Nhà thầu phụ của dự án Gang thép Thái Nguyên có năng lực yếu kém

Nhà thầu do Bộ Công Thương giới thiệu bộc lộ năng lực yếu kém

Theo tài liệu tố tụng, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) do chính doanh nghiệp này làm chủ đầu tư; Hội đồng quản trị Tổng Công ty thép Việt Nam (VNS) là cấp quyết định đầu tư.

TISCO đã ký với Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng EPC số 01#, là hợp đồng trọn gói, không được phép điều chỉnh giá trong suốt quá trình thực hiện.

MCC chịu trách nhiệm lựa chọn ký hợp đồng và trực tiếp thanh toán cho nhà thầu phụ theo quy định của pháp luật và hợp đồng EPC.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện MCC đã có nhiều vi phạm sau hơn 11 tháng hợp đồng có hiệu lực: Chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục; không đặt hàng chế tạo máy móc, thiết bị, rút hết người về nước; đề nghị tăng giá hợp đồng không có căn cứ…

Cáo trạng cáo buộc, ông Trần Trọng Mừng (72 tuổi, cựu Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên) và ông Mai Văn Tinh (cựu Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty thép Việt Nam) đã chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC.

Ông Mừng, ông Tinh cùng Trần Văn Khâm (cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc TISCO), Đậu Văn Hùng (cựu Tổng Giám đốc VNS) chỉ đạo thực hiện việc điều chỉnh chi phí dự toán phần C; tham gia ký hợp đồng thầu phụ phần C theo hình thức hợp đồng đơn giá; TISCO trực tiếp nghiệm thu thanh toán cho nhà thầu phụ thực hiện phần C, tự chịu mọi rủi ro đã làm phá vỡ nguyên tắc thực hiện hợp đồng theo hình thức trọn gói của hợp đồng EPC số 01#.

Khi nhà thầu phụ không hoàn thành phần C thì không ràng buộc được trách nhiệm của MCC; chấp thuận không có căn cứ Tổng Công ty xây dựng Công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng EPC trong khi đơn vị này không đủ năng lực để thực hiện. Theo trình bày của các bị cáo, nhà thầu phụ VINAINCON là đơn vị được Bộ Công Thương giới thiệu.

Tại tòa hôm nay, trả lời câu hỏi của luật sư Đinh Anh Tuấn (người bào chữa cho bị cáo Trần Trọng Mừng), bị cáo Đồng Quang Dương (61 tuổi, cựu Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, TISCO) đã trình bày quan điểm của mình về nguyên nhân khiến dự án chậm tiến độ.

Theo bị cáo Đồng Quang Dương, dưới góc độ thư ký của dự án, ông nhận thấy năng lực của VINAINCON thời điểm được giới thiệu cho MCC là đảm bảo yêu cầu để thực hiện phần C của dự án.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi công thực tế, VINAINCON đã bộc lộ một số yếu kém như lực lượng thi công không đủ.

"Tổng thầu yêu cầu có những hạng mục phải cần khoảng 1.500 đến 1.700 người, nhưng thực tế nhà thầu VINAINCON chỉ có 300 người. Tôi cho đó là nguyên nhân dẫn đến chậm trễ tiến độ với nhà thầu VINAINCON" – bị cáo Dương dẫn chứng.

Với các nhà thầu khác, cựu Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, TISCO trình bày lúc đó đã ra khỏi dự án nên không nắm được.

Cựu Tổng Giám đốc TISCO thừa nhận trách nhiệm việc giới thiệu nhà thầu phụ

Trả lời luật sư bào chữa cho mình, cựu Tổng Giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng cho biết, trong dự án, mọi chủ trương ông đều phải xin ý kiến các cấp có thẩm quyền, sau khi cấp có thẩm quyền có ý kiến thì ông thực hiện theo đúng chỉ đạo. 

Ông Mừng nhấn mạnh một lần nữa tại phiên xét xử chiều ngày 13/4, rằng khi MCC có vi phạm tiến độ, ông đã có tờ trình, sau đó có kiến nghị tới VNS, Bộ Công Thương thực hiện biện pháp chỉ đạo, xem xét dừng hợp đồng EPC đã ký với MCC.

Các phương án được đưa ra như đề nghị cho TISCO chuẩn bị một phương án khởi kiện Tập đoàn ở Trung Quốc ra tòa, thu hồi tiền tạm ứng, yêu cầu bồi thường. Trong văn bản gửi tới VNS và Bộ Công Thương, ông cũng đề cập đến việc yêu cầu MCC phải thực hiện ngay 5 yêu cầu cấp thiết. 

Theo đó yêu cầu MCC đẩy tiến độ của hợp đồng; khẩn trương đưa người có trách nhiệm sang điều hành dự án; hoàn chỉnh toàn bộ chi tiết còn lại; khẩn trương làm thiết bị cho gói thầu; nhanh chóng tìm những nhà thầu phụ thực hiện phần C. 

Trước khi có kiến nghị dừng hợp đồng gửi tới VNS, Bộ Công Thương, TISCO đã chuẩn bị về mặt pháp luật như thuê một hãng luật nước ngoài vào cuộc tư vấn. 

Lý do phải thuê hãng luật nước ngoài, theo bị cáo Mừng ở hợp đồng đã ký kết với MCC, có điều khoản có vướng mắc thì đưa ra toà án quốc tế.

Trước thông tin từ luật sư bào chữa, cả kết luận điều tra và cáo trạng đều quy kết mình không đề nghị cơ quan có thẩm quyền hủy đấu thầu, tổ chức đấu thầu lại, bị cáo Trần Trọng Mừng cho biết, khi nhận được quyết định từ chủ đầu tư, TISCO thực hiện đấu thầu đúng theo quy định của pháp luật, không có vi phạm gì. 

Và dựa theo các quy định của Luật Đấu thầu, không có căn cứ nào để TISCO kiến nghị cơ quan chức năng hủy bỏ đấu thầu.

Ông Mừng cũng trình bày, ông chỉ đề nghị cho điều chỉnh chi phí của phần C theo phương thức điều chỉnh một lần, nếu điều chỉnh một lần thì không thay đổi mức đầu tư của dự án. 

Bị cáo Mừng tại tòa chiều 13/4 cũng thừa nhận trách nhiệm trong việc giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ thực hiện phần C ở dự án. 

Về việc bồi thường, khắc phục hậu quả trong vụ án, cựu Tổng Giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng trình bày tuân theo quyết định từ tòa án. Bị cáo này cho biết, có một tài khoản tiết kiệm của 2 vợ chồng khoảng 800 triệu đồng, ông xin tình nguyện dùng số tiền đó để góp phần khắc phục hậu quả.