TT Putin đang gặp 'khó khăn to lớn'

Tổng thống Nga Putin.

Theo một phân tích mới từ tổ chức tư vấn Hội đồng Đại Tây Dương, gã khổng lồ năng lượng Gazprom của Nga không thể tìm được thị trường sinh lợi mới cho khí đốt tự nhiên của mình, cắt giảm nguồn doanh thu có giá trị cho cỗ máy chiến tranh của Nga và ảnh hưởng đến khả năng sử dụng năng lượng làm vũ khí chống lại phương Tây.

Là một trong những công ty khí đốt tự nhiên niêm yết công khai lớn nhất thế giới, gã khổng lồ năng lượng nhà nước Gazprom là trung tâm của nền kinh tế Nga, nhưng cuộc chiến ở Ukraine đã gây tổn hại nặng nề cho nước này. Newsweek đã liên hệ với Gazprom để bình luận.

Vào giữa năm 2022, Gazprom đã hạn chế dòng khí đốt sang châu Âu trong động thái được coi là động thái của Putin nhằm tạo đòn bẩy chống lại các đồng minh của Kiev trước mùa đông và trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây và sự hỗ trợ của Ukraine.

Nhưng EU đã tìm được nguồn nhập khẩu khí đốt dài hạn thay thế và thoát khỏi phần lớn khí đốt nhập khẩu qua đường ống của Nga mà không cần áp đặt các biện pháp trừng phạt, mặc dù một số nước, bao gồm Áo và Hungary, vẫn phụ thuộc vào khí đốt của Nga.

Doanh thu của Gazprom giảm 41% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu năm 2023, trong khi lợi nhuận bán hàng giảm 71% và sản lượng khí đốt giảm 25%. Tập đoàn Gazprom, bao gồm cả các doanh nghiệp dầu và điện, đã công bố khoản lỗ ròng 629 tỷ rúp (6,9 tỷ USD) trong năm ngoái, khiến chính phủ Nga ra lệnh không trả cổ tức cho năm 2023.

Báo cáo của cơ quan nghiên cứu Hội đồng Đại Tây Dương của cựu thứ trưởng năng lượng Nga và nhân vật đối lập Vladimir Milov cho biết công ty đã phải vật lộn với hậu quả của việc tách khỏi thị trường EU và "thiếu một mô hình kinh doanh khả thi để bù đắp cho sự mất mát".

Báo cáo cho biết cơ sở sản xuất khí đốt thượng nguồn của công ty hiện đang bị cô lập vì thiếu cơ sở hạ tầng kết nối các mỏ chính ở phía tây Siberia với các thị trường châu Á thay thế, đồng thời cũng thất bại trong việc xây dựng các nhà máy LNG (Khí tự nhiên hóa lỏng) ở phía tây Siberia để định tuyến lại khí đốt tự nhiên đến các thị trường thay thế.

Hội đồng Đại Tây Dương cho biết, việc xây dựng một đường ống mới tới Trung Quốc sẽ tiêu tốn khoảng 100 tỷ USD và mức giá này có thể khó mang lại lợi nhuận từ đồng minh của Moscow vì nước này "rất có thể sẽ bán khí đốt cho Trung Quốc với mức lỗ đáng kể".

Phân tích cho biết, Trung Quốc, quốc gia có thể dựa vào nguồn cung cấp trong nước và nhập khẩu từ Trung Á, dự kiến sẽ không cần nguồn cung cấp khí đốt bổ sung cho đến sau năm 2030 và không muốn cung cấp cho Gazprom bất kỳ hình thức bù giá nào cho các hợp đồng cung cấp khí đốt mới.

Những khó khăn khác như thị trường nội địa Nga, nơi giá khí đốt thấp hơn nhiều và những khó khăn về kỹ thuật và chính trị trong việc xây dựng đường ống dẫn tới các nước Nam Á "khiến Gazprom rơi vào tình trạng lấp lửng trong tương lai gần".

Nhà phân tích năng lượng Thomas O'Donnell có trụ sở tại Berlin nói với Newsweek rằng những khó khăn của Gazprom đã cho thấy chiến thuật của Putin nhằm sử dụng khí đốt của Nga làm đòn bẩy chống lại châu Âu đã phản tác dụng.

Ông nói: "Moscow muốn mục đích gây sốc cho châu Âu và buộc họ phải phục tùng một cuộc chiến tranh năng lượng nhằm ngăn chặn hành động đoàn kết với Ukraine của họ. Điều này đã không xảy ra. Putin có rất nhiều khí đốt và ông ấy không thể bán được". 

Báo cáo của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết ngành dầu mỏ Nga đã vượt qua các lệnh trừng phạt tốt hơn Gazprom, chủ yếu là do nước này không yêu cầu cơ sở hạ tầng tương tự. Hàng hóa có thể được vận chuyển qua cảng biển mặc dù mức giá trần 60 USD do các nước G7 áp đặt đã khiến Nga sử dụng các đội tàu ngầm để che giấu các mối liên hệ với Moscow.

Milov kết luận rằng mặc dù các ngành công nghiệp dầu khí và tài chính công của Nga có đủ khả năng phục hồi để sụp đổ, nhưng "họ đang gặp khó khăn to lớn do các lệnh trừng phạt và sự tách rời khỏi thị trường năng lượng phương Tây".