Vì sao Trung Quốc "lạnh nhạt" với phim Hollywood?

Thị trường phim nước ngoài ảm đạm tại Trung Quốc

Theo Deadline, cuối tuần qua, bom tấn hành động Uncharted đã thu 106,4 triệu USD từ phòng vé toàn cầu. Cộng với doanh thu từ các suất chiếu sớm trước đó, tổng số tiền bộ phim kiếm được đã cán mốc 139 triệu USD (theo Box Office Mojo). 

Bên cạnh đó, Sony có thể "thở phào nhẹ nhõm" khi "Uncharted" được đảm bảo sẽ có một "suất" phát hành chính thức tại thị trường Trung Quốc. 

Chính phủ Trung Quốc, cơ quan có quyền kiểm soát tuyệt đối việc nội dung và thời điểm ra mắt các bộ phim tại rạp. Gần đây, cơ quan này đã rất chọn lọc những bộ phim không phải của Trung Quốc. Do đó, nhiều tác phẩm phát hành trong đại dịch của Hollywood như: "Spider-Man: No Way Home", "Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings" và "Eternals" không được chiếu tại đất nước này. Điều đó đã khiến các nhà sản xuất tiêu tốn hàng chục cho tới hàng trăm triệu USD doanh thu phòng vé.

Jeff Bock, một nhà phân tích phòng vé của Ex Exhibitionor Relations cho biết: "Đưa bất kỳ bộ phim bom tấn nào vào Trung Quốc bây giờ là một vấn đề không đơn giản".

"Uncharted" được khởi chiếu tại Trung Quốc vào ngày 14/3 không có nghĩa là bộ phim sẽ đạt được thành công tại thị trường này. Trong quá khứ, bộ phim với sự tham gia của nam diễn viên "Người nhện" Tom Holland trong vai thợ săn kho báu Nathan Drake "hái ra tiền" ở Trung Quốc. Giờ đây, tác phẩm sẽ là một bài kiểm tra để xem liệu khán giả Trung Quốc có hứng thú với sản phẩm của Hollywood nữa hay không. Một số bộ phim như “The Matrix: Resurrections” được giới chức nước này đồng ý phát hành lại không được khán giả đón nhận.

Ngoài ra, phần mới nhất của James Bond "No Time to Die", kiếm được 64 triệu USD và "Dune" của đạo diễn Denis Villeneuve kiếm được 39 triệu USD ở Trung Quốc. Những con số này ít hơn nhiều so với những gì hãng phim của họ đã hy vọng khi họ đã có nhiều năm trước. "Death on the Nile" tiếp tục xu hướng đó, ra mắt với doanh thu nhỏ bé 5,9 triệu USD vào cuối tuần. Bộ phim trinh thám của Kenneth Branagh đang phải vật lộn để so sánh với doanh thu phòng vé. Trong khi đó, bộ phim có đề tài tương tự là "Murder on the Orient Express" ra mắt vào năm 2017, kiếm được 34,6 triệu USD ở Trung Quốc.

Jeff Bock nói: "Các bộ phim của Hollywood mở màn ở Trung Quốc gần đây không làm cho thị trường phòng vé bùng nổ. Trung Quốc từng là con đường chắc chắn để phim Mỹ cán mốc 1 tỷ USD trên toàn thế giới, nhưng hiện tại điều đó quá xa vời".

Trong bối cảnh đại dịch toàn cầu hiện nay, bộ phim nào muốn đạt mốc tỷ USD mà không công chiếu ở Trung Quốc là vô cùng khó khăn. Trước đây, điều đó không phải là vấn đề phải quan tâm đối với các nhà sản xuất phim tại Hollywood. Lý do không chỉ nằm ở việc đại dịch Covid-19 chưa xuất hiện. Mà vào thời điểm đó, Trung Quốc đang rất yêu mến các bộ phim của Hollywood. Sự nhiệt tình dành cho các loạt phim của "Vũ trụ điện ảnh Marvel" và "The Fast and the Furious" đã mang lại cho các nhà sản xuất sự tự tin để đẩy ngân sách sản xuất ngày càng cao hơn vì biết rằng lượng người xem ở Trung Quốc sẽ mang lại thành quả xứng đáng.

Bộ phim "Uncharted" tiêu tốn 90 triệu USD để sản xuất và vài triệu USD nữa để tiếp thị cho khán giả toàn cầu. Đây là một con số khổng lồ nhưng không đủ để đòi hỏi doanh thu ở cấp độ "Spider-Man: No Way Home". ("Spider-Man: No Way Home" thu về con số khổng lồ 1,83 tỷ USD trên toàn cầu) Tuy nhiên, doanh thu bán vé ở Trung Quốc có thể là sự khác biệt giữa việc hòa vốn và doanh thu "khủng".

Hiện tại, "Uncharted" đang là lựa chọn yêu thích của khán giả tại các phòng vé. Bộ phim đã thu về 139 triệu USD trên toàn cầu cho đến nay, cho thấy con đường dẫn đến lợi nhuận cho "Uncharted" có thể khả quan tại Trung Quốc. Đây là một dấu hiệu cho thấy năng lực thu hút khán giả tới phòng vé của Tom Holland.

"Canh bạc" công chiếu phim tại Trung Quốc

Phóng viên Erich Schwartzel của Wall Street Journal, người đã viết cuốn sách "Thảm đỏ: Hollywood, Trung Quốc và cuộc chiến toàn cầu vì quyền tối cao văn hóa" cho biết, có một số giả thuyết khác để giải thích thái độ lạnh nhạt đối với phim nước ngoài từ người dân Trung Quốc.

Schwartzel gần đây đã nói với Variety: "Xu hướng hiện tại của khán giả Trung Quốc là thích lĩnh vực giải trí Trung Quốc hơn. Cảm giác đó giống như một nỗ lực trừng phạt Mỹ khi căng thẳng giữa hai nước đang gia tăng", ông cho biết.

Trong năm 2018 và 2019, Trung Quốc cũng đã tái cơ cấu ngành công nghiệp điện ảnh của mình để kiểm soát số lượng phim được sản xuất ở nước ngoài. Theo Comscore, từ năm 2012 đến 2019, Trung Quốc đã phê duyệt 45 đến 55 phim do Mỹ sản xuất mỗi năm. Nhưng khi Trung Quốc vượt qua Mỹ để trở thành thị trường rạp chiếu lớn nhất vào năm 2020 và 2021, lúc này, số lượng phim đã giảm đáng kể xuống còn khoảng 31 phim mỗi năm. Cho đến nay vào năm 2022, chỉ có sáu bộ phim do Mỹ sản xuất được chấp nhận chiếu ở Trung Quốc. Tất cả những điều này diễn ra trong bối cảnh địa chính trị căng thẳng khi căng thẳng gia tăng giữa Chính phủ Hoa Kỳ và Chính phủ Trung Quốc về nhiều vấn đề, từ thương mại đến các động thái của Nga ở Ukraine.

"Uncharted" có thể đạt thành công trong việc việc bán vé ở Trung Quốc vì các bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử thường được yêu thích hơn ở Trung Quốc so với ở Mỹ. Bộ phim "Lara Croft" từng thất bại ở Bắc Mỹ với 58 triệu USD (con số này được coi là thảm họa trong thời kỳ trước đại dịch), nhưng lại có doanh thu nhỏ ở Trung Quốc với 78 triệu USD. Tương tự như vậy, bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử năm 2018 của Dwayne Johnson "Rampage" kiếm được 156 triệu USD ở Trung Quốc và chỉ 100 triệu USD ở phòng vé nội địa. Vào năm 2018, "Ready Player One" của đạo diễn Steven Spielberg đã thu được 218 triệu USD ở Trung Quốc và 137 triệu USD tại Mỹ. "Thám tử Pikachu" là thành công bất ngờ hiếm hoi ở cả Bắc Mỹ và Trung Quốc, thu về 144 triệu USD trong nước và 93 triệu USD ở Trung Quốc vào năm 2019. "Sonic the Hedgehog" là ngoại lệ duy nhất gần đây, chỉ thu về 2,8 triệu USD ở Trung Quốc. Nhưng đó là bởi vì nó được phát hành vào tháng 7/2020 khi đại dịch đang ở lúc căng thẳng nhất.

Vào thời điểm "Uncharted" công chiếu ở Trung Quốc, nó đã có mặt ở Mỹ trong hơn ba tuần. Một số người tin rằng khoảng cách giữa bộ phim ra mắt trong nước và Trung Quốc có thể gây ra một vấn đề vì nó sẽ cho phép nhiều bản phim lậu xuất hiện trên internet. Những người khác cho rằng, thời hạn 25 ngày không quá đáng lo  vì "Uncharted" đang chiếu độc quyền tại các rạp và chưa có sẵn trên các dịch vụ phát trực tuyến.

Các bộ phim trong đại dịch như: "Jungle Cruise", "Encanto", "The Matrix: Resurrections" và "Paw Patrol" trở thành "bom xịt" ở Trung Quốc một phần vì chúng ra rạp chiếu tại Trung Quốc quá muộn so với ở Mỹ. Vào thời điểm đó, chúng đã quá cũ ở Trung Quốc và có sẵn trên các trang web phim lậu nên hầu như không bán được vé.

"Các bộ phim được chiếu trên thế giới sau khi ra mắt tại Mỹ 2 tới 4 tuần là chấp nhận được, đặc biệt là đối với những bộ phim lớn này. Miễn là nó độc quyền ở rạp chiếu và không có trên các trang phim trực tuyến", David A. Gross, người điều hành bộ phận tư vấn phim công ty Franchise Entertainment Research nhận định.

Với suy nghĩ đó, các bộ phim sắp ra mắt khác như bộ phim siêu anh hùng của Robert Pattinson "The Batman", có thể không bị ảnh hưởng. Bộ phim của Warner Bros sẽ công chiếu tại Trung Quốc vào ngày 18/3, hai tuần sau khi phim công chiếu ở Bắc Mỹ vào ngày 4/3. Các bộ phim khác về Người Dơi do Christian Bale và Ben Affleck dẫn dắt đã thành công ở Trung Quốc. "The Dark Knight Rises" kiếm được 53 triệu USD vào năm 2012, "Batman v Superman: Dawn of Justice" đạt 97 triệu USD vào năm 2016 và "Justice League" thu về 106 triệu USD trong năm 2017. Vì vậy, ngay cả khi ngày phát hành muộn hơn một chút, các chuyên gia phòng vé cảm thấy tự tin vào sức hấp dẫn trên màn ảnh rộng của siêu anh hùng này.