Trông chờ sự giám sát của địa phương

Đó là ý kiến của Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng khi trả lời phỏng vấn phóng viên NTNN xung quanh việc điều tiết nước cho mục đích phát điện các nhà máy thủy điện và cho sản xuất nông nghiệp.

Sông Thu Bồn chạy qua huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) trơ đáy khi thủy điện Sông Tranh 2 tích nước.

Ông Vượng nói, từ trước đến nay, việc điều tiết nguồn nước cho mục đích phát điện các nhà máy thủy điện và cho sản xuất nông nghiệp đều được thực hiện theo quy trình vận hành hồ chứa hoặc theo sự thỏa thuận giữa ngành điện và Bộ NNPTNT. Cho đến nay, sự phối hợp giữa ngành điện và ngành nông nghiệp được thực hiện rất tốt.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng

Ví dụ như cuối tháng 1 và tháng 2 vừa qua, mặc dù đầu năm 2011, tổng lượng nước các hồ thủy điện trên toàn quốc thiếu hụt đến 13 tỷ m³ so với yêu cầu tích nước đầy các hồ nhưng liên hồ chứa thủy điện Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên Quang vẫn tiến hành 2 đợt xả nước phục vụ nông nghiệp với tổng lượng nước lên tới 2,92 tỷ m^3, đảm bảo đủ nước phục vụ gieo cấy cho trên 600.000ha lúa đông xuân của các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.

Để thực hiện việc xả nước vừa qua, đã có sự bàn thảo, điều hành, phối hợp rất nhịp nhàng giữa các bộ, ngành liên quan.

Nhưng hiện nay, tại nhiều địa phương, đặc biệt là các tỉnh miền Trung đang xảy ra tình trạng nước cho sản xuất nông nghiệp bị thiếu do các nhà máy thủy điện tích nước hoặc xả nước không đạt yêu cầu của sản xuất, thưa ông?

- Cho đến thời điểm này Bộ Công Thương chưa nhận được văn bản cụ thể nào của các địa phương cũng như của ngành điện phản ánh về tình trạng này. Song việc xả nước hay điều tiết nước phục vụ phát điện và sản xuất nông nghiệp của các hồ thủy điện đều phải thực hiện theo quy trình vận hành hồ chứa.

Cụ thể, đối với hồ chứa thủy điện hiện nay đã xác định rõ trách nhiệm sử dụng nước cho phát điện và các mục đích khác cũng như quy định phương thức phối hợp của các ngành và địa phương. Hồ chứa liên quan đến nhiều tỉnh, thành cũng đã có quy trình vận hành liên hồ chứa do Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Do vậy, các địa phương có các hồ chứa thủy điện cũng cần nâng cao trách nhiệm giám sát điều tiết nguồn nước các hồ chứa thủy điện tại địa phương theo quy trình đã được phê duyệt để cân đối hài hòa mục tiêu phát điện và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp.

Nếu có ý kiến cho rằng, các bộ ngành Trung ương cần có một quy hoạch cụ thể về nguồn nước để đảm bảo công bằng giữa nước cho sản xuất nông nghiệp và cho sản xuất điện thì ông nghĩ sao?

- Nước là một tài nguyên quý giá, đang ngày càng khan hiếm và bị ô nhiễm. Vì vậy quy hoạch để bảo vệ và sử dụng một cách hiệu quả và tiết kiệm là một việc làm cần thiết. Tuy nhiên, không phải đến khi có quy hoạch về nước, chúng ta mới cân đối được việc cấp nước cho phát điện và nước cho sản xuất nông nghiệp.

Hiện nay, chúng ta đã có quy trình vận hành các hồ chứa để đảm bảo hài hòa giữa xả nước phát điện và xả nước cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thấy, về mùa khô, thiếu nước là tình trạng chung, do vậy, các cấp các ngành, đặc biệt là các địa phương cần có sự phối hợp, giám sát chặt chẽ để có thể sử dụng một cách hợp lý, hiệu quả nguồn nước vì mục tiêu phát triển chung của đất nước.

Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Phương (thực hiện)