Ra mắt tập truyện ngắn của nhà thơ “Tống Biệt hành” - Thâm Tâm

Ra mắt tập truyện ngắn của nhà thơ Thâm Tâm

Chia sẻ tại buổi ra mắt, ông Nguyễn Tuấn Khoa – con trai cố nhà thơ Thâm Tâm cho biết: "Từ năm 1999, nhà văn Văn Giá đã sưu tầm được khá nhiều truyện và kịch của Thâm Tâm đăng trên Tiểu thuyết thứ bảy (TTTB), lưu trữ trên microfilm, mang bản in từ Thư viện Thành Ủy TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội, tiếp cận với gia đình và tiến hành số hóa, xuất bản "Truyện ngắn Thâm Tâm" gồm 38 truyện và kịch ngắn vào năm 2000.

Trong suốt 3 năm qua, được sự giới thiệu của nhiều anh chị em nhà văn, gia đình tôi đã tiếp cận được cơ sở dữ liệu số hóa ảnh bộ TTTB tại Thư viện Quốc gia Việt Nam và bộ Phổ thông bán nguyệt san Truyền bá, Tuổi trẻ của Thư viện Quốc gia Pháp, tải về được bản ảnh của nhiều số Tiểu thuyết Thứ bảy và Truyền bá. Gia đình cũng liên hệ với một só nhà sưu tầm trong ngoài nước và đã mua được một số lượng khá lớn bản gốc TTTB, Tiểu thuyết thứ bảy Nguyệt san, Truyền bá, Sách của Tân Dân".

Nhà văn, nhà lý luận phê bình Văn Giá cho hay, trong cuộc sống đôi khi có những điều tạo nên sự tình cờ mà không thể biết trước. Nó dường như tìm đến ai đó, trao cho họ cái duyên này và người đó phải thực hiện.

"Năm 2019, tôi có nhiều chuyến đi công tác Sài Gòn đến các kho tư liệu cũ tại các thư viện như ở Thư viện Khoa học Xã hội, Thành ủy TP Hồ Chí Minh để tìm tư liệu. Mà ngày đó, những tư liệu này hầu hết là trước năm 1945, thời kỳ kháng chiến nên việc tiếp cận khồng hề dễ dàng, phải qua nhiều khâu thủ tục, giấy phép mới có thể tiếp cận được. Tôi may mắn đã có giấy chứng nhận để có thể đến được các kho tư liệu này và tôi nhận thấy tại đây có rất nhiều tài liệu văn chương trước năm 1945.

Những ngày đầu mới tìm kiếm, tôi không để tâm lắm tới tác phẩm của nhà thơ Thâm Tâm. Tuy nhiên sau đó, tôi càng tìm thì tôi lại càng thấy nhiều các tập truyện ngắn, tiểu thuyết và một số bài thơ của nhà thơ. Tôi vô cùng bất ngờ và chợt nhận ra, dường như các bậc tiền bối đang trao cho tôi một cái duyên với văn chương, để tôi thực hiện cho tôi món nợ văn chương. Vì vậy mà tôi đã tìm tất cả các tác phẩm của nhà thơ Thâm Tâm chụp ảnh, photo các tác phẩm sau đó tôi tìm tới gia đình và nói gia đình cần sưu tầm các tác phẩm của ông".

Theo nhà lý luận phê bình Văn Giá, gia đình nhà thơ Thâm Tâm đã rất nỗ lực, bỏ nhiều công sức, kinh tế để tìm và sưu tầm các truyện ngắn của ông. Đặc biệt việc mua bản quyền từ Tiểu thuyết Thứ Bảy suốt từ năm 1941-1944 (đây là tờ báo của nhà Tân Dân do ông Vũ Đình Long chủ nhiệm).

Nhà lý luận phê bình Văn Giá cho hay, trong kho tác phẩm truyện ngắn và tiểu thuyết của nhà thơ Thâm Tâm, cuốn tiểu thuyết "Thuốc mê" là một trong những tác phẩm xuất sắc. Nó đóng góp trong mảnh tiểu thuyết viết về phong tục, đặc biệt những hủ tục kì dị của người Việt Nam trước năm 1945.

Nhận định về các truyện ngắn của nhà thơ Thâm Tâm, nhà lý luận phê bình Văn Giá cho hay: "Những truyện ngắn của Thâm Tâm đều đi ra từ cách viết của một tâm hồn thơ giàu cảm xúc. Các nhân vật trong truyện ngắn của ông được quan tâm mô tả chủ yếu ở phương diện tinh thần, những suy tư day dứt, những cảm xúc và tâm trạng khá tinh tế. 

Chúng không hiện ra như những cuộc đời hoặc quãng đời, mà chủ yếu là những thời khắc cụ thể gắn với một tình huống tâm lý cụ thể. Mỗi truyện ngắn của ông đều được xây dựng trên một tứ thơ. Người đọc có cảm giác rằng cái đến trước tiên đối với Thâm Tâm là một tứ thơ, nếu cái tứ này không thích hợp cho một bài thơ, hoặc nếu hình thức thơ không chuyển tải hết được vật liệu và ý tưởng định gửi gắm thì ông triển khai thành truyện ngắn. Cách thức sáng tạo truyện ngắn của Thâm Tâm hầu hết đều đi theo con đường như vậy".

Còn nhà thơ Trần Đăng Khoa thì nhận xét, tiểu thuyết của nhà thơ Thâm Tâm dù rất mỏng, được viết ngắn gọn nhưng cũng đầy hấp dẫn, văn phong, ngôn ngữ của tiểu thuyết.

"Điều thú vị trong tiểu thuyết "Thuốc mê" của nhà thơ Thâm Tâm còn hơi thở, phong cách kể chuyện của thời kỳ hiện đại, mặc dù cốt truyện, vấn đề được đề cập đến là ở thời kỳ trước năm 1945", nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận xét.

Được biết, cho tới thời điểm hiện tại, gia đình nhà thơ Thâm Tâm đã sưu tầm được 83 truyện ngắn và 29 kịch ngắn trên TTTB (từ 1939 đến 1944), 27 truyện vừa đăng trên Truyền bá, cùng 2 tiểu thuyết do Tân Dân xuất bản.

Đồng thời các tác phẩm văn xuôi của ông đã được xuất bản bao gồm: Truyện ngắn Thâm Tâm, 4 truyện cổ tích và Tập truyện ngắn chọn lọc "Tháng ba sấm đông" (NXB Văn học ấn hành), "Thâm Tâm truyện vừa" (NXB Quân đội Nhân dân), bên cạnh đó, NXB Lao động và Công ty Linh Lan liên kết ấn hành bộ ba Tuyển truyện ngắn "Gió thu hoa cúc gầy rồi" cùng 2 tiểu thuyết "Thuốc mê", "Nỗi ân hận dài", năm 2023. Ngoài ra, NXB Kim Đồng ấn hành bộ truyện thiếu nhi gồm 3 cuốn "Hai cây hoa nhài" (tập truyện cổ tích), "Thuồng luồng ở nước" (tập truyện dã sử) và "Con rùa đội vẹt" (tập truyện đồng thoại).

Cũng trong mấy năm qua, gia đình nhà thơ Thâm Tâm đã xây dựng trang web Thâmtâmnet.vn, trong đó có đưa lên tất cả những tác phẩm văn thơ của Thâm Tâm, cùng các chuyên mục về tiểu sử, bình luận, kỷ niệm về Thâm Tâm, các tác phẩm thơ, truyện, kịch của Thâm Tâm, Thâm Tâm và những người bạn, Trần Huyền Trân, Nguyễn Bính, Thâm Tâm và TTKh, các sáng tác văn học nghệ thuật về Thâm Tâm, di bút và di ảnh, hình ảnh đồng đội và quê hương Hải Dương, Cao Bằng và Hà Nội có liên quan đến Thâm Tâm, v.v…