Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Trọng Kha - người lưu giữ tinh hoa chầu văn qua đời ở tuổi 101

Theo thông tin từ nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long, Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Trọng Kha đã qua đời ở tuổi 101 tại Hà Nội. Sinh thời, ông được coi là cây đại thụ của nghệ thuật hát văn, với hàng loạt đóng góp trong việc lưu giữ hình thức lễ nhạc cổ truyền này. 

Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Trọng Kha sinh năm 1923 trong một gia đình có truyền thống âm nhạc. Có cha là nghệ nhân hát văn, ông sớm theo học môn nghệ thuật này từ năm 10 tuổi. Thừa hưởng năng khiếu của bậc sinh thành, chỉ sau không đầy một năm, ông bắt đầu theo cha đàn hát. 5 anh em trong gia đình ông sau đó tham dự hàng loạt cuộc thi hát văn trong nội thành, giành được tiếng vang lớn, được mệnh danh là nhóm "Ngũ hổ".

Thời điểm trước những năm 1946, gia đình Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Trọng Kha phải sơ tán về quê. Ông xin gia nhập một gánh hát cải lương, tới năm 1951 mới quay về Hà Nội, tham gia vào đoàn cải lương Chuông Vàng. Ông gắn bó với cải lương một thời gian dài, cho tới khi về hưu mới quay lại biểu diễn chầu văn. Tuy bị gián đoạn một thời gian dài nhưng nét đẹp của văn hóa chầu văn vẫn còn vẹn nguyên trong ông, với khí khái thanh lịch, tao nhã của người Tràng An, cách nhả chữ tinh tế, chắt lọc.

Những năm ở tuổi 90, nghệ nhân Hoàng Trọng Kha vẫn nhiệt tình tham gia các hoạt động của CLB bảo tồn nghệ thuật Chầu văn Việt Nam. Ông cũng đào tạo cho nhiều học trò, giúp họ thành danh và có tiếng tăm trong làng cung văn. 

Tháng 3/2012, cung văn Hoàng Trọng Kha đã chính thức được Hội Văn nghệ dân gian trao tặng bằng công nhận danh hiệu nghệ nhân dân gian. Tới tháng 12/2022, khi thành phố Hà Nội tổ chức lễ trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực Di sản văn hóa phi vật thể lần thứ Ba – 2022 cho 66 nghệ nhân tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, ông Hoàng Trọng Kha là nghệ nhân lớn tuổi nhất thành phố Hà Nội được phong tặng Nghệ nhân Ưu tú đợt này.