Truy trách nhiệm Bộ trưởng Trần Tuấn Anh vụ hàng TQ “đội lốt” Việt

ĐBQH Phương Thị Thanh (Bắc Kạn).

Từ 15h chiều 6/11, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn trước Quốc hội về các vấn đề quản lý, điều tiết điện lực; quy hoạch năng lượng; quản lý thị trường; xúc tiến thương mại.

Chia lửa với với Bộ trưởng Trần Tuấn Anh về những vấn đề liên quan còn có Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính, Ngoại giao, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Khoa học & Công nghệ, Thông tin & Truyền thông, Công an, Thanh tra Chính phủ.

Mở đầu phần chất vấn, ĐBQH Phương Thị Thanh (Bắc Kạn) đặt câu hỏi: “Tình trạng doanh nghiệp lợi dụng nhãn mác Việt Nam để hợp pháp hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc, rồi xuất khẩu đi các nước khác đã được cảnh báo từ lâu, nhưng vẫn chậm được phát hiện và xử lý. Xin Bộ trưởng cho biết nguyên nhân và trách nhiệm của Bộ trưởng trong quản lý Nhà nước ở lĩnh vực này?”.

Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Thanh, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, hiện nay, có doanh nghiệp đang lợi dụng xuất xứ Việt Nam để nhập khẩu hàng hoá và xuất khẩu đi các nước khác

“Có dấu hiệu cho thấy việc chậm phát hiện sự việc và thực tế này đã gây ra thiệt hại cho chúng ta”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.

Giải trình rõ hơn vấn đề này, người đứng đầu ngành Công Thương cho hay, Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới thông qua hàng loạt các Hiệp định Thương mại tự do. Nhờ các Hiệp định này, Việt Nam đã được hưởng các ưu đãi thuế quan trong việc xuất khẩu hàng hoá sang các nước đối tác. Điều này đang tạo lợi thế cho Việt Nam trong việc thâm nhập thị trường so với các quốc gia khác.

Tuy nhiên, với những ưu đãi thuế quan và một số điều kiện khác trong tiếp cận thị trường, đã xuất hiện dấu hiệu cho thấy có các sản phẩm đội lốt xuất xứ hàng hoá của Việt Nam để tranh thủ các ưu đãi về thuế quan khi xuất khẩu sang các thị trường đối tác.

Dẫn chứng trường hợp mới xảy ra gần đây, liên quan đến lô hàng nguyên liệu nhôm trị giá 4,3 tỷ USD của một công ty tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nhôm đùm và một số loại nhôm thành phẩm khác để tiếp tục sản xuất sản phẩm mang xuất xứ Việt Nam và xuất khẩu ra nước ngoài.

“Báo cáo với Quốc hội là ngay từ thời điểm đó thông qua những thông tin có được Bộ Công thương cũng đã báo cáo Chính phủ và tổ chức những đoàn đi kiểm tra trên thực tế hoạt động của doanh nghiệp này và đã có những báo cáo cụ thể trong lĩnh vực này. Sau đó, Chính phủ đã chỉ đạo cụ thể và giao cho Tổng cục Hải quan tiếp tục giám sát chặt chẽ không cho phép lợi dụng xuất xứ của Việt Nam để thực hiện gian lận thương mại trong hoạt động thương mại quốc tế.

Đồng thời, hàng loạt các lĩnh vực khác nữa trong thời gian qua như trong các sản phẩm thiết bị điện tử máy tính các sản phẩm của dệt may da giày và đặc biệt là gỗ dán và các sản phẩm gỗ có những dấu hiệu để tranh thủ lợi dụng gian lận thương mại cũng như truyền tải bất hợp pháp để lẩn tránh thuế phòng vệ và thuế thuế phòng vệ  thương mại của Hoa Kỳ, EU và nhiều nước khác cũng đã được phát hiện”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, trong sự việc này Bộ Công thương đã có sự chủ động phối hợp và báo cáo với Chính phủ. Đồng thời tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành để cùng phối hợp quản lý và xử lý những vấn đề này. Đặc biệt, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan là cơ quan chịu trách nhiệm trong quản lý về hoạt động xuất khẩu hàng hoá, sử dụng các xuất xứ từ Việt Nam cũng như xuất xứ nhập khẩu vào Việt Nam đã có sự phối hợp chặt chẽ để thực hiện Đề án này.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã thông qua Quyết định số 824/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án về phòng vệ thương mại, tập trung đấu tranh với những hành động gian lận thương mại.

Trong đó, có 5 nhóm nhiệm vụ chính được giao cho các cơ quan chức năng và Bộ quản lý Nhà nước là Bộ Công thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, các địa phương để đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động gian lận xuất xứ từ Việt Nam cũng như trong truyền tải đầu tư bất hợp pháp. 

Trước Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thêm một lần khẳng định các cơ quan chức năng không chậm trễ và không gây ra những tổn hại ảnh hưởng đến quan hệ chính thức của Việt Nam đối với các đối tác vì vấn đề gian lận thương mại.

“Tôi lấy ví dụ ngay trong quan hệ với Hoa Kỳ, một thị trường ghi nhận giá trị xuất nhập khẩu của Việt Nam tăng trưởng rất mạnh trong thời gian qua. Có thực tế là rất dễ bị lợi dụng dụng các loại xuất xứ vì Hoa Kỳ áp dụng một cơ chế cho phép các doanh nghiệp tự chứng nhận xuất xứ không sử dụng xuất xứ chứng nhận xuất xứ của các cơ quan chức năng của nước xuất khẩu. 

Nhưng trong thời gian vừa qua chúng ta đã có sự chỉ đạo rất mạnh mẽ và chặt chẽ, thường xuyên của Thủ tướng. Chúng ta đã có công tác phối hợp có thể nói là rất kịp thời với Chính phủ Hoa Kỳ và cơ quan chức năng, kể cả hải quan cũng như cơ quan thương mại hoa kỳ các quan chức năng khác. Chính vì vậy chúng ta mặc dù có tăng trưởng rất cao, nhưng đến nay về cơ bản vẫn giữ được quan hệ tốt với thị trường Hoa Kỳ”, ông Tuấn Anh cho biết.