ngày 15/2).

Dự báo năm 2024, nắng nóng sẽ diễn ra gay gắt như những năm hiện tượng El Nino mạnh, với những đợt nắng nóng kéo dài trong nhiều ngày liên tục, tập trung trong tháng 3 và tháng 4, xảy ra diện rộng với cả Nam Bộ.

Nhận định về tình hình nắng nóng năm 2024

Trước đó, nhận định về tình hình nắng nóng 2024, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết, hiện tượng El Nino còn duy trì đến tháng 4 với xác suất trên 90%, sau đó suy yếu và chuyển sang pha trung tính trong giai đoạn từ tháng 5-7 với xác suất 60%, cuối năm 2024 có khả năng chuyển sang La Nina với xác suất 50-60%.

Nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm. Nửa cuối tháng 2, Đông Nam Bộ có thể xuất hiện nắng nóng diện rộng, một số nơi thậm chí xuất hiện nắng nóng gay gắt (nhiệt độ trên 37 độ). 

Dự báo nắng nóng sẽ mở rộng dần sang khu vực miền Tây Nam Bộ trong tháng 3, tháng 4 đến nửa đầu tháng 5. Tại khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ, nắng nóng có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm. Từ tháng 3-5, trên phạm vi toàn quốc, nhiệt độ phổ biến cao hơn khoảng 0,5-1,5 độ so với trung bình nhiều năm.

Cơ quan khí tượng nhận định, hiện tượng thời tiết El Nino (pha nóng) vẫn sẽ tiếp tục duy trì từ nay cho đến tháng 3/2024. Từ tháng 4-5/2024, El Nino có xu hướng suy yếu nhanh và chuyển dần sang trạng thái trung tính (ENSO). Trong khoảng thời gian này, hiện tượng nắng nóng tại khu vực Nam Bộ sẽ xuất hiện tại khu vực miền Đông từ nửa cuối tháng 2 và sẽ mở rộng dần sang khu vực miền Tây trong tháng 3, tháng 4 đến nửa đầu tháng 5.

Từ tháng 3 đến tháng 5/2024, tại khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ nắng nóng có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm. Đặc biệt, giai đoạn được xem là chính hè (tháng 6-8), hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm, đề phòng xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt. Dự báo một mùa hè nắng nóng khốc liệt và một năm thiên tai sẽ diễn biến khó lường.

Trước đó, Việt Nam trải qua năm 2023 nóng thứ hai trong lịch sử, chỉ sau năm 2019. Nhiệt độ trung bình trên toàn quốc năm 2023 cao hơn 1,09 độ so với trung bình nhiều năm. Đáng chú ý, hầu hết các tháng trong năm đều quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ, đặc biệt các tháng 5 và 6.

Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Năm 2024 chúng ta cần chú ý có thể hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới tập trung nhiều hơn vào nửa cuối mùa bão. Đồng thời báo/ áp thấp nhiệt đới trên biển Đông có thể hình thành nhiều hơn, dự báo có từ 11-13 cơn bão. Đặc biệt, hiện tượng nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, khu vực Tây Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm.

Cùng với đó, năm 2024 được dự báo tổng lượng mưa sẽ thấp hơn so với trung bình nhiều năm, cùng với sự xuất hiện sự chuyển pha ENSO do vậy thời tiết khí hậu thường có những biến động mạnh trên phạm vi toàn quốc và khu vực Biển Đông, đề phòng bão mạnh, hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác trên phạm vi toàn quốc vào cuối mùa.

Cảnh báo cao điểm khô hạn, nguy cơ thiếu nước trong nửa đầu năm và được cải thiện khi mưa vào cuối tháng 5/2024. Trong đó nguy cơ thiếu nước tập trung ở khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.