Trưởng thôn xã miền núi của tỉnh Bắc Giang “miệng nói tay làm” khéo vận động nông dân trồng lúa thân thiện với môi trường

Gương mẫu đi đầu tham gia canh tác lúa thân thiện với môi trường

Trao đổi với PV Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt, ông Dương Quang Huy - Trưởng thôn kiêm Tổ trưởng Tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1, xã Bảo Sơn, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giangcho biết: Xã Bảo Sơn là xã miền núi của huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Thôn Bảo Lộc 1 có 361 hộ dân với 5 đồng bào dân tộc sinh sống gồm: Tày, Nùng, Sán Dìu, Thái và Kinh, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 10%. Địa bàn thôn Bảo Lộc khá rộng lớn nên công tác tuyên truyền vận động bà con nông dân cũng gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Huy, trước đây, bà con trong thôn Bảo Lộc 1 đã quen tư duy canh tác lúa truyền thống, việc áp dụng khoa học vào sản xuất còn hạn chế. Bà con thường giữ nước liên tục trong ruộng lúa; việc bón phân cho lúa cũng không tuân theo khoa học kỹ thuật. Rơm rạ sau thu hoạch thường được đốt tại ruộng làm phát sinh khói bụi, gây ô nhiễm môi trường.

Chính vì vậy khi triển khai dự án canh tác lúa thân thiện với môi trường với các kỹ thuật canh tác mới, nhiều bà con nông dân ở thôn Bảo Lộc 1 còn băn khoăn, do dự.

Nhận nhiệm vụ là tổ trưởng tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1, ông Huy luôn trăn trở làm sao để có thể tuyên truyền, vận động được hội viên nông dân trong thôn nhận thức được, từ đó tích cực áp dụng theo. Do đó ngay từ ngày đầu triển khai, ông đã tích cực phối hợp với Hội Nông dân xã Bảo Sơn thành lập 1 tổ nhóm nông dân áp dụng và tuyên truyền kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường gồm 60 hộ trong thôn, quy hoạch vùng để triển khai thực hiện.

Trong quá trình thực hiện, ông Huy đã luôn phối hợp với cán bộ kỹ thuật dự án, Chủ tịch Hội Nông dân xã để tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật, các buổi sinh hoạt tổ nhóm để tuyên truyền phổ biến các kỹ thuật áp dụng cho từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa để làm sao hội viên và nhân dân nắm chắc được những kỹ thuật để áp dụng một cách hiệu quả. Ngoài ra trong các buổi hội nghị họp dân ông đều gắn công tác tuyên truyền, vận động nông dân các kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh để bà con áp dụng được kịp thời.

Đặc biệt, để công tác tuyên truyền, vận động đạt hiệu quả, ông Huy đã gương mẫu đi đầu trong tham gia canh tác lúa thân thiện với môi trường. Ông Huy chia sẻ: "Từ vụ lúa Mùa năm 2022, gia đình tôi đã tiên phong tham gia dự án canh tác lúa thân thiện với môi trường, đến nay đã trải qua 5 vụ lúa và áp dụng thuần thục các kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường. Áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường, ruộng lúa của gia đình tôi luôn đạt năng suất cao, phân bón giảm. Đơn cử như vụ lúa Mùa 2024 vừa rồi năng suất lúa đạt 3tạ thóc khô/sào, năng suất tăng 20-25% so với các ruộng thông thường. Từ những kinh nghiệm, thực tế hiệu quả trong quá trình canh tác lúa thân thiện với môi trường của chính gia đình mình chính là cách tuyên truyền hiệu quả để bà con nông dân làm theo".

Nhân rộng mô hình canh tác tác lúa thân thiện với môi trường

Ông Huy cho phấn khởi biết thêm: Từ vài chục thành viên ban đầu, đến nay Tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1, xã Bảo Sơn đã có 142 thành viên tham gia.

Trong thời gian triển khai thực hiện dự án, các thành viên của Tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1 đã được Ban quản lý dự án và các cấp Hội, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn 3 biện pháp kỹ thuật áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường.

"Thực hiện quy chế sinh hoạt tổ nhóm, chúng tôi đã duy trì sinh hoạt tổ nhóm được trên 10 buổi với số lượng hơn 600 lượt người tham gia. Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang tổ chức 6 lớp tập huấn kỹ thuật, trong đó 2 lớp tập huấn về kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ cho hơn 150 lượt nông dân tham gia; tổ chức 2 lớp tập huấn về kỹ thuật xử lý rơm rạ sau thu hoạch cho hơn 180 lượt thành viên tham gia, tuyên truyền về tác hại của việc đốt rơm rạ, phế phụ phẩm nông nghiệp đối với đất canh tác và môi trường; tổ chức 2 lớp tập huấn cho hơn 160 lượt nông dân tham gia được hướng dẫn kỹ thuật bón phấn đúng cách, hạn chế sử dụng phân bón hóa học.

Đến thời điểm vụ Mùa năm 2024, thông qua các buổi sinh hoạt tuyên truyền và các buổi tập huấn Tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1 chúng tôi đã tuyên truyền, vận động được 260/290 hộ nông dân trồng lúa áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường vào sản xuất lúa tại địa phương, đạt 89,6%, (tăng 245 hộ áp dụng các biện pháp kỹ thuật so với trước khi thực hiện dự án), trong đó có 123 hộ đã áp dụng đồng bộ cả 3 biện pháp kỹ thuật 60 hộ áp dụng 2 biện pháp và 40 hộ áp dụng 1 biện pháp.

Về diện tích áp dụng các biện pháp kỹ thuật được nhân rộng năm sau cao hơn năm trước. Vụ mùa năm 2024 toàn thôn Bảo Lộc 1 có 53/60ha lúa được áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác thân thiện với môi trường, đạt 91,6%, (tăng 51,5 ha so với trước khi thiển khai thực hiện dự án); trong đó áp dụng 1 biện pháp kỹ thuật là 18ha; áp dụng 2 biện pháp là 5ha; áp dụng cả 3 biện pháp là 30ha.

Đánh giá hiệu quả của mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường, ông Huy khẳng định về lợi ích kinh tế, nông dân bón phân ít hơn giảm chi phí mua phân bón, cây lúa sinh trưởng phát triển khỏe nên hạn chế sâu bệnh hại, giảm số lần phun thuốc trừ sâu, năng suất cao hơn so với gieo cấy truyền thống từ 15-20% nên tăng thu nhập mang lại lợi ích kinh tế.

Về lợi ích môi trường: Giảm lượng phát thải nhà kính giảm sự ảnh hưởng của môi trường. Môi trường trong sạch hơn do không có hiện tượng đốt rơm rạ gây khói bụi, đất đai tơi xốp, giàu dinh dưỡng cây trồng sinh trưởng tốt hơn.

Về lợi ích xã hội: Góp phần thay đổi dần nhận thức của nông dân trong việc canh tác lúa thân thiện với môi trường. Nông dân đã hạn chế hơn tình trạng đốt rơm rạ sau thu hoạch, sử dụng chế phẩm để xử lý rơm rạ sau thu hoạch, không bón phân và sử dụng thuốc trừ sâu bừa bãi.

Bên cạnh đó, Tổ nhóm nông dân canh tác lúa thân thiện với môi trường còn được các cấp Hội còn tổ chức tuyên truyền các biện pháp kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường bằng hình thức sân khấu hoá như: "Hội thi tìm hiểu kiến thức kỹ thuật về canh tác lúa thân thiện với môi trường" qua các vòng thi từ xã đến huyện, tỉnh; tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hội viên nông dân về sản xuất nông nghiệp hữu cơ; được hỗ trợ một phần vật tư (thóc giống, phân bón vi sinh, chế phẩm vi sinh sử lý rơm, rạ) từ nguồn ngân sách cho bà con áp dụng nhân rộng mô hình trồng lúa thuần chất lượng J02 với tổng diện tích 30ha.

Ông Dương Ngọc Vương – Chủ tịch Hội Nông dân xã Bảo Sơn cho biết: "Qua 3 vụ xã Bảo Sơn thực hiện trên 120 ha lúa canh tác lúa thân thiện với môi trường (90 ha lúa thuần chất lượng J02, 30 ha lúa TD 25) với trên 900 hộ dân tham gia. Trong đó, ông ông Dương Quang Huy - Trưởng thôn kiêm Tổ trưởng tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường thôn Bảo Lộc 1, xã Bảo Sơn là một trong những hộ gương mẫu đi đầu.

Với vai trò, trách nhiệm là một trưởng thôn, Tổ trưởng tổ nhóm canh tác lúa thân thiện với môi trường, ông Huy đã rất năng động, nhiệt tình và có cách làm hay, khéo léo tuyên truyền vận động bà con tham gia canh tác lúa thân thiện với môi trường đạt hiệu quả cao".