Trung Quốc sắp mở cửa cho loại trái cây 'vua' của một nước Đông Nam Á, Việt Nam cần chú ý điều gì?

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, trị giá xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam trong tháng 12/2023 đạt 408,2 triệu USD, tăng 9,5% so với tháng 11/2023 và tăng 31,5% so với tháng 12/2022, tính chung năm 2023, trị giá xuất khẩu hàng rau quả đạt 5,6 tỷ USD, tăng 66,7% so với năm 2022.

Đáng chú ý, trong cơ cấu thị trường xuất khẩu hàng rau quả, Trung Quốc luôn là thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam, với tỷ trọng chiếm 65% tổng trị giá xuất khẩu. Xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc ghi nhận tốc độ tăng trưởng cao là nhờ một số Nghị định thư ký với Trung Quốc trong năm 2022. 

Do đó, trị giá xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc năm 2023 đạt 3,6 tỷ USD, tăng 138,7% so với năm 2022.

Ngoài ra còn có nhiều hiệp định thương mại tự do Việt Nam ký với các nước, điều này đã hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu, trong đó có hàng rau quả. Vì vậy, hoạt động xuất khẩu của ngành hàng rau quả sang các thị trường khác cũng tăng trưởng đáng kể như: Thị trường Mỹ đạt 257,8 triệu USD, tăng 4% so với năm 2022; tiếp theo là thị trường Hàn Quốc đạt 225,8 triệu USD, tăng 24,9%; Nhật Bản đạt 176,2 triệu USD, tăng 6,7%...

Cục Xuất nhập khẩu dự báo, với tốc độ tăng trưởng như hiện tại, triển vọng xuất khẩu hàng rau quả trong năm 2024 dự báo tiếp tục khởi sắc. Dư địa tại các thị trường lớn còn nhiều, cùng với đó chất lượng rau quả Việt Nam đã có sự chuyển dịch lớn, bảo đảm các tiêu chí vào nhiều thị trường. Sự hiện diện ở hầu hết thị trường lớn, khắt khe về chất lượng đã khẳng địnhvị thế trái cây Việt Nam trên thị trường  thế giới, mở ra nhiều cơ hội phía trước. 

Trao đổi với phóng viên sau chuyến làm việc với Bộ Nông nghiệp, nông thôn Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cho biết, sau khi làm việc tại chợ đầu mối Trung Quốc, chúng tôi nhận thấy sản phẩm trái cây của nước ta có lợi thế vào thị trường này, đặc biệt là sầu riêng. 

"Bạn đánh giá rất cao sầu riêng Việt Nam, sản lượng sầu xuất khẩu của chúng ta đang đứng nhất nhì thị trường Trung Quốc. Song, bạn cũng cảnh báo, nếu không chú trọng vào chất lượng hàng hóa, mẫu mã thì có thể đánh mất tiềm năng vì sắp tới Trung Quốc sẽ cho phép một số nước xuất khẩu sầu riêng vào thị trường này", Thứ trưởng Trần Thanh Nam nói. 

Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề  nghị các hộ dân, doanh nghiệp cần chú ý đến chất lượng, mẫu mã sầu riêng khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. 

Được biết, Malaysia đang chuẩn bị các bước để xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. Dẫn nguồn producereport.com, theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Malaysia, việc xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc sẽ bắt đầu vào năm 2024. 

Thời điểm bắt đầu xuất khẩu sẽ trùng với lễ kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Malaysia, dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 31/5/2024. Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng cục Hải quan Trung Quốc và Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Malaysia ký thỏa thuận 6 điểm về xuất khẩu sầu riêng tươi của Malaysia sang Trung Quốc vào tháng 10/2023. 

Phía Trung Quốc đã bày tỏ sẵn sàng đẩy nhanh việc đánh giá rủi ro đối với loại trái cây này và cả hai bên đã đồng ý hợp tác thúc đẩy quy trình kiểm tra kiểm dịch. Theo đó, chỉ những quả sầu riêng chín hoàn toàn mới được xuất khẩu sang Trung Quốc để đảm bảo hương vị ngon nhất cho người tiêu dùng Trung Quốc. 

Tuy nhiên, điều này có thể đặt ra những thách thức nhất định trong vận chuyển do thời hạn sử dụng của sầu riêng chín ngắn hơn. 

Theo ước tính, sầu riêng Malaysia có thể đến Trung Quốc trong vòng 48 giờ sau khi được thu hoạch tại trang trại nếu vận chuyển bằng đường hàng không. Khung thời gian này bao gồm thủ tục hải quan cũng như thời gian bay bốn giờ từ Kuala Lumpur đến Nam Ninh. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng phương thức bán trước cho phép người tiêu dùng Trung Quốc nhận được trái cây ngay sau khi đến Trung Quốc.

Về giải pháp đóng gói, các giải pháp hiện tại được cho là đảm bảo độ tươi của trái cây trong tối thiểu 7 ngày và tối đa 21 ngày, đồng thời mang lại cơ hội thuận lợi cho vận tải đường biển.

Sau khi thỏa thuận xuất khẩu giữa hai nước được hoàn tất, ngành trái cây Malaysia có kế hoạch thiết lập quy trình xuất khẩu toàn diện cho mùa tiế theo, thường kéo dài từ tháng 5 đến tháng 9.