Nghề làm muối

Một buổi trưa đầu xuân ở thành phố oi ả, tôi ngồi an tĩnh đọc sách trước hiên nhà, bỗng nghe tiếng rao lanh lảnh: "Ai mua muối không?; Ai mua muối không?..."

Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NNPTNT), nghề làm muối của Việt Nam là nghề truyền thống có từ lâu đời. Đây được cho là ngành sản xuất có tầm quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của đất nước.

Mặc dù sản lượng và diện tích làm muối tại huyện Cần Giờ (TP.HCM) giữ ở mức ổn định, nhưng nghề này vẫn thường xuyên đối mặt với hàng loạt khó khăn, từ thời tiết, giá cả, công nghệ…

Những ngày này, dưới tiết trời gần 40 độ C, người dân ở xã Quảng Phú (huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) đang hối hả thu hoạch muối. Đây là địa phương duy nhất trên địa bàn tỉnh Quảng Bình còn duy trì nghề làm muối thủ công.

Mùa muối năm nay, sản lượng của làng nghề muối Lý Nhơn (Cần Giờ, TP.HCM) chỉ đạt khoảng 40 ngàn tấn, bằng một nửa so với năm ngoái. Bù lại, giá muối năm nay cao gấp hai lần so với mùa trước.

Vụ muối đầu năm 2022 ở Bà Rịa - Vũng Tàu đang bắt đầu. Giá muối vẫn ở mức thấp trong khi lao động ngày càng khan hiếm, hàng loạt chi phí khác tăng cao.

Sáng 28/12, trao đổi với Báo điện tử Dân Việt, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Thuận (Sở GDĐT) cho biết, Bộ trưởng Bộ GDĐT có quyết định phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương lớp 2 của tỉnh Ninh Thuận. Trong tài liệu này có chương trình đưa nghề làm nước mắm, làm muối vào giảng dạy cho học sinh...

Trong quá trình đi thu thập tư liệu viết loạt bài này, chúng tôi nghe bà con diêm dân nói nhiều về vai trò của những chủ cho thuê đất làm muối. Ban đầu tôi cứ nghĩ đây là những "địa chủ - phát canh thu tô thời phong kiến". Nhưng khi được diện kiến, chúng tôi khá bất ngờ về những ông chủ đất này...

Một ngày cuối tháng 5/2021, chúng tôi tìm đến cánh đồng muối thôn Khánh Nhơn, xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận). Đây là cánh đồng muối nền đất do diêm dân làm theo phương thức truyền thống lớn nhất của huyện Ninh Hải.

Nghề muối gắn bó bao đời với bà con diêm dân xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu (Nghệ An). Nhưng do giá muối rẻ, giờ đây cả cánh đồng muối bị bỏ hoang, diêm dân chuyển đổi sang các ngành nghề khác.