Ngoài NSƯT Đỗ Kỷ, những nghệ sĩ nào từng gây tranh cãi khi “trượt” danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân?

NSƯT Kim Tử Long 

Đầu năm 2021, NSƯT Kim Tử Long hoàn tất hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND lên Hội đồng cấp cơ sở là Sở VHTT TP.HCM. Tuy nhiên, sau đó nam nghệ sĩ đã không có tên trong danh sách các hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND do Hội đồng cấp thành phố đề xuất lên Hội đồng cấp Bộ khiến NSƯT Kim Tử Long bức xúc.

NSƯT Kim Tử Long cho biết, anh đã nhiều lần gửi đơn lên Sở VHTT TP.HCM nhưng nhận về phản hồi khó hiểu: "Khi tôi đặt câu hỏi vì lý do gì hồ sơ mình không được chấp nhận, phía Sở gửi cho tôi 2 văn bản với nội dung: "Do hội đồng cơ sở không xét duyệt", họ không cho biết nguyên nhân. Câu trả lời này khiến tôi bức xúc, không hiểu lý do mình bị đánh trượt là do đâu. Nếu tôi sai hay lầm lỗi, hãy cho tôi biết để còn sửa chữa kịp thời".

Kim Tử Long nói đây không phải lần đầu tiên rớt xét duyệt. Những năm trước anh trượt vì không đủ huy chương, năm nay quy định được linh hoạt, yếu tố thành tích không quá nặng, có nhiều sự ưu tiên cho thâm niên, sự lan tỏa cống hiến của người nghệ sĩ nên anh mạnh dạn làm hồ sơ lần nữa.

Về tin đồn trượt xét duyệt NSND vì quá khứ đánh bạc, NSƯT Kim Tử Long cho biết, anh không hề muốn bao biện hay lấp liếm lỗi lầm. Và những gì xảy ra trong quá khứ đã được làm rõ bằng pháp luật. Vì vậy, NSƯT tha thiết mong muốn khán giả và truyền thông nhìn nhận vụ việc đó như một sự cố vô tình và đừng xem anh như con nghiện cờ bạc.

Ngoài ra, NSƯT Kim Tử Long cũng rất buồn lòng khi nhìn thấy những thông tin, bình luận bàn tán rằng nguyên nhân anh trượt danh hiệu NSND vì có nhiều đời vợ. Giọng ca sinh năm 1966 cho biết, anh đã rất lo lắng và cảm thấy không an lòng khi sự việc này làm mất đi tình cảm của khán giả dành cho anh. Song, cuộc sống riêng tư của anh và gia đình cũng bị đảo lộn. Vì vậy, NSƯT Kim Tử Long cũng không muốn đẩy câu chuyện đi xa thêm nữa.

NSND Lê Thiện

Ngày 26/7/2022, Bộ VHTTDL công bố 139 hồ sơ đủ tiêu chuẩn để tiếp tục trình Hội đồng cấp Nhà nước xét danh hiệu NSND, Lê Thiện không có mặt trong danh sách. Lê Thiện cho biết, ban đầu bà khá sốc vì hồ sơ của bà được Sở VHTT TP.HCM xét duyệt, nhưng đến Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước lại trượt vì không đủ 90% tỷ lệ phiếu đồng ý của các thành viên.

Bà nói: "Dù vậy, tình cảm của khán giả là điều tôi dành cả đời để phấn đấu. Đây sẽ là lần cuối tôi xin xét danh hiệu. Nói thật, tôi già rồi, chẳng biết còn sống được bao năm để chờ đến đợt tiếp theo".

Nghệ sĩ cho biết, nhiều diễn viên trẻ, học trò gọi điện thoại, khóc vì buồn thay cho bà, khiến bà phải an ủi ngược lại. Một số người khuyên bà nên làm đơn gửi cho Hội đồng xét duyệt để đề nghị xem lại, nhưng diễn viên từ chối.

Sau đó, nghệ sĩ Lê Thiện bất ngờ khi bà cùng một số đồng nghiệp được UBND TP.HCM đề xuất xét lại danh hiệu. Được biết, nhiều nghệ sĩ đã làm đơn cho bà vì bức xúc.

Hôm 8/8/2022, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Dương Anh Đức đã ký văn bản đề nghị xem xét lại hồ sơ của 6 nghệ sĩ xét tặng danh hiệu NSND lần 10, gồm: NSƯT Thanh Nguyệt, NSƯT Lê Thiện, NSƯT Thoại Mỹ, NSƯT Ngọc Khanh, NSƯT Linh Hiền và NSƯT Kim Dung.

NSND Thoại Mỹ

NSƯT Thoại Mỹ từng rất buồn khi không có tên trong danh sách xét tặng NSND lần thứ 10. NSND Thoại Miêu (chị gái Thoại Mỹ), người thân, bạn bè an ủi, động viên Thoại Mỹ những ngày đó. Nhiều người khuyên chị làm đơn xin xét lại, nhưng chị không làm. Sự nhìn nhận, đánh giá, ủng hộ của khán giả trong những ngày qua là điều khiến chị thấy hạnh phúc.

Trước đó, vào tháng 7/2021, Sở VHTT TP.HCM đã đăng tải công khai 64 hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT để lấy ý kiến nhân dân, NSƯT Thoại Mỹ không có tên trong danh sách này. Sau quá trình lấy ý kiến, có 6 đơn kiến nghị xem xét lại. 

Sau đó, Sở VHTT TP.HCM ra thông báo bổ sung 3 nghệ sĩ vào danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, trong đó có NSƯT Thoại Mỹ. Những năm qua, NSND Thoại Mỹ hoạt động tích cực và có nhiều đóng góp cho công việc thiện nguyện, dìu dắt đàn em cũng như các hoạt động khôi phục nghệ thuật cải lương.

Quốc Cơ - Quốc Nghiệp

Anh em "Hoàng tử xiếc" Giang Quốc Cơ - Giang Quốc Nghiệp là cái tên quen thuộc với người yêu xiếc không chỉ ở Việt Nam mà ở còn ở nhiều nước trên thế giới. Trong sự nghiệp, 2 anh em đã cống hiến cho khán giả vô số màn trình diễn xiếc đỉnh cao. Trong đó, tiết mục xiếc “Sức mạnh của đôi tay” đã giúp hai anh em chinh phục khán giả yêu xiếc Việt trong suốt hơn 10 năm bởi sự độc đáo, phô diễn được sức mạnh cơ bắp, sự thăng bằng cùng màn phối hợp ăn ý của cả 2 anh em.

Quốc Cơ, Quốc Nghiệp có tên trong danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 10 mà Sở VHTT TP.HCM công bố. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử xét tặng danh hiệu, có 2 nghệ sĩ được đề nghị xét tặng danh hiệu NSND khi tuổi đời chưa đến 40.

Tuy nhiên, anh em nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ- Quốc Nghiệp đã không có mặt trong danh sách xét tặng danh hiệu NSND ở Hội đồng cấp Bộ. Điều này đã tạo nên tranh cãi trong dư luận.

Trao đổi với báo chí về những tranh cãi, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Cán bộ (Bộ VHTTDL) cho biết, các trường hợp trên đều không đạt tỷ lệ phiếu đồng thuận trên 80% tổng số thành viên hội đồng có mặt.

Ca sỹ Ngọc Mai - vợ Quốc Nghiệp chia sẻ: "Nếu mà để xét huy chương thì tôi nghĩ khá đơn giản, cứ ai có đủ huy chương, đủ năm công tác theo tuổi chuẩn là đạt. Nhưng với những trường hợp đặc biệt thì hơi khó vì xét bằng cảm tính. Anh em Cơ - Nghiệp có những thành tích như lập 3 Kỷ lục thế giới, lọt TOP 5 cuộc thi Britain's Got Talent… thì quy đổi ra huy chương như thế nào? Còn nếu gọi là cống hiến thì nghệ sỹ nào mà chẳng cống hiến nên ai đã đi tới danh sách này đều xứng đáng. Nên khi xem xét, Hội đồng các cấp có những lý do riêng để đánh giá nên tôi thấy chuyện đậu hay bị loại cũng là bình thường mà".

NSƯT Chí Trung

NSƯT Chí Trung từng là Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ (Hà Nội). Sau nhiều năm gắn bó với sân khấu, Chí Trung đã giành được 6 huy chương vàng, 8 huy chương bạc qua các kỳ hội diễn. Sau khi được xét tặng danh hiệu NSƯT, Chí Trung đã đạt được 2 huy chương vàng và 2 huy chương bạc.

Trong sự nghiệp diễn xuất, Chí Trung tham gia nhiều vai diễn hài kịch, chính kịch, các vai diễn trong phim truyền hình, điện ảnh. Trong nhiều năm trở lại đây, anh còn làm đạo diễn của nhiều vở chính kịch lẫn hài kịch.

Trong danh sách 139 nghệ sĩ được đề nghị xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 10, có tên NSƯT Chí Trung. Tuy nhiên, trong danh sách 77 nghệ sĩ được Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu NSND hồi tháng 6/2022 lại không có tên nam nghệ sĩ này. Điều này khiến không chỉ người trong cuộc thắc mắc mà cả công chúng cũng thấy… ngạc nhiên, khó hiểu. 

NSND Lê Tiến Thọ -  Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, đồng thời là Ủy viên của Hội đồng xét tặng chuyên ngành cấp Nhà nước cho biết: "Do nghệ sĩ Chí Trung không khai các giải thưởng trong hồ sơ của mình. Do đó, hồ sơ còn thiếu hoặc anh ấy không quan tâm đến việc đó thì tôi không biết. Nhưng trước hội đồng, tôi đã đứng lên bảo vệ hẳn hoi. Tôi xác nhận anh ấy có huy chương vàng tại Liên hoan những tác phẩm của Lưu Quang Vũ, rồi cả một huy chương bạc trong một liên hoan khác nữa.

Tôi đã đề nghị hội đồng xem xét ủng hộ một nghệ sĩ tài năng như vậy. Nhưng số phiếu bầu không đủ, đó là điều đáng tiếc. Đợt này không được thì tiếp tục đợt sau vậy".

NSƯT Xuân Hinh

Trong làng sân khấu, từ mấy chục năm nay mỗi khi gọi tên các nghệ sĩ được hâm mộ nhất, công chúng không thể không nhắc đến cái tên Xuân Hinh. Năm 2015, Xuân Hinh từng làm đơn đề nghị xét tặng danh hiệu này nhưng bị trượt từ vòng cơ sở. 

Năm 2021, NSƯT Xuân Hinh, lại tiếp tục “trượt” xét tặng danh hiệu NSND gây nhiều bức xúc trong dư luận.  Lần xét tặng thứ 9 và 10, NSƯT Xuân Hinh không làm hồ sơ đề nghị xét tặng nữa.

NSND Lê Ngọc Cường cho biết: "Xuân Hinh là một người rất giỏi. Về chèo thì khó ai qua được. Có lần tôi đưa đoàn đi biểu diễn ở châu Âu, khán giả ở bên đó mê Xuân Hinh đến mức chính tôi cũng ngạc nhiên. Mang đĩa sang bán, cứ 5 USD một cái mà bán không kịp. Sau phải mua thêm đĩa trắng để in sao sang.

Nhưng bên cạnh đó cũng có cái dở là Xuân Hinh hay có những đơn từ về lối diễn xuất. Khi thăng hoa lên là lại tự biên tự diễn các lời thoại, mà họ cho là “thô”.

Ở lần xét duyệt trước, tại Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước, tôi và một số người cũng bảo vệ cho Xuân Hinh. Cứ nghĩ là "êm" rồi nhưng khi bỏ phiếu thì vẫn có người không đồng ý, dù lúc lấy ý kiến thì không nói gì".

Chia sẻ về trường hợp của NSƯT Xuân Hinh, nghệ sĩ Quốc Anh từng cho biết: “Năm 2007, nghệ sĩ Xuân Hinh được đề nghị phong tặng danh hiệu NSND nhưng không được. Tôi cho rằng, chẳng qua người ta cứ không ưa nhau, hiềm khích cá nhân là gạt đi, đến lần này lại nói là không đủ phiếu. Trước sau tôi vẫn khẳng định, với tài năng của NSƯT Xuân Hinh, anh hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu NSND”.

NSƯT Thanh Thanh Hiền 

NSƯT Thanh Thanh Hiền cũng từng gây bão dư luận khi không có đủ số phiếu bầu để được xét tặng danh hiệu NSND. 

NSND Quang Thọ là một trong 25 thành viên của Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 8 năm 2015 cho biết, một hồ sơ thuộc mảng Âm nhạc không đủ điều kiện trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phong tặng danh hiệu NSND lần này rơi vào trường hợp của NSƯT Phạm Thị Thu Hiền (nghệ danh Thanh Thanh Hiền) thuộc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long. Theo NSND Quang Thọ thì hồ sơ của NSƯT Thanh Thanh Hiền không được xem xét vì không đủ phiếu bầu từ cấp cơ sở.

Được biết, NSƯT Thanh Thanh Hiền không đủ tiêu chuẩn xét danh hiệu NSND vì "có kiện cáo liên quan đến đời tư". Thời điểm đó, một nghệ sĩ giấu tên chia sẻ: "Tôi không thấy có gì liên quan đến mức chị ấy bị gạt tên ra khỏi danh sách như vậy. Đời tư thì chị ấy lập gia đình, rồi ly hôn chồng, lập gia đình mới với người mới và đang sống hạnh phúc. Đơn từ liên quan đến đời tư là những gì, hội đồng xét duyệt cũng phải nói rõ ra, và nói rõ mức độ nghiêm trọng hay hậu quả của nó ra, thậm chí là cơ quan pháp luật đã kết luận về mức độ vi phạm đó ra sao, thì việc gạt tên chị ấy ra mới thuyết phục. Chứ cứ nói chung chung lý do kiện cáo liên quan đến đời tư có mà như thách đố công chúng. Và rõ ràng là nghệ sĩ lẫn khán giả đều thấy có gì không thỏa đáng".