Xây dựng NTM ở Hòa Vang, bao giờ hết cảnh cơ cực?

Nghĩa trang ở xã Hòa Tiến, sát với đường cái và khu dân cư

Huyện Hòa Vang đã đạt chuẩn huyện nông thôn mới (NTM) từ cuối năm 2015. Tuy vậy, 68 nghĩa trang có từ lâu đời trên địa bàn, là ranh giới giữa khu vực người đã khuất với người đang sống chưa được xác lập, không ít nơi người sống sống cùng người chết.

Sau khi đi kiểm tra thực tế, tại hội nghị thẩm định kết quả thực hiện 19 tiêu chí xây dựng NTM ở huyện Hòa Vang, làm cơ sở đề nghị Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2015, đoàn cán bộ Văn phòng điều phối xây dựng NTM Trung ương đã đề cập đến hạng mục nghĩa trang thuộc tiêu chí môi trường ở huyện Hòa Vang.

Một số ý kiến cho rằng, các khu dân cư quá gần nghĩa trang, trong khi không hề có tường bao ngăn cách. Để tạo cảnh quan, đồng thời ngăn cách khu vực mồ mả với khu dân cư giải pháp tốt nhất là tạo lập hàng rào mềm bằng cây xanh.

Chỉ đạo là vậy, song từ đó (tháng 8/2015) đến nay, hạng mục này vẫn chưa được quan tâm triển khai. Nói đúng hơn, nghĩa trang ở Hòa Vang là hạng mục duy nhất chưa được đầu tư, dù là rất nhỏ để rồi, đến nay không ít nơi nhà ở cách mồ mả chỉ 4-5 mét. Chỉ có vài nghĩa trang ở xã Hòa Sơn, Hòa Ninh, Hòa Khương xây dựng bài bản, song đó là nghĩa trang hình thành trong mấy năm gần đây.

Không chỉ sát khu dân cư mà nghĩa trang thôn Yến Nê, xã Hòa Tiến sát đường ADB 5, trục giao thông chính. Có ngôi mộ chỉ cách nền đường cỡ 1 mét. Là “thành phố” của người chết, với muôn hình vạn trạng kiểu dáng, kích cỡ mộ phần, luôn là nỗi ám ảnh của người dân địa phương khi phải sinh sống gần đó.

Vẫn biết, di dời hàng nghìn ngôi mộ đi nơi khác là điều không thể. Nhưng nếu như người ta lập bức tường bằng cây xanh ngăn cách giữa khu dân cư với mồ mả thì hay biết mấy. Bức tường cao hơn đầu người này vừa tạo cảnh quan hấp dẫn vừa dành không gian riêng biệt cho người đã khuất.

Vừa qua, UBND TP Đà Nẵng đã ban hành các quyết định phê duyệt sơ đồ ranh giới sử dụng đất các khu nghĩa địa tự phát hình thành từ lâu đời trên địa bàn huyện Hòa Vang. Phê duyệt sơ đồ này đồng nghĩa với quy hoạch các nghĩa trang có từ trước đây.

Cụ thể, tại các xã Hòa Phong, Hòa Tiến, Hòa Châu, Hòa Phước có 774.154 m2 đất nghĩa trang, bao gồm đất mồ mả hiện trạng, đất giao thông và đất trồng cây xanh. Tương tự, tại xã Hòa Liên được phê duyệt 511.312 m2 đất nghĩa trang, tại xã Hòa Ninh 49.770 m2, xã Hòa Nhơn 190.587 m2, xã Hòa Bắc 23.247 m2, xã Hòa Sơn 267.556 m2.

Vấn đề đặt ra hiện nay đối với 68 nghĩa trang có từ lâu đời trên địa bàn huyện Hòa Vang là lập hàng rào ngăn cách giữa khu mồ mả và khu dân cư theo sơ đồ ranh giới đã phê duyệt.

Tại Công văn số 3908/ VP – QLĐTh của Văn phòng UBND thành phố ngày 29/12/2015 về Hỗ trợ huyện Hòa Vang thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM gửi các Sở, ngành nêu rõ, thống nhất chủ trương theo đề nghị của Sở Xây dựng hỗ trợ huyện Hòa Vang cây xanh để trồng. Chủ trương đề ra từ cuối năm 2015, thế nhưng đến nay hạng mục quan trọng này vẫn chưa triển khai.

 Bức tường mềm bằng cây phi lao đảm bảo an toàn tại kênh hở ở quận Liên Chiểu tạo cảnh quan đẹp

Ông Lê Đức Trí, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Hòa Vang cho biết, huyện đã khảo sát thực tế thực trạng nghĩa trang trên địa bàn, đề xuất ngành chức năng và thành phố phương án tạo lập tường bằng cây xanh, cụ thể là trồng cây phi lao.

Tuy vậy, cái khó nhất hiện nay là không có kinh phí. Chương trình xây dựng NTM tại địa phương đã hoàn thành, nguồn ngân sách không còn. Trong khi, để tạo lập được hàng chục, thậm chí hàng trăm km tường rào rằng cây xanh đòi hỏi kinh phí không nhỏ. Huyện đang tính đến việc xã hội hóa lĩnh vực này. Trước mắt, mùa mưa tới sẽ triển khai thí điểm tại một vài nghĩa trang quá gần đường cái lớn và khu dân cư.