Nông thôn mới Hà Nam ở nơi nông dân đánh "Tiếng trống Bồ Đề" trong phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh

Vang mãi tiếng trống Bồ Đề

Theo lịch sử Đảng bộ xã Bồ Đề (giai đoạn 1930-2000); tài liệu lưu trữ tại Ban nghiên cứu lịch sử Đảng huyện Bình Lục; sơ thảo Lịch sử Đảng bộ Nam Định-Hà Nam (1930-1945) của Ban nghiên cứu lịch sử Đảng Nam Hà.

Qua đó, tháng 9/1930, chấp hành Chỉ thị của Xứ ủy Bắc Kỳ, Hội nghị Tỉnh ủy Hà Nam họp tại thôn Cổ Viễn (xã Hưng Công, huyện Bình Lục), đã quyết định tổ chức một cuộc mít tinh lớn, có biểu tình tuần hành thị uy.

Với mục đích nhằm phát động quần chúng đấu tranh bãi bỏ hội đồng cải lương, giảm sưu thuế, ủng hộ phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh và cuộc đấu tranh của nông dân vùng Tiền Hải (tỉnh Thái Bình).

Xã Bồ Đề có địa hình tiếp giáp với 3 huyện gồm: Bình Lục, Lý Nhân, Mỹ Lộc…Đây là điều kiện thuận lợi cho tập trung lực lượng, dễ phát huy thanh thế và dễ đánh lạc mục tiêu đàn áp của quân thù nên được chọn làm địa điểm phát động cuộc biểu tình quan trọng này…

Ông Nguyễn Mạnh Hùng (hiện trông coi đình Triều Hội) kể: "Để chuẩn bị cho cuộc biểu tình, những ngày đầu tháng 10/1930, thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Nam Hà, nông dân xã Bồ Đề đã bí mật may cờ Đảng, in truyền đơn, khẩu hiệu.

Đêm 19/10, trên các cây đa tại chợ Hôm, cây gạo chợ Vàng, mái đình Lương Phú, cây đa đình Triều Hội, những đảng viên xã Bồ Đề đã bí mật treo cờ, kêu gọi dân chúng đứng lên đấu tranh".

Đúng 3 giờ sáng ngày 20/10, những người biểu tình giả làm người đi chợ tấp nập kéo về chợ Bồ Đề, lúc đầu khoảng 300 người, sau đó nhanh chóng tăng số lượng lên hàng nghìn người tham gia, đổ về từ các ngả trong vùng như các xã: Hưng Công, Đồng Du, Ngọc Lũ, Cổ Viên, An Đề…(huyện Bình Lục) và một số xã thuộc huyện Lý Nhân, Duy Tiên cũng tề tựu về hùng hậu.

7 giờ sáng, tiếng trống đình làng Triều Hội vang lên như hiệu lệnh khởi xướng, hòa cùng tiếng pháo nổ giòn tan. Chợ Bồ Đề bừng bừng khí thế cách mạng, cờ đỏ búa liềm xuất hiện bay phần phật trong nắng sớm. Đoàn biểu tình đội ngũ chỉnh tề, tay giương cao cờ Đảng, hát bài Quốc tế ca, mặc niệm các chiến sĩ Tiền Hải bị giặc Pháp giết hại ngày 14/10.

Tiếp theo, các đảng viên lãnh đạo cuộc biểu tình đứng lên diễn thuyết, vạch rõ tội ác của đế quốc phong kiến, hô hào mọi người cùng đấu tranh bỏ sưu cao thuế nặng và những loại thuế vô lý. Bên cạnh đó, giới thiệu sự ra đời cùng tôn chỉ mục đích của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng như kêu gọi mọi người ủng hộ phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh và nông dân Tiền Hải, tỉnh Thái Bình.

Cuộc mít tinh biến thành biểu tình tuần hành thị uy, và tiến về phía chợ An Ninh. Đi đầu là hai người con gái cầm cờ đỏ, vẽ trên cờ là chiếc búa liềm. Đồng thời, một người vác bảng trên đề "Việt Nam cộng sản Đảng". Người người đi phía sau hô vang, đốt pháo, đòi sổ chi thu và giảm thuế.

Dòng người tham gia biểu tình về phía chợ An Ninh, chợ Vọc ngày càng đông, cùng đồng thanh hô khẩu hiệu "đả đảo Pháp đế quốc"; "Việt Nam Cộng sản Đảng vạn vạn tuế". 12 giờ trưa, cuộc biểu tình kết thúc thắng lợi hoàn toàn.

Ông Đinh Khắc Đính-Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam trong chuyến công tác tại xã Bồ Đề, huyện Bình Lục nhấn mạnh: "Đình Triều Hội (xã Bồ Đề), nơi đây những người nông dân đã đánh tiếng trống vùng lên đấu tranh trong phong trào Xô-Viết Nghệ Tĩnh năm 1930-1931.  Đây là cuộc đấu tranh lớn nhất của nông dân Hà Nam, cũng là mốc son trong lịch sử giai cấp nông dân và lịch sử cách mạng Việt Nam".

Phát huy truyền thống quê hương cách mạng

Với thắng lợi của cuộc biểu tình Bồ Đề ngày 20/10/1930, có ý nghĩa lịch sử to lớn đối với phong trào cách mạng của xã Bồ Đề nói riêng và phong trào cách mạng ở tỉnh Hà Nam nói chung.

Qua cuộc đấu tranh này, những người nông dân Bồ Đề càng tin tưởng và hiểu thêm về Đảng ta là một Đảng yêu nước, đại diện cho nhân dân lao động, lãnh đạo những người nghèo khổ chống lại đế quốc, phong kiến để giành cơm áo tự do.

93 năm trôi qua, những người dân xã Bồ Đề, huyện Bình Lục tham gia cuộc biểu tình, thị uy lực lượng đấu tranh đòi giảm sưu cao, thuế nặng, ủng hộ phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh và cuộc đấu tranh của nông dân huyện Tiền Hải (Thái Bình) ngày nào không còn nhiều nữa.

Ông Trần Quốc Dũng-Phó Bí thư Đảng ủy xã Bồ Đề thông tin: "Nhân dân Bồ Đề vốn có truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm từ khi dựng làng, dựng nước. Từ khi giặc Pháp xâm lược và giày xéo lên mảnh đất quê hương, nhân dân Bồ Đề đã quật cường đứng lên, sát cánh cùng các sĩ phu yêu nước chống Pháp cùng bè lũ phong kiến, tay sai phản động".

Được biết, trong các năm qua xã Bồ Đề (huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam) luôn hoàn thành toàn diện các mục tiêu kinh tế - xã hội đặt ra. Đối với Chương trình xây dựng nông thôn mới, năm 2016 xã đạt chuẩn 19/19. Theo dự kiến, năm 2023, xã Bồ Đề sẽ hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Hiện, thu nhập bình quân đầu người của xã Bồ Đề đạt gần 70 triệu đồng/người/năm.

Đặc biệt, xã Bồ Đề luôn quan tâm đến công tác giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống yêu nước cho các thế hệ trẻ, noi gương khí thế anh dũng cha ông, tự hào và phát huy về truyền thống tiếng trống Bồ Đề, để từng bước vươn lên khá giàu, xây dựng quên hương Bồ Đề ngày càng tươi đẹp.