Nhà Trần

Đây là mối quan hệ giữa vị vua mở đầu triều đại nhà Trần huy hoàng với một danh tướng có công đầu trong việc giúp vua giữ vững ngai vị cũng như chống giặc ngoại xâm. Hai con người này có tình thân vượt qua lễ nghĩa vua - tôi.

Câu đối của Mạc Đĩnh Chi tỏ rõ bản lĩnh của sứ thần, chẳng khác gì nói rằng mình có thể bắn thẳng vào mặt hoàng đế nhà Nguyên! Quả thật là táo bạo. Vua Nguyên dù hậm hực lắm nhưng đành chịu tài sứ giả đại Việt, vì chẳng thể nào bắt bẻ vào đâu được.

Về cái chết của Thượng tướng Trần Khát Chân, trong sách “Đại Việt sử ký toàn thư” có đoạn viết: Người đời truyền rằng Trần Khát Chân khi sắp bị chém, lên núi Đốn Sơn gào thét 3 tiếng. Chết qua ba ngày, sắc mặt vẫn như sống, ruồi nhặng không dám bậu vào.

Nhà Lý về sau ngày càng suy yếu dẫn đến đất nước loạn lạc và nhà Trần nổi lên. Có nhiều lý do để một triều đại từ thịnh đến suy nhưng riêng nhà Lý thì phải kể đến ảnh hưởng tiêu cực của các thái hậu.

Gần 7 thế kỷ đã trôi qua, hào quang của vương triều Trần vẫn toả sáng lịch sử Việt Nam. Trong việc đưa đất nước đến thịnh trị, các vua Trần có vai trò đặc biệt quan trọng. Vua Trần Dụ Tông là một trong số 14 vị hoàng đế nhà Trần đã có công đóng góp đáng kể vào văn hóa Trần.

Tục thờ Nhà Trần gắn với tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần, tức Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, dân gian gọi nôm là thờ Nhà Trần. Tín ngưỡng này khác biệt ở điểm không phải thờ các vua Trần hay các dòng tộc triều đại Trần mà thờ Đức Thánh và các tướng lĩnh, con cái…của ông.

Tên bề tôi nhỏ của Chế Bồng Nga sợ bị giết đã chạy sang trại quân của ta, chỉ vào chiến thuyền sơn màu xanh, nói rằng đó là thuyền của vua nước hắn. Trần Khát Chân liền hạ lệnh cho quân sĩ, nhất tề nhả đạn. Thuyền của Chế Bồng Nga bị lủng ván và Chế Bồng Nga trúng đạn mà chết...

Trải 175 năm trên chính trường Đại Việt, nhà Trần truyền qua 12 đời vua chính thức. Trong đó vua thứ tám Trần Nghệ Tông (Trần Phủ) là vị vua lên ngôi già nhất khi đã ở tuổi 50, cũng tại vị ngắn nhất (1370 - 1372) cùng Trần Thiếu Đế (1398 - 1400).

Nếu như nhà Nguyễn sau này không chấm được ai làm Trạng nguyên, thì thời Trần từng lấy đỗ 4 Trạng nguyên chỉ trong hai kỳ thi.

Đền Voi Quỳ (xã Đỉnh Bàn, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) được xây dựng từ thế kỷ XIII thờ Đức thánh Hồ Khước - vị tướng tài thời nhà Trần. Năm 2019, đền được xếp hạng Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh. Tuy nhiên, hiện đền đang đứng trước nguy cơ bị đổ sập bất cứ lúc nào.