Ông Hồ Văn Năm xin thôi ĐBQH, khác gì ông Võ Kim Cự, bà Mỹ Thanh?

Ông Hồ Văn Năm tại một phiên họp tổ của Quốc hội (ảnh quochoi.vn).

Mới đây ông Hồ Văn Năm, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai vừa có đơn gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin thôi làm nhiệm vụ ĐBQH khóa XIV vì lý do sức khỏe không ổn định và hoàn cảnh gia đình đang gặp khó khăn.

Ông Hồ Văn Năm 58 tuổi, được phê chuẩn giữ chức Trưởng đoàn ĐBQH Đồng Nai vào tháng 7/2018. Ông từng là ĐBQH khóa XII và XIII.

Khác với trường hợp bà Phan Thị Mỹ Thanh (bà Thanh từng là Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) và ông Võ Kim Cự (ông Cự từng là ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh), ông Hồ Văn Nam có đơn xin thôi nhiệm vụ ĐBQH trước khi ông bị Ban Bí thư xem xét thi hành kỷ luật theo đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương tại kỳ họp thứ 38 (tháng 8/2019).

Trường hợp bà Phan Thị Mỹ Thanh, sau khi bị Ban Bí thư thi hành kỷ luật bằng hình thức cách hết chức vụ trong Đảng bà mới có đơn xin thôi nhiệm vụ ĐBQH; trường hợp ông Võ Kim Cự cũng tương tự, sau khi bị Ban Bí thư thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Ủy viên Ban thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2005 - 2010 và nhiệm kỳ 2010 - 2015, bao gồm cả các chức vụ Bí thư ban cán sự đảng UBND tỉnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Tỉnh uỷ Hà Tĩnh, Võ Kim Cự có đơn xin thôi nhiệm vụ ĐBQH vì lý do sức khỏe. Cả hai trường hợp này đều được Ủy ban Thường vụ Quốc hội miễn nhiệm, sau đó báo cáo ra Quốc hội.

Nhìn nhận về những trường hợp ĐBQH xin thôi nhiệm vụ khi vướng vào kỷ luật Đảng, ông Lê Văn Cuông, nguyên Phó Trưởng đoàn ĐBQH Thanh Hóa cho rằng: Về lý do thực sự thì chỉ người trong cuộc biết rõ, nhưng tựu chung lại một ĐBQH khi vướng vào kỷ luật Đảng, có đơn xin thôi nhiệm vụ thường ở mấy tình huống.

Thứ nhất, có sự gợi ý của tổ chức, của cấp trên để ĐBQH đó làm đơn xin nghỉ. Bởi nếu để ĐBQH đó tiếp tục công việc thì uy tín cá nhân không còn, vi phạm lại bị nhắc đi, nhắc lại gây ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân và tổ chức.

Lý do thứ hai, là ĐBQH đó sau khi vướng kỷ luật Đảng, cảm thấy uy tín không còn, không xứng đáng là đại diện của người dân nên chủ động xin thôi nhiệm vụ (giống như kiểu từ chức).

Lý do thứ ba, ĐBQH đó nhận thấy nếu không chủ động xin nghỉ sớm thì với vi phạm của mình khi thực hiện theo quy trình sẽ bị Quốc hội bãi nhiệm, do đó chủ động xin nghỉ sớm để giữ phần nào danh dự.

Theo một vị chuyên gia của Ban Công tác đại biểu, theo nguyên tắc, đối với trường hợp ĐBQH mắc vi phạm khuyết điểm cần phải xử lý kỷ luật Đảng, kỷ luật hành chính ở mức nặng thì sau đó phải tiến hành xem xét bãi nhiệm đại biểu.

Trên thực tế, một số trường hợp ĐBQH sau khi bị kỷ luật Đảng (mức nặng) hoặc sắp bị xem xét thi hành kỷ luật Đảng đã có đơn xin thôi nhiệm vụ vì lý do sức khỏe hoặc lý do khác, nhưng trên thực thế không phải vì lý do như họ trình bày, họ vẫn khỏe mạnh bình thường vì không muốn bị bãi nhiệm nên chủ động xin thôi để giữ phần nào danh dự.

Theo vị chuyên gia đây là khoảng trống mà pháp luật chưa điều chỉnh nên sắp tới khi sửa Luật tổ chức Quốc hội cần phải bổ sung các quy định cho chặt chẽ. Đối với ĐBQH bị kết luận mắc vi phạm, khuyết điểm, sau khi bị cấp thẩm quyền xử lý kỷ luật cách chức trong Đảng thì cũng phải xem xét bãi nhiệm đại biểu chứ không thể xin thôi nhiệm vụ một cách bình thường.

Vẫn theo vị chuyên gia, hiện nay với trường hợp ĐBQH bị vướng vào kỷ luật khi có đơn xin thôi làm nhiệm vụ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành xem xét để quyết định trường hợp đó cần bị bãi nhiệm hay miễn nhiệm. Nếu ở trường hợp bãi nhiệm phải đưa ra Quốc hội quyết định, còn trường hợp miễn nhiệm Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quyết định (trong trường hợp Quốc hội không họp), sau đó báo cáo ra Quốc hội.