Thứ nước tắm kỳ diệu của người Dao nơi cao nguyên Sìn Hồ

Nhà bà Sánh nằm trong con ngõ nhỏ ở khu 2, thị trấn Sìn Hồ. Khi chúng tôi đến, bà Sánh đang hí húi cho thêm củi vào bếp lò. Trên bếp là cái chảo khá to, được đặt chìm cố định trong bệ gạch xây, chỉ hở quai, đậy kín vung.

Khi bà Sánh nhấc cái vung lên, hơi trong chảo bốc lên nghi ngút, mang theo hương thơm ngào ngạt, chẳng khác mùi thuốc bắc là mấy. Sau khi chế thêm nước vào chảo, bà Sánh chậm rãi kể cho chúng tôi nghe về cái duyên của mình với nước tắm lá thuốc của người Dao.

Bà Bùi Thị Sánh, khu 2 (thị trấn Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu) mở dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao được gần 20 năm nay.

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê lúa Thái Bình, sau một thời gian đi bộ đội, bà Sánh chuyển ngành sang làm việc tại một cơ sở của Trại rau quả Trung ương, ở xã Phăng Sô Lin (huyện Sìn Hồ). Công việc chính của bà là mang rau, củ, quả ra chợ thị trấn Sìn Hồ bán.

Trong một lần đi họp, bà Sánh đã gặp ông Phùng Lao Chiêu – Phó Chủ tịch UBND thị trấn Sìn Hồ. Ông cảm mến sự hiền hậu, nết na trong tính cách của bà, còn bà thì thương ông bởi cái vẻ chân chất, thật thà của người cán bộ dân tộc Dao. Đôi trai tài, gái sắc về sống chung một nhà sau tiệc cưới mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Dao.

Sau khi sinh cô con gái đầu lòng vào năm 1991, bà Sánh cảm thấy toàn thân mệt mỏi, đau nhức. Lúc này, thương con dâu, mẹ chồng bà đã đưa bà lên bản người Dao, cách nhà chừng1km để tắm lá thuốc.

Ngoài nấu nước tắm phục vụ khách mỗi ngày, bà Sánh còn nấu lá thuốc người Dao thành cao bán ra thị trường.

“Sau khi ngâm trong bồn nước lá thuốc chừng 20 phút, tôi cảm thấy khỏe hẳn lên, không còn đau mỏi trong người. Thấy tác dụng của nước lá thuốc người Dao, tôi về bàn với chồng mua một thùng gỗ pơ mu để dùng. Từ đó, đều đặn mỗi ngày, mẹ chồng tôi lên rừng hái lá thuốc về đun nước cho tôi tắm. Ít hôm sau đó, sức khỏe tôi đã hồi phục hoàn toàn. Tôi “bén duyên” với tắm lá thuốc của người Dao từ đó” – bà Sánh nhớ lại.

Theo bà Sánh, tắm lá thuốc của người Dao thường xuyên sẽ giúp cho da mịn hơn.

Kể từ hồi đó, mỗi lần có bà con, bạn bè từ dưới xuôi lên thăm, bà Sánh lại lấy lá thuốc về nấu nước cho tắm trải nghiệm. Tắm xong ai cũng thích thú, khen không ngớt lời.

Thấy rõ tác dụng của thứ nước tắm kì lạ, bà Sánh đã mua thêm thùng, xây bếp lò đàng hoàng để nấu lá thuốc, phục vụ du khách khi lên thăm quan, trải nghiệm cuộc sống của bà con nơi cao nguyên núi non hùng vĩ, khí hậu mát mẻ này. Từ một thùng pơ mu lúc đầu, đến nay bà Sánh đã có tổng số 6 thùng pơ mu đặt ở 4 phòng.

Bà Sánh cho biết: Mỗi lần tắm lá thuốc từ 20 - 25 phút là tốt nhất, nếu ngâm mình trong nước lá thuốc quá lâu sẽ bị say.

Bà Sánh vui vẻ nói: “Thứ nước tắm kì diệu, màu đỏ sẫm như thuốc bắc đó được nấu bởi hơn 20 loại lá thuốc khác nhau như: Cù Tải hây, Cù anh đéng, Quàng đìa nheo, Lùng ngải, Đìa dán.... Toàn bộ những cây thuốc này đều do bà con người Dao lấy từ rừng về bán cho tôi. Sau khi mua, tôi đem cây thuốc rửa sạch, thái thành từng đoạn rồi cho vào chảo đun từ sáng đến tối. Nếu nhiều lá thuốc tươi không nấu kịp thì tôi đem phơi khô, dự trữ để nấu dần. Không chỉ đun nước tăm phục vụ nhu cầu của khách mỗi ngày mà tôi còn đun lá thuốc thành cao bán ra thị trường”.

Theo bà Sánh, tắm lá thuốc của người Dao rất tốt cho sức khỏe, nó có tác dụng: Bổ máu, chữa bệnh dạ dày, chống bạc tóc sớm, điều trị bệnh gút, xương khớp. Đặc biệt, tắm lá thuốc rất tốt cho bà đẻ và người say rượu. Người nào say rượu chỉ cần ngâm mình trong bồn nước lá thuốc khoảng chừng 20 phút là sẽ tỉnh ngay.

Khách đến trải nghiệm tắm lá thuốc người Dao tại nhà bà Sánh khá đa dạng, đến từ nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh.

Trò chuyện với Dân Việt, anh Nguyễn Văn Tuấn – du khách đến từ Hà Nội, vui vẻ cho biết: Cao nguyên Sìn Hồ không chỉ được thiên nhiên ưu đãi cho khí hậu mát mẻ quanh năm mà nơi đây còn có nhiều thắng cảnh đẹp. Đây là lần thứ 2 tôi đến với vùng đất này, lần nào tôi cũng ghé qua nhà bà Sánh để ngâm mình trong bồn pơ mu chứa thứ nước thần kì này. Tắm xong, tôi cảm thấy thật sảng khoái, nhẹ nhõm cả người, bao mệt mỏi dường như tan biến hết”.

Mỗi lượt khách vào tắm, bà Sánh thu 100.000 đồng. Bình quân mỗi năm có hơn 1.000 lượt khách đến trải nghiệm tắm lá thuốc của nhà bà Sánh.

Rời nhà bà Sánh sau khi ngâm mình trong bồn nước lá thuốc của người Dao, chúng tôi cảm thấy tinh thần phấn chấn hẳn lên. Lúc này, chúng tôi mới hiểu hết ý nghĩa của câu nói: “Lên Sìn Hồ mà không trải nghiệm tắm lá thuốc của người Dao thì coi như chưa đến với vùng cao nguyên quanh năm mát mẻ này”.