Vụ "vây đánh công an ở Hà Tĩnh": Nỗi lo mất đất và môi trường sống bị ảnh hưởng

Thứ tư, ngày 16/04/2014 06:53 AM (GMT+7)

Sau 5 ngày xảy ra sự việc hàng trăm người dân ở xã Bắc Sơn (huyện Thạch Hà) vây đánh 9 công an Hà Tĩnh và đập phá nhà cửa, đồ đạc, đốt xe của cán bộ xã, đến nay tình hình an ninh trật tự tại địa phương đã lắng xuống. UBND xã đã mở cửa làm việc trở lại...

Dân không muốn đưa nghĩa trang về xã

Sáng 15.4, phóng viên NTNN-Dân Việt có mặt tại xã Bắc Sơn, chứng kiến người dân đã tập trung ra đồng làm việc, không còn cảnh từng nhóm người tụ tập bàn tán sau vụ việc vây đánh công an gây rối trật tự công cộng xảy ra vào ngày 10.4. Tại trụ sở UBND xã Bắc Sơn, người dân đã đến giao dịch, làm việc.

Ông Dương Công Tự - Bí thư Đảng ủy xã Bắc Sơn đang tập trung giải quyết tập hồ sơ sau nhiều ngày gián đoạn, nói: “Hôm nay cán bộ xã đã trở lại trụ sở làm việc cả rồi. Giờ nhiều việc lắm, ngoài tiếp các đoàn của huyện, tỉnh còn có người dân đến giải quyết giấy tờ. Hiện vẫn còn một số tài sản tại trụ sở UBND bị hư hỏng, như cửa kính bị vỡ vẫn chưa sửa chữa lại được”.

Người dân Bắc Sơn tụ tập chiều 10.4.

Qua tiếp xúc, người dân Bắc Sơn đều cho rằng, căn nguyên của xung đột vừa qua do dân sợ mất đất và chịu ảnh hưởng môi trường khi dự án Công viên nghĩa trang Vĩnh Hằng triển khai. Chị Trương Thị Sinh (49 tuổi) ở xóm 6, xã Bắc Sơn cho biết: “Nếu dự án xây dựng nghĩa trang trên vùng đất nông nghiệp thì trước sau, chúng tôi cũng sẽ mất đất sản xuất”. Không chỉ chị Sinh mà một số người dân khi trò chuyện với chúng tôi đều băn khoăn lo lắng như vậy.

Trao đổi với phóng viên NTNN-Dân Việt ngày 15.4, ông Trần Bá Hoành - Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn cho biết: “Theo đề án, Công viên Vĩnh Hằng có diện tích trên 38ha sẽ được xây dựng tại Đồng Cù Lao ở xã Bắc Sơn. Đất phục vụ xây dựng công viên bao gồm đất hoang, đất nông nghiệp và đất nghĩa trang. Hiện dự án chỉ mới ở giai đoạn nghiên cứu, phía chính quyền huyện và xã chỉ mới tuyên truyền chủ trương và thảo luận, lấy ý kiến người dân”.

Cũng theo ông Hoành: "Lúc đầu khi biết dự án Công viên Vĩnh Hằng được đưa về xã Bắc Sơn, cán bộ lãnh đạo xã cũng băn khoăn, trăn trở. Chúng tôi cũng đề xuất cấp trên về phổ biến cụ thể chi tiết về Công viên Vĩnh Hằng. Sau đó tỉnh Hà Tĩnh đã cho cán bộ xã Bắc Sơn vào Đồng Nai, Bình Dương tham quan, tìm hiểu về quy hoạch xây dựng các nghĩa trang hiện đại. Lúc đó chúng tôi mới vỡ lẽ nhiều điều và thấy an tâm về tuyên truyền cho người dân. Nhưng người dân vẫn không đồng tình, kể cả khi ông Trần Minh Kỳ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh về địa phương giải thích nhưng người dân vẫn cố tình không hiểu".

Có kẻ xấu kích động

Theo ông Trần Bá Hoành - Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn, trước đây khi tỉnh có chủ trương đưa bãi rác về xã Ngọc Sơn (cạnh xã Bắc Sơn) bị người dân phản đối nên không triển khai. Thấy vậy, bây giờ dân Bắc Sơn đã “học tập” làm theo (!?).

Trong buổi làm việc với Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn, phóng viên hỏi vì sao khi dự án Công viên Vĩnh Hằng chỉ mới là chủ trương nhưng đã có sự manh động, gây rối trật tự công cộng tại xã Bắc Sơn, ông Trần Bá Hoành thừa nhận: “Trong khi người dân chưa hiểu cặn kẽ quy hoạch thiết kế của của dự án thì đã có một số phần từ xấu trong xã kích động, xúi giục người dân gây rối làm mất đoàn kết cũng như gây khó khăn cho quá trình tuyên truyền, vận động để triển khai xây dựng Công viên Vĩnh Hằng.

Ông Hoành nói: “Khi cán bộ xã về các xóm tập trung tuyên truyền, một số đối tượng xấu đã đồn thổi là cán bộ xã được phần trăm trong dự án nên được mời đi tham quan tìm hiểu mô hình Công viên Vĩnh Hằng ở Bình Dương vừa rồi”.

Trao đổi với phóng viên NTNN-Dân Việt, ông Võ Kim Cự - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết: "Để ổn định tình hình tại địa phương, tỉnh đã chỉ đạo xử lý nghiêm những phần tử gây rối trật tự công cộng. Còn về dự án Công viên Vĩnh Hằng thì hiện nay chưa triển khai. Tỉnh đang chỉ đạo các cơ quan liên quan làm việc cụ thể và cung cấp thông tin đầy đủ, công khai đàng hoàng để người dân góp ý và chính quyền tiếp thu. Khi nào người dân hiểu và đồng thuận thì mới triển khai".

Luật sư Trần Tuấn Anh (Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội): Có lỗi từ cả hai phía

Với quan điểm của người thực hành pháp luật, tôi cho rằng để dẫn đến sự việc đau lòng trên là xuất phát từ cả hai phía. Người dân thì thiếu hiểu biết về pháp luật, cục bộ và bị xúi giục bởi một số đối tượng quá khích; còn đối với chính quyền thì chưa giải thích rõ, chưa biết cách vận động người dân...

Theo tôi, vấn đề mấu chốt dẫn đến việc người dân cương quyết phản đối dự án xây dựng Công viên nghĩa trang Vĩnh Hằng có thể xuất phát từ quy định của pháp luật về việc thu hồi đất. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 43 Luật Đất đai năm 2003 quy định về "những trường hợp thu hồi đất mà không bồi thường" thì tại điểm b có bao gồm cả thu hồi đất làm "nghĩa trang, nghĩa địa". Như vậy, dù dự án chưa triển khai nhưng việc thu hồi đất nông nghiệp đang sản xuất, đang là nguồn thu nhập chính của người dân mà lại không bồi thường về đất thì là một nỗi lo hiển hiện. Bên cạnh bức xúc về việc đất gia đình canh tác bao nhiêu đời nay tự nhiên bị thu hồi không được đền bù, thì một số các nguyên nhân khác như lo ngại ảnh hưởng về môi trường đất, môi trường nước ngầm, đời sống sinh hoạt bị đảo lộn; "dân không muốn đưa ma nơi khác chôn trên đất xã mình” - như nhận định của Chánh văn phòng UBND huyện Thạch Hà đã phát biểu - cũng là một trong những lý do mà một số đối tượng quá kích đã lợi dụng để dụ dỗ, lôi kéo người dân có hành vi gây rối trên.

Có thể dự án vẫn được thực hiện, đất vẫn được thu hồi, người chết khắp nơi vẫn có thể đem về Thạch Hà (Hà Tĩnh) để chôn và những người gây nên vụ việc trên phải nhận sự trừng phạt thích đáng của pháp luật. Tuy nhiên, rõ ràng rằng, trong những trang lịch sử truyền thống của huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) sẽ có một vết đen không đáng có. Nhân dân Thạch Hà lại phải dè dặt hơn với chính quyền mà mình đã bầu ra, nhân dân cả nước lại nhìn vào đó như một ví dụ mỗi khi có sự việc thu hồi đất xảy ra dù cho đó là gương xấu hay gương tốt. Hậu quả dường như rất khó khắc phục...

Thắng Quang (ghi) (Thắng Quang (ghi))