Chuyển đổi số, tỷ phú nông dân chỉ đạo từ xa bán 30.000 con gà

Không số hoá được, nông dân sẽ "chết"?

Ông Lê Văn Quyết – Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Long Thành Phát (nông dân xuất sắc 2021 của tỉnh Đồng Nai) cho biết, HTX đang chăn nuôi gà trắng trong chuỗi liên kết với Tập đoàn De Heus, Bel Gà.

Ông Quyết cho biết: "Khi không có dịch, HTX nuôi được 5-5,5 lứa/năm, song hiện nay chỉ nuôi được 3-3,5 lứa/năm. Tuy nhiên, nhờ nuôi theo chuỗi liên kết nên giá bán gà của HTX không bị ảnh hưởng nhiều. Thời gian qua, trong khi giá gà trên thị trường xuống 6.000-7.000 đồng/kg, HTX vẫn bán được cho công ty đối tác với giá 25.000 - 28.000 đồng/kg". 

Chia sẻ về quá trình 20 năm nuôi gà của bản thân mình, ông Quyết cho biết, trước đây tôi nuôi gia công cho các doanh nghiệp. Sau đó, có một số doanh nghiệp nước ngoài cần sản lượng rất lớn và sản phẩm phải có chất lượng đáp ứng xuất khẩu. Lúc này tôi có 400.000 con gà, xuất 10 ngày là hết. Nhưng doanh nghiệp cần 1 ngày phải có 30.000 con. Làm thế nào để đủ số lượng, chất lượng, lấy đâu ra? Bởi vì cần nguồn tài chính rất lớn.

Để giải quyết bài toán này, ông Quyết đã thành lập HTX, cùng các hộ thành viên liên kết chăn nuôi.

"Để có vốn, tôi vận động các hộ góp tiền, sau đó gom lại chừng 3-5 hộ/tổ hợp tác. Hiện HTX có 17 thành viên tham gia chính thức và 7 thành viên tham gia liên kết là công ty, trang trại "đủ tầm" có năng lực tài chính, kinh nghiệm sản xuất".

Ông Quyết cho biết, HTX ký hợp đồng liên kết với các doanh nghiệp lớn, như nhập giống của Bel Gà, cám của Tập đoàn De Heus để chăn nuôi gà phục vụ xuất khẩu sang Nhật Bản. 

"Nhờ đó, trang trại của chúng tôi thuận lợi áp dụng quy trình chăn nuôi khép kín, tự động hoá. Đặc biệt là giảm bớt tác động bởi dịch bệnh cũng như khó khăn do dịch Covid-19" - ông Quyết nói.

Chia sẻ tại Diễn đàn Nông dân quốc gia chủ đề: Nông dân với chuyển đổi số nông nghiệp do Bộ NNPTNT phối hợp với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, giao Báo Nông thôn ngày nay/Dân Việt tổ chức, ông Quyết khẳng định:

"Thực tế chăn nuôi, tôi nhận thấy một điều: Nông dân làm ăn nhỏ lẻ thì suốt đời không bao giờ giàu được, suốt đời khổ. Nhưng chả nhẽ có 1ha cũng đi mua máy bay điều khiển từ xa? Lời giải là chúng ta phải có cánh đồng mẫu lớn, nhiều hộ nông dân liên kết với nhau, nhiều nhà cùng thuê 1 máy bay về sử dụng".

Năm 2008, ông Quyết bỏ tiền ra mua thiết bị CPU với 1 hệ thống điều khiển từ xa phục vụ toàn bộ hệ thống trang trại gồm 4 dãy chuồng, nuôi được 20.000 con gà/dãy. Một CPU như vậy giá 20.000 USD, nhưng nếu bị hư thì phải vứt bỏ, rất lãng phí.

"Tôi thấy chuyển đổi số là tất yếu. Điều này càng thể hiện rõ hơn trong mùa Covid, nếu chúng ta không số hoá được là chết. Nhờ công nghệ số, tôi vẫn bao quát được trang trại. Nhờ kết nối mạng Internet, Zalo mà ngồi họp ở đây, tôi vẫn điều hành bình thường. Sáng nay chúng tôi vẫn xuất bán 30.000 con gà. Và trong khi khu này xuất bán, thì khu kia dọn vệ sinh, khu này cho ăn… Ngày nào cũng phải cập nhật, sản xuất theo kế hoạch" - ông Lê Văn Quyết cho biết.

Tỷ phú nông dân đến từ tỉnh Đồng Nai cũng phân tích: "Nhiều nhà xuất bán cùng 1 lúc, thì giá bán sẽ rất thấp. Để tránh gặp phải vấn đề này, HTX của chúng tôi luôn sản xuất theo kế hoạch. Hôm nay hộ này thả gà, ngày mai hộ khác thả. Như vậy, hôm nào cũng có gà bán.

Đã xây dựng được chuỗi rồi thì phải duy trì, vận hành trơn tru, giải quyết bài toán cung cầu. Chứ nếu chúng ta không kết nối được thì nhà nào cũng nuôi gà, trồng rau. Chuyển đổi số rất cần, nhưng việc tổ chức chuyển đổi số như thế nào để hiệu quả, bởi vì nông dân rất đông? Để làm được điều này, rất cần có sự tham gia hỗ trợ của các doanh nghiệp, ngành chức năng" - ông Quyết nêu vấn đề.

Chia sẻ về vấn đề này tại Diễn đàn Nông dân quốc gia, ông Vũ Mạnh Hùng – Phó Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hùng Nhơn cho biết: Hiện nay chúng tôi đang áp dụng 349 tiêu chí GlobalGAP cho toàn bộ hệ thống trang trại chăn nuôi gà và heo, trong đó các trang trại gà đã đạt tiêu chí xuất khẩu thịt gà sang Nhật Bản. 

"Chúng tôi áp dụng chăn nuôi theo chuỗi từ sớm, trong đó Bel Gà cung cấp con giống, còn Tập đoàn De Heus cung ứng thức ăn, chia sẻ các vấn đề kỹ thuật và đầu ra. Nhờ thực hiện chăn nuôi theo chuỗi, chúng tôi định hình được cách làm việc hiệu quả, hạn chế rủi ro" - ông Hùng cho biết. 

Cũng theo ông Hùng, hiện toàn bộ hệ thống trang trại nuôi gà đều áp dụng công nghệ chuồng lạnh của Tập đoàn Big Dutchman (CHLB Đức), sử dụng hệ thống Silo nhập khẩu (nơi để lưu trữ và bảo quản nguyên vật liệu không đóng bao với số lượng lớn - NV). Tất cả các công đoạn trong suốt quá trình nuôi đều được tự động hóa, với tổng đàn gà hơn 3 triệu con/năm.

Ví dụ tại trang trại gà Thuỳ Thảo diện tích 20ha, từ nhiều năm nay chúng tôi đã nuôi gà theo mô hình chuồng lạnh, khép kín.

Khi dịch tả heo châu Phi, cúm gia cầm xảy ra, tôi xác định dịch bệnh do con người mang tới nên Hùng Nhơn đã hạn chế con người tiếp xúc với vật nuôi tại trang trại. Mã hoá trang trại theo công nghệ số, vì vậy giảm được rất nhiều chi phí, tăng hiệu quả kiểm soát, giúp công nhân ít phải tiếp xúc với nhau mà vẫn vận hành trơn tru.

"Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19, việc kết nối các trang trại, công ty thành viên qua nền tảng số càng cho thấy sự hiệu quả và cần thiết. Công nghệ số hoá giúp chúng tôi điều hành trang trại thuận lợi, tiết kiệm nhân công, thời gian, chi phí mà vẫn quản lý tốt dịch bệnh, tăng hiệu quả chăn nuôi.

Nhờ chăn nuôi theo chuỗi mà Tập đoàn Hùng Nhơn ít bị thiệt hại bởi sự đứt gãy chuỗi cung ứng, tiêu thụ do Covid.

"Hiện chúng tôi đang tiếp tục liên kết cùng các tập đoàn De Heus, Bel Gà triển khai các dự án chăn nuôi công nghệ cao tại Tây Nguyên, Tây Ninh, Đồng Nai..., đồng thời sẵn sàng liên kết, hỗ trợ các HTX, trang trại cùng chuyển đổi số" - ông Hùng cho biết. 

Chuyển đổi số bắt đầu từ đâu?

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho biết, ngành chăn nuôi cũng đã đặt mục tiêu chuyển đổi số cho hệ thống chăn nuôi. Quá trình này làm cách đây 4 năm.

Thời gian tới, để mã hóa toàn bộ các cơ sở trong chăn nuôi cũng cần phải có lộ trìn. Bởi chăn nuôi nhỏ lẻ của nước ta còn hơn 2 triệu hộ nuôi lợn, 8 triệu hộ nuôi gia cầm, 2 triệu hộ nuôi bò.

Luật Chăn nuôi quy định, cơ sở chăn nuôi phải khai báo cơ sở chăn nuôi của mình. Đối với các cơ sở lớn phải khai báo, cấp chứng nhận cơ sở để chăn nuôi. Để làm việc này, phải số hóa thì mới xử lý được. Chưa kể tới việc quản lý cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi, giống.

Đối với nông dân, việc chuyển đổi số rất tiềm năng, tuy nhiên chuyển đổi số như thế nào để HTX, nông dân, trang trại thì cần phải có sự hướng dẫn, tiếp cận hiệu quả. Để chuyển đổi số thì phải bắt đầu từ các trang trại, bởi tại đây có đủ tiềm lực về tài chính, quy mô chăn nuôi. 

"Chuyển đổi số làm từ trang trại lớn trước, sau đó đến vừa và nhỏ, bà con nông dân. Nội dung chuyển đổi số cần ưu tiên là gì? Theo tôi, chuyển đổi quy trình chăm sóc trước, sau đó là thương mại, tiếp đó là chuyển đổi giữa các lĩnh vực với nhau, như là thú y, thức ăn chăn nuôi, quy trình…

Chuyển đổi số không mới nhưng cũng không dễ với bà con nông dân. Sắp tới chúng tôi sẽ trình Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển chăn nuôi, với hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển ngành giai đoạn 2021 - 2030, nhằm giúp hỗ trợ các tổ chức sản xuất, nông dân trong quá trình chuyển đổi số" - ông Tống Xuân Chinh khẳng định.