Vấn đề nóng nhất

Theo công bố của Tổng cục Thống kê, tốc độ tăng giá tiêu dùng tháng 11 tăng 1,86% so với tháng 10, cao thứ hai tính từ đầu năm đến nay, cao nhất so với tốc độ tăng của tháng 11 trong 17 năm qua.

Điều khác thường là từ tháng 4 đến tháng 8, giá tiêu dùng tăng thấp (bình quân 1 tháng chỉ tăng 0,18%); nhưng từ tháng 9 đến nay đã tăng rất cao (bình quân 1 tháng tăng gần 1,41%) và đẩy tốc độ tăng giá tiêu dùng sau 11 tháng (tức là tháng 11 năm nay so với tháng 12 năm trước) lên mức 9,58%. Với mức tăng này, thì đây là tốc độ tăng khá cao, khi so với:

Mục tiêu đầu tiên theo Nghị quyết của Quốc hội (không quá 7%);

Mục tiêu điều chỉnh của Chính phủ cách đây 5 tháng (không quá 8%);

Chủ trương kiềm chế tốc độ tăng gần đây (không vượt quá một chữ số).

Vậy những nguyên nhân nào đã làm cho giá tiêu dùng tăng cao như vậy? Có nguyên nhân tiềm ẩn từ chất lượng tăng trưởng thấp, biểu hiện tổng hợp ở hiệu quả đầu tư thấp và năng suất lao động thấp. Có nguyên nhân từ giá nhập khẩu tính bằng ngoại tệ tăng; lại thêm tỷ giá VND/ngoại tệ tăng (tỷ giá VND/USD bình quân 11 tháng năm nay tăng 7,47% so với cùng kỳ năm trước).

Nguyên nhân này còn được gọi là nhập khẩu lạm phát, làm khuyếch đại lạm phát ở trong nước. Có nguyên nhân do một số hàng hóa, dịch vụ được thực hiện theo giá thị trường (điện, than, nước, học phí,...). Có nguyên nhân do thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường.

Có nguyên nhân do giá vàng tăng cao (bình quân tăng 37,34% so với cùng kỳ năm trước), tác động xấu đến tâm lý và lòng tin đối với đồng nội tệ,...

Có nguyên nhân "té nước theo mưa", "bắt chẹt" của bộ phận trung gian giữa người sản xuất và người tiêu dùng, thể hiện ở chỗ: Ở chợ đầu mối thì tồn đọng, giá rẻ, nhưng chợ lẻ thì hiếm hàng và giá cao, làm cho chênh lệch giá rất lớn...

Chỉ ra những nguyên nhân như vậy, cũng là cách “bắt bệnh” lạm phát. Khi bắt trúng bệnh, có lẽ cơ quan chức năng sẽ có cách bốc thuốc, hạ sốt lạm phát.

Minh Huệ