Thủy điện “vây” hồ Ba Bể: Hậu quả khó lường

Không khảo sát tác động ở Vườn quốc gia

Trao đổi với NTNN, ông Nông Đình Khuê - Phó Giám đốc Vườn quốc gia Ba Bể cho biết: Dòng sông Năng có vai trò rất quan trọng đối với khu vực Vườn quốc gia và hồ Ba Bể. Dưới sông Năng có hệ thống các động vật thủy sinh phong phú, góp phần tạo nên và nuôi dưỡng hệ sinh thái động, thực vật khác xung quanh bờ. Ngoài ra, con sông còn điều hòa nước cho hồ Ba Bể. Vì vậy, làm thủy điện trên sông Năng chắc chắn sẽ tác động đến dòng chảy sông Năng và tác động đến Vườn quốc gia Ba Bể.

Hồ Ba Bể có thể sẽ cạn kiệt do các công trình thủy điện.

Tuy nhiên, như đã phản ánh, báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án Thủy điện sông Năng đã không đề cập đến những tác động môi trường Vườn quốc gia Ba Bể. “Chúng tôi chưa thấy có một đoàn khảo sát, hay một công văn nào yêu cầu chúng tôi có ý kiến về tác động của Thủy điện sông Năng đến vườn” – ông Khuê nói.

Về Thủy điện Tà Làng trên sông Chợ Tèn, nguồn nước đầu vào của hồ Ba Bể, ông Khuê cho biết, hiện chưa thể đánh giá được tác động của thủy điện này đến lượng nước và cả sự bồi lấp của lòng hồ trong quá trình xây dựng thủy điện này. Tuy nhiên, những tác động về hệ sinh thái đã có. “Thủy điện Tà Làng xây dựng ngăn sự di chuyển của các loại động vật thủy sinh di chuyển từ sông xuống hồ và từ hồ xuống sông. Vì vậy, ảnh hưởng đến hệ thống thủy sinh và công tác bảo tồn là có” – ông Khuê nói.

Ảnh hưởng lớn đến du lịch

Trọng tâm trong việc khai thác tiềm năng của khu vực như Vườn quốc gia Ba Bể được xác định chính là ngành du lịch. Định hướng này vừa đem lại lợi ích kinh tế lâu dài, vừa bảo tồn được vẻ đẹp tự nhiên của Vườn quốc gia. Điều này thể hiện ở nỗ lực xây dựng các khu, cụm du lịch, triển khai dịch vụ du lịch nhiều năm nay của tỉnh Bắc Kạn và các cơ quan ở Trung ương. Thậm chí, mới đây, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn đã đồng ý về chủ trương cho một doanh nghiệp ở Nhật Bản quy hoạch phát triển du lịch tại khu vực Vườn quốc gia Ba Bể.

Ông Hà Văn Trường-Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn cho rằng, việc xây dựng thủy điện trên sông Năng có thể sẽ tác động đến dòng chảy trên dòng sông Năng và tác động đến hoạt động du lịch tại khu vực này. Ông Trường cho biết, từ lâu nay, tuyến du lịch bằng thuyền từ hồ Ba Bể ra sông Năng và ngược lại đã được khai thác. Vì vậy, nếu nước sông Năng bị rút bớt, tuyến du lịch này sẽ ảnh hưởng. Theo ông Trường, hiện điểm giao giữa hồ Ba Bể và sông Năng là điểm thuyền du lịch khó đi lại do dòng nước chảy xiết và cát bồi lấp.

Ông Nông Đình Khuê cũng cho biết, du khách đến hồ Ba Bể phải đi thuyền mới thấy được vẻ đẹp tự nhiên, nguyên sơ của Vườn quốc gia. Đặc biệt, du khách phải đi thuyền trên sông Năng mới đến được động Puông là một di sản thiên nhiên ban tặng cho Ba Bể.

Ông Khuê cho biết, những năm gần đây, vào mùa khô đã xuất hiện hiện tượng thuyền du lịch mắc cạn trên sông Năng. Vì vậy, nếu làm thủy điện, mực nước bị hạ xuống, việc di chuyển của thuyền du lịch trên sông Năng càng trở nên khó khăn.

Vườn quốc gia Ba Bể được Chính phủ xác định là khu du lịch quốc gia và mới đây, vườn đang được xúc tiến các hồ sơ để trình Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc xem xét công nhận là di sản thiên nhiên thế giới.

Điều này sẽ là tiền đề để Vườn quốc gia Ba Bể trở thành điểm đến lý tưởng của khách du lịch trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, nếu tiếp tục xây dựng thủy điện, phá vỡ cảnh quan của khu vực thì mong ước đó khó thành hiện thực.

Sỹ Lực