Tây Sơn

“Không thầy đố mày làm nên”, người Việt vốn có truyền thống tôn sư trọng Đạo. Nếu như không có một người thầy giỏi chắc chắn cũng không thể có những danh nhân kiệt xuất… Câu chuyện về tình thầy trò giữa Trương Văn Hiến và vua Quang Trung nằm trong số đó.

Vua Quang Trung được biết đến là 1 thiên tài quân sự với chiến thắng mùa Xuân Kỷ Dậu 1789, quét sạch 29 vạn quân Thanh, tạo nên 1 chiến công hiển hách nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng vua Quang Trung có họ gốc không phải họ Nguyễn mà là 1 họ khác.

Quân Thanh lớp bị tiêu diệt, lớp đạp lên nhau mà chạy. Bà Trần Thị Lan sau chiến trận, máu quân thù ướt đẫm khắp người. Diệt xong quân Thanh, vợ chồng Trần Thị Lan, Nguyễn Văn Tuyết theo vua Quang Trung về Thuận Hóa.

Được tiếp đón niềm nở và đối xử thân tình nên hai bà Dung, Cúc yên tâm học tập và cùng với bà Bùi Thị Nhạn, Trần Thị Lan kết làm chị em, tôn bà Bùi Thị Xuân vừa lớn tuổi vừa tài đức hơn trội làm chị cả. Vì vậy, nhân dân thời đó xưng tụng năm bà là Tây Sơn ngũ phụng thư.

Sông Côn dài 171 km, diện tích lưu vực gần 2.600 km2 bắt nguồn từ hợp lưu các ngọn suối ở núi Ngọc Rô cao gần 1.600 mét của tỉnh Kon Tum. Xuống đất Bình Định, sông khởi đi từ địa đầu An Lão ở độ cao 6-7 trăm mét, rồi cứ mải miết chảy qua đất thang mộc Tây Sơn, từ nơi này được gọi bằng tên sông Côn.

Làng An Lý, huyện Lễ Dương, nay là xã Bình Phú, huyện Thăng Bình (tỉnh Quảng Nam) đã sản sinh một vị tướng tài lại rất nhân hậu được tôn là “phúc tướng”. Triều đình nhà Nguyễn phong ông là đệ nhất ngũ hổ tướng, liệt vào hàng “công thần vọng các” (người có công lớn được trọng vọng). Đó là Đoan hùng Quận công Nguyễn Văn Trương.

Mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789, nhân dân Đại Việt dưới sự chỉ huy của người anh hùng áo vải Quang Trung-Nguyễn Huệ đã quét sạch 29 vạn quân xâm lược nhà Thanh ra khỏi bờ cõi. Góp phần quan trọng vào chiến thắng vang dội đó có dàn “bề tôi giỏi” của Quang Trung-Nguyễn Huệ, mà Đại đô đốc Đặng Tiến Đông là một trong số đó.

Sang mồng 4 tết, đô đốc Đặng Tiến Đông do hai cô gái họ Vũ dẫn đường tiến vào đồn Khương Thượng. Quân ta đưa các “con rồng lửa” được bện bằng rơm, rồi đốt đồn giặc. Quân Thanh bị tấn công bất ngờ vô cùng hoảng loạn, không kịp trở tay, xô nhau tháo chạy.

Trước thái độ thoái thác liên tục của phái đoàn Ngô Thì Nhậm về việc vua Quang Trung sang Yên Kinh chầu Càn Long, đại biểu của Phúc Khang An đã bược phải hiến kế dùng một người diện mạo giống quốc vương đi thay...

Thang Hùng Nghiệp viết thư là lúc quân Tây Sơn đang truy kích quân Thanh, lại có tin quân Tây Sơn sẽ vượt qua biên giới nên Thang Hùng Nghiệp vô cùng hoảng sợ. Sau mật thư trên có ba ngày, Thang Hùng Nghiệp lại viết cho vua Quang Trung một thư nữa, mặc dầu thư thứ nhất chưa đến tay vị thủ lĩnh phong trào Tây Sơn...