Phát triển OCOP: Hãy làm 1 sản phẩm lời 10 đồng, thay vì 10 sản phẩm mà chỉ lãi 10 đồng

Thông điệp này được Bộ trưởng NNPTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh tại Hội nghị triển khai Chương trình OCOP và Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, tổ chức sáng 9/9.

Triển khai Chương trình OCOP quốc gia giai đoạn 2021-2025

Hội nghị triển khai Chương trình OCOP và Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong quá trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối giữa Bộ NNPTNT, các tỉnh thành, Bộ ngành có liên quan, doanh nghiệp thương mại và các chủ thể sản xuất hàng OCOP.

Ông Ngô Trường Sơn - Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, công bố Quyết định 919 của Thủ tướng Chính phủ ký ngày 1/8/2022 về Chương trình OCOP giai đoạn 2021 - 2025 và Quyết định số 922 của Thủ tướng Chính phủ ký ngày 2/8/2022 về Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (gọi tắt là Chương trình OCOP) là chương trình phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực, thúc đẩy nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập của người dân, với mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân khu vực nông thôn.

Sau hơn 4 năm triển khai Chương trình OCOP theo Quyết định số 490 của Thủ tướng Chính phủ, đến ngày 31/8, tất cả 63/63 tỉnh, thành phố đã tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm. Cả nước đã có 8.478 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 65,4% sản phẩm 3 sao, 33,4% sản phẩm 4 sao, 1% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 0,2% sản phẩm 5 sao.

Đã có hơn 4.351 chủ thể OCOP, trong đó có 38,3% là hợp tác, 26,1% là doanh nghiệp, 33,3% là cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác có sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên.

Cần tăng cường truyền thông Chương trình OCOP

TP.HCM hiện có 27 sản phẩm OCOP đã được công nhận (6 sản phẩm 3 sao, 21 sản phẩm đạt 4 sao) và 1 sản phẩm đang đề xuất xếp hạng 5 sao cấp quốc gia.

TP.HCM cũng đã có Quyết định 1943 phê duyệt Chương trình OCOP trên địa bàn giai đoạn 2021-2025. Theo kế hoạch, dự kiến năm 2022, TP.HCM sẽ tổ chức đánh giá, công nhận cho 41 sản phẩm OCOP. Mục tiêu đến năm 2025, toàn TP.HCM sẽ có ít nhất 124 sản phẩm OCOP 3 sao trở lên.

Nhiều địa phương phát triển mạnh về OCOP đã đề xuất các kiến nghị, giải pháp để phát triển Chương trình OCOP cũng như phát triển các sản phẩm OCOP.

Lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Sơn La cho biết thời gian qua, tính lan tỏa của Chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh rất cao. Tuy nhiên, nhìn chung, quy mô sản phẩm OCOP hiện nay còn nhỏ lẻ, các chủ thể sản xuất vẫn còn hạn chế về nguồn lực, vốn vay, cần thêm sự hỗ trợ từ phía cơ quan nhà nước. Mẫu mã bao bì sản phẩm OCOP chưa thực sự phát triển theo hướng hàng hóa cho phân khúc cao cấp.

Ông Lê Trọng Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, cho biết toàn tỉnh có 52 sản phẩm được công nhận OCOP. Tuy nhiên, gần đây, sau khi rà soát, tỉnh đã mạnh tay thu hồi 5 sản phẩm, còn lại 47 sản phẩm nhằm đảm bảo đúng tiêu chí của chương trình. Điều này cho thấy các địa phương bên cạnh việc phát triển vẫn rà soát để chương trình đạt được hiệu quả cao.

Lãnh đạo các địa phương đề xuất ngoài việc tiếp tục tăng cường hỗ trợ các chủ thể sản xuất, hỗ trợ xúc tiến thương mại thì công tác truyền thông, thông tin về Chương trình OCOP cần được thực hiện mạnh hơn trên cả nước để lan tỏa sâu rộng, nhất là đối với người tiêu dùng để các sản phẩm được mở rộng thị trường, từ tiêu thụ trong nước đến xuất khẩu.

Thay đổi tư duy phát triển sản phẩm OCOP

Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan chia sẻ nhiều tâm huyết về Chương trình OCOP, sản phẩm OCOP và phát triển OCOP tại các địa phương. 

Theo Bộ trưởng, người dân và cơ quan quản lý các địa phương cần thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa và các sản phẩm OCOP phải đi theo tư duy chất lượng, chăm chút cho sản phẩm đặc trưng của địa phương mình.

"Các sản phẩm cần vượt trội hơn. Bà con mình hay nghĩ tạo 10 sản phẩm, mỗi sản phẩm lời 1 đồng, tổng cộng sẽ được 10. Tại sao không nghĩ làm thế nào để 1 sản phẩm lời 10 đồng. Nghĩa là chuyển từ tư duy số lượng sang chất lượng", Bộ trưởng nói.

Ông thẳng thắn nhìn nhận, thậm chí, thời đại hiện nay được xem là bi kịch của những người sản xuất vì có quá nhiều sản phẩm tương đồng để người tiêu dùng lựa chọn. Cùng là mật ong, thịt lợn gác bếp, trà, gạo… nhưng hầu như tỉnh nào cũng có.

"Chúng ta phải chăm chút, kể một câu chuyện đầy cảm xúc để bán hàng chứ không chỉ đơn giản dừng lại ở sản phẩm đó. Chúng ta phải chuyển từ tư duy người bán sang người đi mua, phải chăm chút cho sản phẩm, không thể làm xuề xoà", Bộ trưởng gửi gắm.

Ông ví dụ, chẳng hạn chuyện bao bì của gạo. Gạo mỗi vùng miền đa dạng nên cách chế biến cũng khác nhau. Trên bao bì cần hướng dẫn cụ thể từ chế biến đến bảo quản, phải tinh tế với khách hàng, tránh tình trạng đặc sản khách mua về chế biến không đúng, không ngon thì họ lại chê đặc sản.

"Phải phát triển thị trường, chúng ta có sản phẩm nhưng không có thị trường thì sẽ bị bỏ quên. Sẽ có không gian OCOP quốc gia, không chỉ trưng bày, mà còn huấn luyện, mời khách nước ngoài. Mỗi tỉnh, mỗi điểm du lịch cũng đều nên quảng bá, có thể mời gọi các nhà đầu tư đến địa phương mở không gian OCOP, quảng bá sản phẩm", Bộ trưởng gợi mở và cho rằng, khi cùng đồng lòng, thay đổi tư duy thì mới phát huy hết các tiềm năng của sản phẩm OCOP.