Thủ tướng Phạm Minh Chính: Quy hoạch vùng Đông Nam bộ để phát huy thế mạnh của từng tỉnh thành

Tại Hội nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham vấn, lấy ý kiến của các thành viên, ủy viên của Hội đồng điều phối vùng, các cơ quan, tổ chức liên quan, các địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học đối với bản dự thảo Quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Các ý kiến tập trung vào một số nội dung chính là: Quan điểm phát triển và bố trí không gian phát triển; mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể; xác định các ngành có lợi thế; nhiệm vụ trọng tâm cần giải quyết; phát triển kết cấu hạ tầng liên kết vùng; giải pháp tổ chức thực hiện quy hoạch.

Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tập trung nghiên cứu, tiếp thu và hoàn thiện hồ sơ quy hoạch vùng để trình phê duyệt theo quy định. Quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ là cơ sở đặc biệt quan trọng để các cấp, các ngành, địa phương nghiên cứu xây dựng và triển khai thực hiện những chính sách, kế hoạch, chương trình phát triển, các dự án đầu tư nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước, của vùng và các địa phương trong vùng.

Góp ý tại hội nghị, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Hồng Sơn cho rằng, quy hoạch vùng là đặc biệt quan trọng, nhằm định hướng phát triển, bố trí không gian, làm sao để thu hút nguồn lực; phối hợp bảo vệ nguồn nước, thích ứng với biến đổi khí hậu…

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho rằng dự thảo Quy hoạch đã xây dựng 3 kịch bản tăng trưởng của vùng trong những năm tới và cần chọn kịch bản cao. Đông Nam bộ là vùng kinh tế trọng điểm số 1, có năng lực hội nhập, cạnh tranh quốc tế.

"Chúng ta phải đặt điều kiện là quốc gia phải đầu tư vào đây và thậm chí có những giai đoạn từ đây đến năm 2030, chúng ta phải đầu tư đến 30%-50% nguồn lực quốc gia thì mới có được sự bức tốc trong thời gian tới. Từ đây đến năm 2030, chúng ta có thể chấp nhận tăng trưởng dưới 8% nhưng sau năm 2030 phải tăng trưởng 2 con số và 2 con số này sẽ bền vững trong 10-20 năm sau. Như vậy, ở đây chúng ta không đặt lại vấn đề cơ chế cũ nữa mà gọi là cơ chế đặc biệt quốc gia cho vùng", Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh.

Đối với phân vùng không gian kinh tế, theo ông Phan Văn Mãi, cần xác định vùng Đông Nam bộ là công nghiệp - dịch vụ, từ đó tính toán tương quan giữa vùng và các vùng kế bên. Cần có sự mở rộng không gian kinh tế của Đông Nam bộ, theo hướng vùng nhận vai trò là đầu mối khoa học công nghệ, công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng cao, từ đó lan tỏa ra các vùng khác và cả nước. Vùng cũng là đầu mối để tiếp nhận nguồn lực từ bên ngoài, từ khu vực và thế giới. Về không gian đô thị, ông Mãi cho rằng cần phát triển theo hướng đô thị công nghiệp dịch vụ trên nền tảng tri thức, sáng tạo, thông minh.

Ông Phan Văn Mãi cũng đề xuất xác định các dự án lớn, những công trình trọng điểm về hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng. Đơn cử, phát triển mạng lưới đường sắt không chỉ tính cho riêng TP.HCM mà phải cho cả vùng và mạng lưới này có thể chi phối việc phát triển đô thị, phát triển công nghiệp và phát triển hạ tầng logistics, thậm chí cả mô hình quản lý hành chính.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương hoàn thiện quy hoạch vùng Đông Nam bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Hội đồng thẩm định để tổ chức Hội nghị thẩm định Quy hoạch vùng, phấn đấu trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng trong tháng 12/2023.

Thủ tướng đề nghị các thành viên Hội đồng vùng phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương trong vùng để nghiên cứu cơ chế, chính sách và có các hoạt động điều phối, liên kết trong lĩnh vực đô thị, logistics, dịch vụ chất lượng cao (trung tâm tài chính, trung tâm logistics vùng), KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…, phát huy các tiềm năng, thế mạnh của vùng.

Bên cạnh đó, nghiên cứu hình thành quỹ phát triển hạ tầng vùng để có nguồn vốn bố trí riêng cho các lĩnh vực liên kết, có chính sách huy động nguồn lực xã hội vào hoạt động liên kết. Đồng thời hỗ trợ các địa phương trong vùng giải quyết những vấn đề liên tỉnh, thành phố. Đây là một trong các nhiệm vụ quan trọng của Hội đồng điều phối vùng, nhằm phát hiện kịp thời các vướng mắc có tính chất liên tỉnh, thành phố mà địa phương gặp phải.

Đặc biệt, các địa phương trong vùng cần khẩn trương hoàn thiện quy hoạch tỉnh, thành (TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương) đảm bảo sự thống nhất trên cơ sở các định hướng lớn và các giải pháp đã được xác định tại quy hoạch vùng, sớm trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt quy hoạch theo đúng quy định của pháp luật.

Về mục tiêu, Thủ tướng đề nghị lựa chọn kịch bản tăng trưởng cao cho vùng trong những năm tới, đi cùng lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực phù hợp.

Về cơ cấu kinh tế, vùng phát triển nhanh, bền vững dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tập trung phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, tuần hoàn. Phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch là trọng tâm; phát triển kinh tế nông nghiệp xanh, công nghệ cao, nông thôn hiện đại, nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của kết nối, Thủ tướng nêu rõ, đó là kết nối kinh tế, kết nối giao thông, kết nối an ninh quốc phòng, kết nối các nguồn tài nguyên. Về giao thông, cần phát triển mạnh cả 5 phương thức, lấy giao thông hàng không và hàng hải để đẩy mạnh kết nối quốc tế; các phương thức còn lại (đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa) để kết nối trong nước.

Kết nối kinh tế vùng với Tây Nguyên, Nam Trung bộ và Tây Nam bộ mang tính bổ trợ, thúc đẩy lẫn nhau; kết nối với cả nước; kết nối quốc tế với Lào, Campuchia, ASEAN; kết nối với các trung tâm kinh tế lớn trên thế giới. Kết nối về an ninh quốc phòng với Lào, Campuchia và các nước ASEAN, chú ý kết nối trong bảo đảm an ninh nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu, nhất là tiểu vùng Mekong.

Về các dự án lớn, Thủ tướng cho rằng, cần xây dựng một trung tâm logistics lớn của vùng và cả nước gồm cả cảng Cái Mép - Thị Vải và cảng Cần Giờ (nằm hai bên bờ của một dòng sông), trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng tác động, lắng nghe ý kiến nhiều chiều, tiếp thu, giải trình đầy đủ.

Các chương trình, dự án lớn khác của vùng là phát triển trung tâm tài chính quốc tế; hệ thống tàu điện ngầm, đường sắt; các sân bay Long Thành, Tân Sơn Nhất, sân bay Biên Hòa…