Toàn cầu nguy cơ thiếu hụt 7,3 triệu bao một loại hạt, Việt Nam sẽ được hưởng lợi về giá?

Giá cà phê tăng mạnh

Theo báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong quý I/2023, giá cà phê Robusta tại thị trường nội địa tăng khoảng 25% so với thời điểm cuối năm 2022 và tăng khoảng 17% so với cùng kỳ năm ngoái, lên khoảng 48.600 - 49.000 đồng/kg. 

Bước sang tháng 4/2023, giá cà phê Robusta nội địa tiếp tục biến động theo xu hướng tăng giá cà phê toàn cầu. Theo đó, giá cà phê Robusta tăng 2.400 – 2.700 đồng/kg so với cuối tháng 3/2023, lên mức 50.800 – 51.500 đồng/kg.

Trên thị trường thế giới, quý I/2023, giá cà phê thế giới biến động theo xu hướng tăng do lo ngại nguồn cung thiếu hụt trong ngắn hạn. Trên sàn giao dịch London, ngày 28/4/2023, giá cà phê Robusta kỳ hạn giao tháng 7/2023, tháng 9/2023 và tháng 11/2023 tăng lần lượt 12,8%, 13,5% và 14% so với cuối tháng 3/2023, lên mức 2.405 USD/tấn, 2.383 USD/tấn và 2.352 USD/tấn. 

Cục Xuất nhập khẩu dự báo 2 tháng còn lại của quý II/2023, tốc độ tăng giá cà phê có thể chậm lại do các yếu tố vĩ mô không thuận lợi. Tăng trưởng kinh tế thế giới được các tổ chức quốc tế dự báo không có nhiều khả quan trong năm nay. 

Nguy cơ thiếu hụt, giá cà phê còn tăng?

Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong quý I/2023 đạt 552.610 tấn, trị giá 1,23 tỷ USD, tăng 36,3% về lượng và tăng 31,1% về trị giá so với quý IV/2022, nhưng so với quý I/2022 giảm 5,0% về lượng và giảm 5,4% về trị giá. 

Dự báo quý II/2023, xuất khẩu cà phê của Việt Nam có khả năng sẽ phục hồi trở lại nhờ nhu cầu tiêu thụ cà phê của khu vực châu Âu tăng. 

Giá cà phê Robusta duy trì ở mức cao do nguồn cung hạn chế. Theo Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO), niên vụ 2022/2023, sản lượng cà phê Robusta dự kiến giảm 2,1% xuống còn 72,7 triệu bao. Trong đó, sản lượng của khu vực châu Á và châu Đại Dương giảm 4,6% so với vụ trước, ở mức 49,7 triệu bao.

Quý I/2023 so với quý IV/2022, trị giá xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang tất cả các khu vực trên thế giới tăng. Trong đó, tốc độ xuất khẩu cà phê sang khu vực châu Phi tăng 75%; châu Âu tăng 42,4%; châu Đại Dương tăng 30,2%. 

Về cơ cấu thị trường quý I/2023 so với quý IV/2022, trị giá xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang hầu hết các thị trường chủ lực tăng, ngoại trừ Mỹ. Đáng chú ý, tốc độ xuất khẩu cà phê sang các thị trường Ý và Bỉ ghi nhận mức tăng trưởng cao, lần lượt tăng 86,8% và 60,7%. 

Về cơ cấu chủng loại quý I/2023 so với quý IV/2022, trị giá xuất khẩu cà phê Robusta và Arabica tăng lần lượt 39,7% và 42,2%, trong khi xuất khẩu cà phê chế biến và cà phê Excelsa giảm lần lượt 9,5% và 83,7%. 

Năm 2022, mặc dù kinh tế thế giới đối mặt với khó khăn, lạm phát tăng cao, nhưng ngành cà phê Việt Nam vẫn được hưởng lợi nhờ giá. Trị giá nhập khẩu cà phê của nhiều thị trường trên thế giới mặc dù giảm, nhưng nhập khẩu từ Việt Nam vẫn tăng mạnh. 

Đơn cử như thị trường Canada và Nhật Bản, mặc dù trị giá nhập khẩu từ thế giới trong năm 2022 giảm lần lượt 25,5% và 25,9% so với năm 2021, nhưng tăng mạnh nhập khẩu từ Việt Nam, mức tăng lần lượt 93,9% và 29,3%. Trong 2 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu cà phê của các thị trường Mỹ, Anh, Nhật Bản giảm so với cùng kỳ năm 2022. 

Ngược lại, trị giá nhập khẩu cà phê của Liên minh châu Âu và Canada tăng trong những tháng đầu năm 2023. 

Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), niên vụ 2022/2023, tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm tốc cùng với lạm phát ở mức cao sẽ kìm hãm nhu cầu tiêu thụ cà phê thế giới. Do đó, ICO dự báo tăng trưởng tiêu thụ cà phê toàn cầu sẽ chậm lại trong niên vụ 2022/2023, với mức tăng 1,7% lên 178,5 triệu bao. Trong đó, tiêu thụ cà phê của châu Âu được dự báo chỉ tăng 0,1% trong niên vụ 2022/2023, sau khi tăng 6% trong niên vụ trước. 

Mặc dù vậy, thị trường cà phê toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục thâm hụt trong năm thứ hai liên tiếp, với mức thâm hụt 7,3 triệu bao trong niên vụ 2022/2023. Điều này có khả năng sẽ hỗ trợ cho giá cà phê thế giới tăng.