Tại sao Indonesia lập tức cho phát triển, nhập khẩu giống đậu tương biến đổi gen?

Bước tiến trong chính sách ứng dụng cây trồng biến đổi gen tại Indonesia

Trong buổi làm việc với Uỷ ban IV DPR hôm 31/08, ông Kasdi Subagyono, Tổng thư ký Bộ Nông nghiệp, chia sẻ: "Giờ đây chúng ta có thể và sẽ phát triển giống đậu tương biến đổi gen, việc mà trước đây chúng ta không được phép".

Ông Kasdi cũng cho biết Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Syahrul Yasin Limpo đã chỉ đạo nhập khẩu hạt giống đậu tương biến đổi gen (BĐG) để phục vụ nhu cầu canh tác và sử dụng trong nước. Hoạt động này có thể được thực hiện cùng lúc với kế hoạch của Bộ Nông nghiệp Indonesia và nông dân phát triển các giống đậu tương bản địa. 

Ông Kasdi cho rằng lệnh cấm phát triển cây trồng BĐG ở Indonesia là không công bằng bởi đậu tương nhập khẩu vào Indonesia thực chất đều là các sản phẩm BĐG và hoàn toàn an toàn để sử dụng. 

"Mặc dù hàng năm chúng tôi nhập khẩu và tiêu thụ đậu nành BĐG nhưng lại không được trồng và phát triển các giống cây này. Bước tiến pháp lý này sẽ là một cách tiếp cận mới của Indonesia," ông bổ sung.

Áp lực về nguồn cung đậu tương cho tiêu dùng trong nước tại Indonesia

Đậu tương là cây lương thực quan trọng thứ ba ở Indonesia sau gạo và ngô và là nguồn cung cấp protein dồi dào. Nhu cầu tiêu thụ đậu tương tại quốc gia này có xu hướng tăng hàng năm. Năm 2020, con số này là khoảng 3,28 triệu tấn, trong khi sản lượng sản xuất trong nước chỉ đạt 0,63 triệu tấn, do đó Indonesia phải nhập khẩu khoảng 81% lượng đậu tương hàng năm để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước.

Các nỗ lực nhằm tăng sản lượng đậu tương trong nước đã được tiến hành từ thập kỷ trước thông qua việc gia tăng diện tích và số lượng nông trại, tối ưu hóa công nghệ mới, sử dụng hạt giống có năng suất tốt hơn và yêu cầu sử dụng đất hoang để sản xuất. Tuy nhiên nỗ lực của Indonesia vẫn chưa thể đáp ứng kịp nhu cầu ngày càng cao đối với mặt hàng này.

Nhu cầu đậu tương của các nhà máy thức ăn chăn nuôi tiếp tục tăng cao, năm 2021-2022, sản lượng tiêu thụ đậu tương cho thức ăn chăn nuôi ước tính khoảng 5,35 triệu tấn. 

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), giá khô đậu tương hiện nay tại Indonesia đã tăng lên hơn 526 USD/tấn, cao hơn 9% so với mức giá trung bình năm 2021 là 481 USD/tấn. "Chi phí nguyên liệu thô tăng cao hơn đang gây áp lực lên lợi nhuận của ngành thức ăn chăn nuôi trong 8 tháng đầu năm 2021-22" - USDA cho biết.

Với việc mở cửa cho phát triển và nhập khẩu giống đậu tương BĐG, Bộ Nông nghiệp Indonesia đặt mục tiêu sản xuất cho năm nay là 500.000 tấn đậu tương từ nguồn ngân sách trực tiếp của Bộ. Năm tiếp theo, con số này sẽ tăng lên khoảng 590.000 tấn với nguồn ngân sách hỗ trợ khoảng 450 tỷ Rupi (khoảng 711 tỷ đồng).

Theo các dữ liệu của Hiệp hội Hợp tác xã Đậu phụ và Đậu nành của Indonesia (Gakoptindo), quốc gia này tiêu thụ mỗi năm khoảng 3 triệu tấn đậu tương để sản xuất khoảng 1 tấn đậu phụ và tempeh - món ăn ưa thích của đất nước được lên men từ đậu tương. Cho tới nay, sản lượng đậu tương trong nước chỉ đáp ứng khoảng 10% tổng nhu cầu này. 

Năm 2021 cũng chứng kiến mức giá tăng đột biến của hai sản phẩm được tiêu thụ rất nhiều này. Nguyên nhân của điều này không gì khác ngoài việc giá đậu nành nhập khẩu tăng vọt từ 7.000 Rp lên 9.000 Rp, tức là tăng gần 30%. 

Điều này khiến các nhà sản xuất tại Indonesia phải thực hiện rất nhiều cuộc đình công. Với tempeh và đậu phụ là mặt hàng tiêu thụ chính của hầu hết các hộ gia đình với thu nhập từ trung bình đến thấp tại Indonesia, việc phụ thuộc vào đậu tương nhập khẩu đã đặt ra yêu cầu rằng chính phủ Indonesia cần phải phát triển các chính sách để đáp ứng nhu cầu trong nước thông qua các nhà cung cấp địa phương.

Để có thể giải quyết vấn đề này, một biện pháp mà Indonesia cần phải thực hiện là nhanh chóng tăng cường khả năng tự lực sản xuất trong ngành đậu tương. Năng lực sản xuất quốc gia phải được ưu tiên để không còn phải phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu. Việc ưu tiên năng lực sản xuất của ngành đậu tương ở Indonesia cũng có thể giúp quản lý giá cả đậu tương trong nước được tốt hơn, tránh các rủi ro về tăng giá đột biến.