Trồng loài cây cay từ lá tới vỏ, nông dân Văn Yên có doanh thu "khủng" 1.000 tỷ

Nông dân huyện Văn Yên có doanh thu "khủng" 1.000 tỷ đồng từ trồng quế

Tại tỉnh Yên Bái, tổng diện tích trồng quế hiện khoảng trên 81.000 ha và được xem là "thủ phủ" cây quế ở miền Bắc. Trong đó, sản lượng khai thác vỏ quế bình quân hàng năm đạt trên 18.000 tấn; gỗ quế trên 200.000m³, cành lá quế đạt trên 85.500 tấn.

Quế được xem là loại cây trồng đa mục đích, vừa là cây lâm nghiệp, giúp phủ xanh đất trống đồi trọc, lại vừa là loại cây có giá trị kinh tế cao. Mọi bộ phận của cây quế như vỏ, lá, cành, thân đều có thể khai thác, chế biến làm dược liệu, gia vị, đồ gỗ... 

Tại Yên Bái, cây quế được trồng tập trung chủ yếu tại 5 huyện: Trấn Yên, Văn Yên, Văn Chấn, Lục Yên, Yên Bình. Đặc biệt, người dân huyện Văn Yên đã trồng quế từ lâu đời, nơi nào cũng thấy những đồi quế xanh bạt ngàn, với tổng diện tích lên tới 52.000 ha (xấp xỉ với diện tích trồng quế của toàn tỉnh Lào Cai). 

Ở huyện Văn Yên hiện còn đền thờ ông tổ cây quế ở thôn Tháp Cái, xã Viễn Sơn, gắn với cái tên ông Bàn Phú Sáu, người đầu tiên tìm ra cây quế đưa về trồng ở xã Viễn Sơn và dạy dân cách trồng cây quế. Từ những năm bao cấp, sản phẩm quế Văn Yên đã được nhà nước thu mua xuất khẩu sang Liên Xô và Đông Âu.

Thông tin tại Hội thảo khoa học nâng cao giá trị và thương hiệu quế Văn Yên vừa được tổ chức ngày 15/10 cho biết, từ những năm 2000 đến nay, cây quế đã có bước phát triển mạnh trên địa bàn huyện Văn Yên, tạo ra hàng nghìn việc làm cho bà con nông dân, giúp nhiều gia đình vươn lên làm giàu. 

Theo các hộ trồng quế, mỗi ha có giá trị bình quân trên 900 triệu đồng. Những nơi có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, trồng quế đúng quy trình kỹ thuật thì giá trị có thể đạt trên 1 tỷ đồng/ha. Do vậy, thu nhập của rất nhiều hộ bảo đảm lên tới hàng trăm triệu, thậm chí là cả tỷ đồng mỗi năm.

Chủ tịch UBND huyện Văn Yên, ông Hà Đức Anh khẳng định, cây quế ở huyện Văn Yên được đồng bào người Dao trồng từ hàng trăm năm nay, với nét văn hóa độc đáo là trong gia đình khi con cái đã lớn (bất kể là trai hay gái) sắp đến tuổi dựng vợ gả chồng thì sẽ được cho một khoảnh đất đồi để trồng quế. Và đến nay, không chỉ đồng bào người Dao mà nhiều đồng bào các dân tộc khác trong huyện Văn Yên cũng hưởng ứng cách làm này.

Hàng năm, riêng huyện Văn Yên cung cấp cho thị trường trên 6.000 tấn quế vỏ khô, trên 60.000 tấn cành lá, 300 tấn tinh dầu, trên 50.000 m³ gỗ quế, cùng với nhiều sản phẩm khác từ quế như trà quế, đồ thủ công mỹ nghệ từ quế. 

Ngoài ra, huyện còn có nhiều cơ sở sản xuất cây giống, cung ứng cho thị trường hơn 150 triệu cây quế giống/năm. Những sản phẩm này đã mang lại nguồn thu gần 1.000 tỷ đồng cho nhân dân trồng quế. 

Cũng theo ông Hà Đức Anh, cây quế đem lại giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng ở Văn Yên nên đến nay, nhiều gia đình sở hữu đồi quế trị giá cả chục tỷ đồng. Còn những hộ có đồi quế trị giá khoảng 4-5 tỷ đồng thì nhiều không đếm xuể. Điển hình như, hộ ông Đặng Nguyên Minh ở thôn Khe Phầy xã Đai Sơn có tới 60 ha; hộ ông Hoàng Văn Minh ở thôn Đoàn Kết, xã Đại Sơn có 50ha...

Cây quế Văn Yên đã được Cục Sở hữu trí tuệ xác lập chỉ đẫn địa lý năm 2010, được cấp nhãn hiệu chứng nhận năm 2020; Chỉ dẫn Quế Văn Yên cũng đã được Cục Sở hữu trí tuệ Thái Lan công nhận năm 2014. Hiện nay Quế Văn Yên đã có trên 6.000 ha được cấp chứng chỉ hữu cơ theo tiêu chuẩn EU và Mỹ; có 16 sản phẩm quế được công nhận sản phẩm OCOP, được xuất khẩu đi hàng chục nước trên thế giới...