Số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng, người có thẩm quyền đã lợi dụng lỗ hổng của pháp luật để trục lợi

Số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng 312,5%

Sáng ngày 6/9, tại phiên họp toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Tư pháp, thẩm tra báo cáo công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023, theo báo cáo của Chính phủ, tình hình tội phạm tham nhũng… còn diễn biến phức tạp.

Theo đó, trong kỳ báo cáo từ 1/10/2022 đến ngày 31/7/2023, các cơ quan chức năng đã phát hiện 4.946 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế, nhiều hơn 13,6%; 679 vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ, nhiều hơn 71,46%.

Cùng với đó, đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng lớn thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực", Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh theo dõi, chỉ đạo như các vụ án Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC, vụ án Đỗ Anh Dũng - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Tân Hoàng Minh, vụ án Công ty Việt Á, vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai và Công ty AIC…

Tội phạm tham nhũng, chức vụ được phát hiện tăng, đặc biệt số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng 312,5%. Ảnh: Quốc hội

Tình hình tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu còn diễn biến phức tạp, nổi lên là các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm định an toàn phương tiện giao thông, đào tạo, sát hạch lái xe, khai thác tài nguyên, khoáng sản; vi phạm quy định về quản lý tài sản công, đấu thầu, đấu giá với thủ đoạn thông đồng, móc ngoặc giữa chủ đầu tư, nhà thầu với đơn vị thẩm định nhằm tham nhũng, trục lợi, chiếm đoạt tài sản Nhà nước.

Cùng với đó là vi phạm trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, có sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ ngân hàng cũng nổi lên…

Theo báo cáo của nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp, tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 71,46% số vụ, tăng 116,17% số đối tượng, đặc biệt số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng 312,5%.

Phải nâng cao việc kiểm soát quyền lực của người có thẩm quyền

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa cho biết, các số liệu thể hiện, công cuộc chống tham nhũng ngày càng quyết liệt, thể hiện quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước là "không có vùng cấm, không có ngoại lệ" nên việc phát hiện và xử lý ngày càng nhiều.

Nhiều vụ tham nhũng còn xảy ra thể hiện công tác quản lý Nhà nước ở một số lĩnh vực vẫn còn hạn chế; sai phạm trong các vụ án hầu hết đều liên quan đến người có thẩm quyền trong cơ quan quản lý nhà nước đã lợi dụng triệt để những lỗ hổng của pháp luật để thực hiện hành vi vi phạm, trục lợi.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa nhìn nhận, phải nâng cao việc kiểm soát quyền lực của người có thẩm quyền để tránh phát sinh tội phạm tham nhũng. Ảnh: Quốc hội

"Vấn đề cần đặt ra là cần nâng cao hơn nữa việc kiểm soát quyền lực của người đứng đầu, người có thẩm quyền, kiểm soát hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước đảm bảo khách quan, minh bạch và đúng pháp luật" - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa nhấn mạnh.

Theo nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp, công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực đăng kiểm xe cơ giới, đào tạo và sát hạch lái xe, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp phiếu lý lịch tư pháp còn nhiều sơ hở để các đối tượng lợi dụng trục lợi, nhận hối lộ.

Một số vụ việc điển hình cho nhận định trên là vụ án "Đưa hối lộ, nhận hối lộ" xảy ra tại Cục Đăng kiểm - Bộ giao thông Vận tải và các Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới tại các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Tính đến tháng 5/2023 đã khởi tố 68 vụ án, khám xét 103 Trung tâm đăng kiểm, 4 chi cục đăng kiểm, khởi tố 600 lãnh đạo, Đăng kiểm viên với nhiều tội danh khác nhau.

Một vụ việc khác là  "Tổ chức, môi giới cho người khác ở lại Việt Nam trái phép; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; đưa hối lộ; nhận hối lộ", xảy ra tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai, Long An và một số tỉnh, thành phố khác.

Mặt khác, theo nhóm cứu nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp, dư luận, cử tri đangbăn khoăn với vấn đề "có hay không" sự bắt tay giữa một số ngân hàng và các công ty bảo hiểm để các nhân viên ngân hàng tư vấn sai sự thật, mời gọi khách hàng chuyển từ tiền gửi tiết kiệm sang mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm đầu tư; hành vi tư vấn mua bảo hiểm của nhân viên công ty bảo hiểm không đầy đủ các nội dung hợp đồng hoặc sai lệch thông tin hợp đồng bảo hiểm...

Hậu quả được chỉ ra, rằng lòng tin của người dân vào hệ thống ngân hàng và bảo hiểm đã bị ảnh hưởng, hàng nghìn đơn tố cáo, khiếu nại của người dân đã được gửi đến các đơn vị liên quan…