Ngày này năm xưa: Mỹ thách thức Liên Xô

Năm 1945, sau khi nước Đức bại trận trong Thế chiến II, thủ đô của nước này là Berlin bị chia làm 4 phần, với Anh, Mỹ và Pháp kiểm soát khu vực phía tây, còn Liên Xô giành thế chủ động ở phần phía đông. Tháng 5.1949, ba phần ở phía tây nhập làm một, trở thành Cộng hòa Liên bang Đức (Tây Đức), còn Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức) được thành lập vào tháng 10 cùng năm.

Năm 1952, biên giới giữa hai nước bị đóng và năm tiếp theo, nhiều người bị xử tử nếu rời bỏ đất nước nếu chưa được phép. Vào tháng 8.1961, chính phủ Đông Đức dựng lên Bức tường Berlin để ngăn người dân trốn sang phương Tây. Từ năm 1949 tới khi lúc bức tường được dựng lên, ước tính có tới hơn 2,5 triệu người Đông Đức chạy sang Tây Đức, theo Politico.

Bức tường phân chia đông Đức và tây Đức

Với bức tường Berlin làm nền ở phía sau, gần Cổng Brandenburg lịch sử, Tổng thống Mỹ Reagan, đứng trên một bục cao và tuyên bố trước đám đông tập trung ở phía tây của bức tường rằng: "Tổng bí thư Gorbachev, nếu ông tìm kiếm hòa bình, nếu ông tìm kiếm thịnh vượng cho Liên Xô và Đông Âu, nếu ông muốn giải phóng, hãy tới cánh cửa này. Ông Gorbachev, hãy mở cánh cổng! Ông Gorbachev, hãy kéo đổ bức tường".

Sau khi tuyên bố như vậy, người đứng đầu Nhà Trắng tiếp tục kêu gọi nhà lãnh đạo Liên Xô hội đàm cắt giảm vũ khí với Mỹ.

Ở phần cuối của bài phát biểu, Tổng thống Mỹ Ronald Reagan nói: "Bức tường này sẽ sụp đổ. Niềm tin sẽ trở thành hiện thực. Đúng vậy, trên khắp châu Âu, bức tường này sẽ sập. Bức tường này không thể trụ vững trước tự do"

Đa phần người nghe vào thời điểm đó coi bài phát biểu của Tổng thống Reagan là lời kêu gọi mạnh mẽ nhất tới lãnh đạo Liên Xô trong việc tiếp tục đàm phán về cắt giảm vũ khí hạt nhân.

Bài phát biểu của Tổng thống Mỹ cũng được coi như một lời nhắc nhở rằng Mỹ luôn muốn thấy hành động thay vì lời nói từ Moscow trong nỗ lực giảm căng thẳng Chiến tranh Lạnh. Với người Berlin, bài phát biểu như báo trước một sự kiện sắp xảy ra. Hai năm sau, vào ngày 9.11.1989, bức tường Berlin bị kéo đổ. Hai miền nước Đức chính thức thống nhất vào ngày 3.10.1990.