Nguy cơ mất trắng 5 lô hạt điều xuất khẩu trị giá 11 tỷ đồng tại Algeria

Doanh nghiệp Việt Nam đang có nguy cơ mất trắng 5 container điều xuất khẩu

Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) vừa cho biết, một doanh nghiệp Việt Nam đang có nguy cơ mất trắng 5 container điều xuất khẩu sang Algeria khi bị hải quan nước này tịch thu, bán đấu giá. Tổng trị giá 5 container hạt điều này là 466.900 USD (khoảng 11 tỉ đồng). 

Cụ thể, hiện tại, 5 container hạt điều đã bị Hải quan cảng Mostaganem, Algeria bán đấu giá và không thể kéo hàng về, doanh nghiệp đang phải đối mặt với nguy cơ mất trắng lô hàng. Theo hãng tàu, 2 container đã bị rút hàng và 3 container còn lại vẫn ở trong kho Hải quan. Doanh nghiệp đang cố gắng làm việc với các cơ quan, Bộ ngành Việt Nam và chính quyền Algeria để yêu cầu giải quyết, bồi hoàn lô hàng cho công ty.

Trước đó, vào tháng 8/2022, doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu 5 container hạt điều sang Algeria qua trung gian là một công ty tại Nam Phi. Doanh nghiệp trung gian tại Nam Phi đã đặt cọc 10% giá trị tiền hàng.

Khi hàng đến cảng Mostaganem (Algeria), khách hàng là Công ty Eurl ATS Food của Algeria không thể làm thủ tục thông quan vì công ty này bị Bộ Thương mại Algeria đưa vào danh sách các doanh nghiệp gian lận thương mại điện tử từ tháng 6/2022 (danh sách này không được phía Algeria công bố).

Chủ hàng là doanh nghiệp Việt Nam và hãng tàu đã làm thủ tục đổi người nhận hàng là Công ty Eurl Azur Oran (Algeria) theo đề nghị của phía trung gian tại Nam Phi, song hải quan Algeria không chấp nhận.

Theo Hải quan cảng Mostaganem, Công ty Eurl ATS Food mất năng lực pháp lý để thực hiện các thủ tục như nhập khẩu, đổi doanh nghiệp nhận hàng thay thế hay tái xuất hàng.

Do vậy, sau gần 8 tháng nằm ở cảng, hải quan Algeria đã bán đấu giá 5 container hạt điều (theo quy định sau khi hàng nằm tại cảng 4 đến 5 tháng kể từ khi được dỡ khỏi tàu, hải quan Algeria sẽ tiến hành bán đấu giá). Công ty xuất khẩu 5 container hạt điều Việt Nam cũng chưa nhận được phần tiền hàng còn lại từ nhà môi giới Nam Phi.

Theo phản hồi từ doanh nghiệp xuất khẩu hạt điều trong cuộc, phía Hải quan cảng Mostaganem, Algeria làm sai thông lệ quốc tế khi tự ý đấu giá lô hàng mà không thông báo với chủ sở hữu lô hàng. 

Doanh nghiệp này cho biết, họ chỉ nhận được thông tin về sự vụ sau khi hải quan đấu giá công khai hạn chế lô hàng. Nhận định về lô hàng có nguy cơ mất nên doanh nghiệp đã gửi công văn để cầu cứu hỗ trợ tới các cơ quan liên quan, đồng thời đã bay sang Algeria làm việc trực tiếp với Hải quan Cảng Mostaganem từ ngày 28/3/2023.

Cùng với việc bay khẩn sang Algeria để làm việc, Công ty này đã gửi công văn đề nghị gặp và làm việc với các cơ quan chính quyền của Algeria thông qua: Tổng cục Hải quan, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Thương mại phía Đại sứ quán Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Algeria, Đại sứ quán Algeria tại Việt Nam, yêu cầu phía Algeria gửi văn bản chính thức làm rõ về quy trình đấu giá của hải quan, nguyên tắc xử lý và luật áp dụng.

Cho đến thời điểm hiện tại, Công ty trong cuộc chưa nhận được phản hồi từ chính quyền Algeria và toàn bộ số hàng đã bị Hải quan Cảng Mostaganem bán đấu giá. Đáng nói là người mua hàng đã di dời 2/5 containner hàng ra khỏi cảng.

Ngày 20/4, ông Trần Hữu Hậu, Phó Chủ tịch Vinacas cho biết, Vinacas đã có công văn nhờ Thương vụ Việt Nam tại Algeria liên hệ hải quan Algeria đề nghị hủy đấu giá 5 container hàng vì doanh nghiệp đang làm thủ tục xin hoàn trả hàng về Việt Nam.

Qua vụ việc lần này, Vinacas một lần nữa khuyến cáo các doanh nghiệp thành viên không nên quá tin vào công ty môi giới. Trước khi đặt bút ký hợp đồng xuất khẩu, cần tìm hiểu thật đầy đủ thông tin về đối tác.

Đây không phải là lần đầu tiên các doanh nghiệp xuất khẩu điều Việt Nam bị lừa và có nguy cơ mất trắng lô hàng. Trước đó, vào tháng 3/2022, đã có 17 doanh nghiệp xuất khẩu hạt điều bị lừa và 100 container hàng suýt bị mất trắng. Nhờ những nỗ lực của Vinacas và sự hỗ trợ tích cực của các bên liên quan tại cả Việt Nam và Italy, sau hơn 3 tháng, vụ 100 container hạt điều xuất khẩu sang Italy, qua môi giới của Công ty Kim Hạnh Việt đã được xử lý thành công.