Xe buýt bánh mì- Xe đò Hoàng gây thương nhớ ở California

Kể từ năm 1998, những người cao niên, sinh viên, những tài xế bất đắc dĩ và cả những người chuyên săn lùng du lịch giá rẻ thuộc mọi sắc tộc đã tin tưởng vào tuyến xe buýt "Xe đò Hoàng". Dịch vụ chạy từ nhiều trung tâm thương mại của Việt Nam ở California và Arizona, nhưng tuyến hàng đầu vẫn là tuyến dọc theo Liên tiểu bang 5 giữa San José và Westminster, khu Little Sài Gòn ban đầu.

Gợi nhớ xe đò xưa

Hầu hết các điểm dừng chân chính đều nằm gần ít nhất một cửa hàng bán bánh mì, loại bánh sandwich mang tính biểu tượng của Việt Nam bao gồm một chiếc bánh mì đầy ắp thịt nướng, thịt nguội hoặc pa tê, rau muối, rau thơm, ớt và gia vị độc quyền. Trước khi đại dịch Covid 19 xảy ra, dịch vụ trên xe buýt đã bao gồm một món bánh mì miễn phí từ một cửa hàng gần đó. Đó là cách mà dòng này có biệt danh: xe buýt bánh mì. Bây giờ, hành khách mang theo thức ăn của riêng họ.

Đối với những người chưa quen, lần đầu đến bến xe Xe đò Hoàng có thể mang lại cảm giác không chắc chắn, đặc biệt là vì những chiếc xe du lịch màu trắng không có logo và điểm dừng cũng không có biển báo.

Penelope M. từ Los Angeles viết trong một bài đánh giá trên Yelp rằng: "Sẽ không có dấu hiệu nào khác ngoài những người châu Á đi chơi dưới bóng cây".

Christine Nguyễn-tác giả của bài viết đăng trên Kqed kể rằng: "Tôi đã nghe nói về xe buýt trong nhiều năm. Cô con gái tuổi teen của tôi thích ăn uống và mùa hè này, cô ấy đã yêu cầu một chuyến đi đến Quận Cam để dạo chợ đêm cuối tuần. Tôi nghĩ, tại sao không đi theo phong cách Việt Nam thực sự?

Vì vậy, vào một buổi sáng sớm, chúng tôi đi đến một trung tâm mua sắm ở Đông San José. Là kiểu bà mẹ luôn quan tâm đến vấn đề ẩm thực, tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi tìm thấy bốn cửa hàng bánh mì trong bán kính một dãy phố. Kim's Sandwiches có sốt mayonnaise tự làm ngon khó cưỡng. Chúng tôi vội vàng chọn bữa ăn trên xe vì chuyến xe khởi hành đúng 8:30".

Giống Greyhound nhưng được Việt hóa

Công ty xe buýt Xe đò Hoàng ra đời khi người sáng lập Linh Hoàng Nguyễn nhìn thấy cơ hội phát triển. Khoảng 700.000 người Mỹ gốc Việt sống ở California, trong đó San José và Little Saigon ở Quận Cam là nơi tập trung cộng đồng gốc Việt đông đảo nhất.

Vào cuối những năm 1990, Linh đã tự nguyện giúp đỡ những người Việt Nam khác làm thủ tục tại Sân bay John Wayne của Quận Cam. Đối với nhiều người nhập cư không "biết đường đến San José", sân bay và rào cản ngôn ngữ là quá sức. Phải có một cách dễ dàng hơn.

Linh tự hỏi, nếu mình tự lái xe chở người ta thì sao? Anh  bắt đầu với một vài chiếc xe tải giữa San José và Westminster. Anh tính phí ít hơn Greyhound và lộ trình nhanh hơn ba giờ. Cuối cùng, công ty của anh ấy đã mở rộng thành một đội ngũ huấn luyện viên du lịch. Bằng cách cung cấp dịch vụ chu đáo, nhân viên nói tiếng Việt, chương trình giải trí quen thuộc và món bánh mì miễn phí, Linh đã tạo ra văn hóa #vanlife hay #buslife của Việt Nam.

"Với đủ thức ăn để kéo dài sáu giờ đi xe, tôi và con gái ổn định chỗ ngồi của mình. Chúng tôi lăn xuống Quốc lộ 101, băng qua những cánh đồng tỏi của Gilroy. Các đoạn hội thoại tiếng Tây Ban Nha, tiếng Tagalog và tiếng Trung xen kẽ với tiếng Việt.

Đằng sau tôi là bà Hiền Nguyễn, 73 tuổi, ngạc nhiên trước giá bơ thấp ở các quầy ven đường. Tôi cũng là một người yêu thích gian hàng nông trại và chúng tôi nhanh chóng rơi vào cuộc trò chuyện về giá trái cây. Bà Hiền cười đắc ý với con gái tôi. Bà  nói với tôi rằng vợ chồng bà không cảm thấy tự tin khi lái xe 400 dặm để gặp các cháu của họ. Họ muốn thư giãn hơn. Chúng tôi vượt qua Harris Cattle Ranch, khu nuôi dưỡng lớn nhất của California, bên ngoài Coalinga", Christine Nguyễn viết.

Cũng như nhiều doanh nghiệp khác, Xe đò Hoàng đã phải điều chỉnh trong thời kỳ đại dịch. Khi việc ăn uống trong nhà bị cấm, truyền thống cung cấp bữa trưa miễn phí lâu đời của họ đã chấm dứt. Những gì đã từng có nhiều xe buýt một ngày trở thành một xe buýt duy nhất trên mỗi hướng. Nhưng khách hàng đang quay trở lại. Gần đây hơn, hoạt động buổi chiều thứ hai được tiếp tục vào cuối tuần, nhưng giá xăng tăng cũng đã cắt giảm lợi nhuận của công ty. Một chuyến xe bây giờ là 50 đô la, nhưng khi tôi đi xe, nhân viên đã dọn chỗ cho những người già là khách quen với mức giá cũ.

"Nhân viên cho tôi biết Xe đò Hoàng đã dựa vào dịch vụ vận chuyển trong ngày để duy trì thu nhập. Phí vận chuyển cố định với 5 đô la cho các mặt hàng nhỏ đến 20 đô la cho các mặt hàng lên đến 60 pound - rẻ hơn FedEx. Một chiếc cân đã có sẵn, nhưng dường như không ai thực sự bận tâm đến việc cân bất cứ thứ gì. Ngoài vũ khí, chất nổ và các chất bất hợp pháp, chỉ có một số mặt hàng là vượt quá giới hạn. Trong khi nhân viên không khuyến khích các loại thực phẩm có mùi nặng như nước mắm, sầu riêng hoặc mít..", Christine Nguyễn nói.

Công ty Xe Đò Hoàng đã vượt qua được những thách thức tồn tại trước đây. Vào những năm đầu, công việc kinh doanh quá béo bở, hàng nhái đã đẩy ông chủ Linh Hoàng Nguyễn vào "cuộc chiến xe buýt". Ai đó đã đốt cháy hai chiếc xe buýt. Một tài xế bị hành hung. Sau đó là âm mưu giết người.

Vào ngày 23 tháng 7 năm 2005, khi Linh lên xe tại nhà riêng ở Fountain Valley để đi làm, một tay súng đã bắn sáu phát qua cửa sổ của ông. Linh lĩnh đạn vào cổ, bả vai và cánh tay. Ông  đã được nhận vào đơn vị chăm sóc đặc biệt của Trung tâm Y tế UC Irvine.

Tin tức về âm mưu giết người đã lan truyền khắp các cộng đồng người Việt Nam cho đến tận Úc và Pháp. Và mọi người xúm lại xung quanh Linh. Hai tuần sau khi bị bắn, ông đã đi ra ngoài, trong chuyến du lịch cảm ơn qua Little Saigon.

Sau vụ nổ súng, công việc kinh doanh thực sự được cải thiện. Một cuộc điều tra kéo dài ở Bắc và Nam California đã kết luận rằng vụ việc là một vụ giết người thuê do một đối thủ cạnh tranh ra lệnh. Cuối cùng, vào năm 2009, ba sát thủ đã bị kết án.

Xe đò Hoàng là một phần quan trọng của cộng đồng. Trong những ngày Tết, Tết Nguyên đán, các gia đình đều gửi tặng những người thân yêu của mình những món quà. Công ty tài trợ cho một cuộc thi thường niên có tên "Viết về nước Mỹ", với các bài luận bao gồm các bài thiền khi đi xe buýt.