Ô tô cảnh báo khủng hoảng thừa

Nhập khẩu tăng nhưng doanh thu giảm               

Nhập khẩu ô tô từ đầu năm đến nay vẫn tăng trong khi việc kinh doanh của các hãng nhập khẩu sụt giảm. Theo báo cáo từ Tổng cục Hải quan, tính đến hết tháng 4.2017, cả nước nhập khẩu 33,4 nghìn chiếc ô tô nguyên chiếc các loại, so với cùng kỳ năm trước tăng 15,6% (tương đương tăng 4,5 nghìn chiếc). Trong đó nhập khẩu nhiều nhất từ  thị trường Thái Lan với 12 nghìn chiếc, kế đến là thị trường Indonesia và Ấn Độ. Đặc biệt lượng xe ô tô giá rẻ nhập từ Ấn Độ tăng đột biến lên 4.974 chiếc, tăng 100,5% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi ô tô là một số mặt hàng cần hạn chế nhập khẩu lại có kim ngạch gia tăng đột biến, theo lý giải của Bộ Công Thương nguyên nhân chủ yếu là gia tăng nhập khẩu từ ASEAN và Ấn Độ. Cụ thể là do thuế suất nhập khẩu xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi có xuất xứ từ khu vực ASEAN được điều chỉnh giảm từ 40% xuống 30% theo cam kết của Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA).

Nhập khẩu ô tô tăng mạnh nhưng việc kinh doanh của các hãng ô tô nhập khẩu lại không khả quan. Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong tháng 4.2017, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 21.942 xe, giảm 18% so với tháng 3.2017 và giảm 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Cũng theo báo cáo từ VAMA, doanh số bán hàng cộng dồn 4 tháng đầu năm của xe lắp ráp trong nước giảm 5% trong khi xe nhập khẩu tăng 24% so với cùng kỳ năm 2016.

Một số nhà nhập khẩu, kinh doanh ôtô đều khẳng định 6 tháng cuối năm 2017 sẽ là quãng thời gian kinh doanh khó khăn và rất khó dự báo. Do đó bên cạnh việc giảm giá xe, các hãng sẽ có thêm những phương án mới để giữ doanh số bán hàng khả quan.

Trong lúc tình hình kinh doanh các doanh nghiệp nhập khẩu xe ô tô các tháng đầu năm giảm, sắp tới có thêm yếu tố làm cho thị trường xe ô tô cung vượt cầu.

Nguy cơ khủng hoảng thừa

Tại tọa đàm “Góp ý dự thảo Nghị định về quản lý ô tô” diễn ra ngày 13.06 tại TPHCM, luật gia Trần Đình Thu nhận định, dự thảo Nghị định mới nới rộng điều kiện nhập khẩu ô tô cho các doanh nghiệp (DN). Theo đó, các điều kiện nhập khẩu ô tô theo dự thảo khá dễ sẽ dẫn đến các DN vừa và nhỏ đều có thể nhập khẩu xe ô tô, nguy cơ dẫn  đến khủng hoảng thừa.

Cụ thể theo dự thảo Nghị định quy định đối với DN được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô chỉ cần đáp ứng hai điều kiện. Thứ nhất, DN phải có ít nhất 01 cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô phù hợp với loại ô tô nhập khẩu và đủ điều kiện theo quy định tại Nghị định này. Thứ hai, DN phải có cam kết bằng văn bản với Bộ Công Thương về việc thực hiện trách nhiệm bảo hành, bảo dưỡng, triệu hồi, thu hồi ô tô nhập khẩu.

Ông Trần Đình Thu phân tích, bởi ở Việt Nam xe ô tô không chỉ là phương tiện đi lại mà còn là phương tiện kinh doanh phổ biến. Nhất là xu hướng người dân mua ô tô kinh doanh Uber và Grab đang ngày càng phát triển. Và khi dự thảo Nghị định này được thông qua, các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô ào ạt, marketing rầm rộ cộng với hoạt động kinh doanh Uber và Grab phát triển thì có thể nhà nhà sẽ có ô tô. Không khéo sẽ gây nhiều hệ lụy cho nền kinh tế và chính người dân mua ô tô cũng bị tác động không nhỏ.

Trong khi đó, ô tô lắp ráp và sản xuất trong nước lại chịu nhiều quy định khắc khe hơn (từ điều 8 đến điều 12 theo dự thảo Nghị định). Luật sư Nguyễn Văn Hậu lo lắng khi những quy định trong dự thảo khá dễ dãi đối với DN nhập khẩu ô tô, vô hình chung làm giảm sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước.