Nên nghĩ xa hơn "chiếc vòng truy xuất"

Đánh giá về tình hình kiểm dịch và kiểm soát giết mổ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai năm 2018, Ban quản lý Dự án Lifsap cho biết, sản lượng lợn thịt trung bình của tỉnh đạt trên 12.300 con/ngày. Trong đó, gần 2.600 con được giết mổ tại các lò mổ có phép; trên 6.900 con được kiểm dịch.

Như vậy, trung bình mỗi ngày vẫn còn gần 2.800 con lợn chưa qua kiểm soát của ngành thú y (tỷ lệ gần 22,7%).

Trung bình mỗi ngày vẫn còn gần 2.800 con lợn chưa qua kiểm soát của ngành thú y. Ảnh: Nguyên Vỹ

Trong khi đó, các cơ sở giết mổ tập trung chỉ mới hoạt động 50% công suất thiết kế. Không ít cơ sở giết mổ Lifsap đang thua lỗ, thậm chí đối mặt với nguy cơ phá sản do không cạnh tranh lại được với lò giết mổ lậu.

Theo Sở NNPTNT Đồng Nai, tính đến tháng 9.2018, trên địa bàn tỉnh còn 44 điểm giết mổ lậu; tăng 14 điểm so với cùng kỳ năm 2017 và tăng 4 điểm so với tháng 3.2018.

Ông Trương Thúy Thưởng, chủ cơ sở giết mổ tập trung Hoàng Thị Liêm (huyện Nhơn Trạch) cho biết đã đầu tư 12 tỷ đồng làm lò mổ sạch từ năm 2017 nhưng hiện liên tiếp gặp thua lỗ do không thể cạnh tranh được với các lò mổ lậu.

Cơ sở giết mổ lợn lậu vừa bị triệt phá hồi đầu tháng 12.2018 ở xã Gia Tân 3 (huyện Thống Nhất) đã 4 lần bị cơ quan chức lập biên bản xử phạt hành chính. Ảnh: Anh Chiến

Lò mổ này có công suất thiết kế lên đến 500 con/ngày nhưng thực tế hoạt động chưa bao giờ vượt qua số lượng 20 con/ngày. Ông Thưởng nhẩm tính, với 20 con đưa vào giết mổ, mỗi ngày ông chỉ thu về khoảng 1,6 triệu đồng. Bình quân mỗi tháng doanh thu từ 48 - 50 triệu đồng, trừ hết chi phí, ông Thưởng phải bù lỗ thêm 20 triệu đồng.

Tương tự, bà Nguyễn Thị Hương - Giám đốc Công ty TNHH Hương Vĩnh Cửu, đơn vị đầu tư cơ sở giết mổ thuộc dự án Lifsap tại huyện Vĩnh Cửu cũng cho biết cơ sở khó cạnh tranh lại hoạt động giết mổ lậu. Nguyên nhân tiểu thương không muốn đưa lợn vào lò giết mổ tập trung vì những nơi này kiểm soát rất kỹ nguồn gốc lợn; lợn bệnh, lợn chết không được phép giết mổ tại lò.

Hiện công suất của cơ sở bà Hương tăng lên từ 50 - 60 con/ngày nhưng chủ yếu cung cấp vào hệ thống siêu thị, bếp ăn công nghiệp ở thị trường Đồng Nai và TP.HCM; chưa cạnh tranh được với các lò mổ lậu trong việc cung cấp lợn thịt cho các chợ nhỏ, lẻ tại địa phương.

Bà Nguyễn Thị Hương (trái) cho biết cơ sở khó cạnh tranh lại hoạt động giết mổ lậu. Ảnh: Nguyên Vỹ

Ông Trần Hữu Trung, chủ hộ chăn nuôi lợn ở huyện Thống Nhất thì cho rằng con số cơ sở giết mổ lậu trong thực tế có khi còn lớn hơn nhiều so với báo cáo của các địa phương.

Mới đây nhất là trường hợp Đội Kiểm tra vệ sinh thú y, kiểm dịch động vật huyện Thống Nhất đột nhập, triệt phá cơ sở giết mổ lợn lậu quy mô lớn của bà Mai Thị Thanh Thúy ở xã Gia Tân 3.

Lò mổ này đã hoạt động nhiều năm nay và đã từng bị cơ quan chức năng nhiều lần kiểm tra xử phạt. Riêng trong năm 2018, lò mổ này đã 4 lần bị cơ quan chức của huyện kiểm tra, phát hiện và lập biên bản xử phạt hành chính.

“Giết mổ lậu hoành hành vì vẫn có thị trường tiêu thụ trong khi các biện pháp xử phạt chưa đủ mạnh để răn đe. Giết mổ lậu mà bị phát hiện tới lần thứ 4 vẫn còn xử phạt hành chính thì họ thu hồi vốn lại mấy hồi”, ông Trung bức xúc.

Việc giết mổ không đảm bảo vệ sinh tìm ẩn nhiều nguy cho sức khỏe người tiêu dùng. Ảnh: Nguyên Vỹ

Theo thống kê, từ năm 2017 đến 9 tháng đầu năm 2018, Chi cục Chăn nuôi thú y Đồng Nai và các đơn vị liên quan đã phát hiện, xử phạt hành chính 57 trường hợp giết mổ trái phép. Ngoài ra, Công an tỉnh đã phát hiện, xử lý 4 vụ vi phạm về giết mổ lậu; Sở Công Thương xử lý gần 400 vụ vi phạm về giết mổ, kiểm dịch, thịt không rõ nguồn gốc, vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm...

Theo bà Lê Thị Thu Hoài - Giám đốc Ban Quản lý Lifsap, dự án Lifsap đã hỗ trợ xây dựng 33/49 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm theo quy hoạch. Tuy nhiên, hoạt động thực tế của các cơ sở giết mổ tập trung đạt chưa đến 50% so với công suất thiết kế.

Bà Hoài chia sẻ, hiện không ít cơ sở giết mổ Lifsap đang thua lỗ, thậm chí đối mặt với nguy cơ phá sản do không cạnh tranh lại với lò giết mổ lậu. Các chủ đầu tư mới cũng e ngại nên việc hoàn thành mục tiêu quy hoạch giết mổ hiện đang gặp rất nhiều khó khăn.

Sắp xếp lại việc giết mổ lợn là rất quan trọng để tránh dịch bệnh xảy ra trong chăn nuôi. Ảnh: Nguyên Vỹ

Ông Trần Văn Quang - Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi thú y cho biết sắp xếp lại việc giết mổ lợn là rất quan trọng, để tránh dịch bệnh xảy ra trong chăn nuôi. Việc dẹp bỏ các lò mổ lậu phụ thuộc rất nhiều vào quyết tâm của các địa phương.