Nghệ sĩ xẩm hát mừng Đại lễ

Xin đâu… hát đấy

Nửa năm trước, tôi đã nghe nhạc sĩ Nguyễn Quang Long – Phó Ban biên tập NXB Âm nhạc nói về một nguyện vọng làm đẹp thêm cho Hà Nội nghìn năm bằng âm thanh. Đấy là đem dâng chính “đặc sản” xẩm Hà thành vào những ngày Đại lễ.

Các nghệ sĩ xẩm Hà thành

Nhưng nhiều lần nghe kể, mới chỉ thấy nguyện vọng, thực hiện được quả là khó. Đại lễ có bao nhiêu chương trình, hoạt động đã dày kín lịch, làm sao xẩm “chen” được vào, chưa kể đã có nhiều sự kiện buộc phải cắt do nhiều yếu tố khách quan.

May thay, “nguyện vọng xẩm” tha thiết của các nghệ sĩ cho đến những ngày gần đây đã được đáp ứng, thậm chí còn nhận được sự đồng thuận cao. Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu âm nhạc truyền thống thuộc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hoá dân tộc VN kể:

“Khi đến gặp gỡ Ban chỉ đạo nghìn năm, hội đồng nghệ thuật… đề nghị cho chương trình xẩm Hà thành được thực hiện, tôi đều hát ngay tại chỗ cho mọi người nghe. Sau đó được ký duyệt nên làm ngay với hình thức nhà nước cấp 50% kinh phí, còn lại sẽ phải xã hội hoá. Chúng tôi còn phải lo lắng nhiều cho 50% này, nhưng được như thế là đã rất mừng rồi!”.

GS Hoàng Chương - Tổng giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bảo tồn và phát huy văn hoá dân tộc VN kể: Tôi đưa Mai Tuyết Hoa đến, hát “Trăng sáng đồi chè”, mọi người ủng hộ ngay. Nhạc sĩ Phạm Tuyên khen xẩm hay quá!

NSƯT Vương Duy Biên – Phó Cục trưởng phụ trách Cục Nghệ thuật biểu diễn cũng khen lắm! Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng đồng ý cho diễn ở nhiều điểm. Phía trong Cần Thơ lại vừa mới gọi điện cho tôi, mời các nghệ sĩ xẩm sắp tới vào biểu diễn…

“Nghệ thuật đường phố” độc nhất vô nhị

Tại một số sân khấu ngoài trời như khu vực vườn hoa nhà kèn (nhà bát giác) sau lưng tượng đài Lý Thái Tổ, khu vực tượng đài Cảm tử quân ở đền Bà Kiệu, đầu phố Hàng Đào, cùng một số CLB, nhà văn hoá các quận nội thành, NSƯT Thanh Ngoan, NSƯT Thuý Ngần, Mai Tuyết Hoa, Quang Long… và những gương mặt khác sẽ cống hiến cho khán giả gần 20 buổi diễn.

Cùng với hát trống quân, hát văn, “đặc sản” chính của các đêm xẩm Hà thành sẽ là những bài hát được phục dựng trên cơ sở làn điệu, trí nhớ nghệ nhân, tư liệu cũ… như “Dạo chơi Long thành”, “Bắc kỳ vui nhất Hà thành”, “Cô hàng nước”…

Thời gian qua, các nghệ sĩ xẩm Hà thành chạy đua với thời gian để tập luyện, thống nhất kịch bản, xây dựng chương trình trong bối cảnh mỗi người đều có những công việc riêng.

Tuy nhiên, nghiên cứu, biểu diễn xẩm, gắn bó với cổ nhạc nhiều năm, lại có thời gian dài hoạt động với Trung tâm Nghiên cứu phát triển âm nhạc của Hội Nhạc sĩ VN mà dư luận hay gọi là “Gánh xẩm Thao Giang”, mỗi thành viên đều đã tích luỹ được nhiều bài bản, kinh nghiệm.

NSƯT Thanh Ngoan nói: chúng tôi mong muốn xây dựng một nhóm quy tụ được những gương mặt vừa tâm huyết nhưng cũng uy tín để có thể nâng tầm nghệ thuật cho công chúng và trước hết là cho chính mình. Như thế, sẽ phải sát sao hơn, phải có quá trình tìm hiểu, nghiên cứu chứ không chỉ là những “thợ hát”.

Còn nhạc sĩ Quang Long tâm sự: Tình yêu văn hoá dân tộc gắn bó chúng tôi với nhau, để cùng tìm nơi hát, tìm người nghe chúng tôi hát. Nếu nhìn rộng ra, quả là hiếm và độc đáo khi ít nước có loại hình âm nhạc đường phố như xẩm VN.

Quang Hưng