Vụ cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi: Luật sư phản bác Viện Kiểm sát nói thân chủ mình quanh co

Luật sư phản bác câu văn của Viện Kiểm sát

Trước khi bước vào phần tranh luận trong phiên xử vụ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, đại diện Viện Kiểm sát đã luận tội và nêu quan điểm giải quyết vụ án.

Bị cáo đầu vụ Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1975, cựu Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), cựu Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở (NTCS) dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi) bị đề nghị từ 7 đến 8 năn tù về tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại khoản 3, Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Theo khung hình phạt của tội danh bị truy tố, bị cáo Hùng đã được đề nghị dưới khung hình phạt (khung theo khoản 3 từ 10 đến 20 năm tù).

Viện Kiểm sát cáo buộc, trong thời gian giữ chức vụ Phó Tổng giám đốc VEC phụ trách dự án, Chủ tịch Hội đồng NTCS (đầu năm 2015 đến ngày 25/4/2017) đã có nhiều sai phạm.

Hành vi của Nguyễn Mạnh Hùng và đồng phạm gây thiệt hại và phải chịu trách nhiệm với số tiền hơn 422 tỷ đồng. Cơ quan công tố cho rằng bị cáo này đã khai báo quanh co trước Cơ quan điều tra; đổ lỗi cho cấp trên, cấp dưới; đến giai đoạn truy tố, xét xử mới thừa nhận hành vi vi phạm.

Sau khi Viện Kiểm sát đề nghị mức án, luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng là người đầu tiên bào chữa cho thân chủ của mình.

Theo luật sư Nguyễn Đình Hưng - người bào chữa cho bị cáo Hùng, ông đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) chú ý xác định về chức năng, nhiệm vụ của chủ đầu tư dự án trong vụ án; căn cứ kết quả điều tra, đánh giá thực tế hậu quả của vụ án để đánh giá, lượng hình cho các bị cáo và thân chủ.

Vị luật sư cũng bày tỏ sự băn khoăn về các quy phạm pháp luật được áp dụng để xử lý trong vụ án.

Mặt khác, vị luật sư cũng phản bác ý kiến của Viện Kiểm sát cho rằng thân chủ của ông khai báo quanh co, đổ lỗi cho cấp trên, cấp dưới.

Theo luật sư Nguyễn Đình Hưng, trong quá trình nghiên cứu hồ sơ, bị cáo Hùng có rất nhiều ý kiến thỉnh cầu, các luật sư cũng có văn bản kiến nghị tới Tòa án để xem xét.

"Có lẽ vì bị cáo cứ giải thích về cái này cho nên bị cáo bị mặc cảm là ngoan cố khi khai báo. Câu văn này chúng tôi không đồng ý, đề nghị Viện Kiểm sát xem lại bởi vì trong nhận thức pháp luật bây giờ không có khái niệm ngoan cố, quanh co.

Luật đã quy định bị cáo có quyền không khai báo. Nghĩa vụ chứng minh thuộc về cơ quan điều tra chứ không phải bị cáo phải ngoan ngoãn khai báo.

Việc đổ lỗi cho cấp trên hay cấp dưới thì người ta trình bày thì mình nghe. Có thể trình bày không đúng thì bác đi chứ không thể kết luận là đổ lỗi cho cấp trên, cấp dưới" - luật sư Hưng nói.

Luật sư nói việc áp dụng luật còn thiếu

Đi vào nội dung vụ án, luật sư Nguyễn Đình Hưng đề nghị HĐXX chú ý xác định chức năng, nhiệm vụ của chủ đầu tư dự án trong vụ án này, đồng thời căn cứ vào kết quả điều tra để xem xét, đánh giá thực tế hậu quả của vụ án là gì để lượng hình cho các bị cáo.

Vị luật sư cũng bày tỏ sự băn khoăn về các quy phạm pháp luật được áp dụng, xử lý trong vụ án.

Về mối liên quan đến trách nhiệm dân sự, luật sư Hưng cho rằng quá trình điều tra, truy tố, thẩm vấn ở phiên tòa công khai, các căn cứ để xác định đang không thống nhất.

Với thân chủ của mình, vị luật sư dẫn chứng đại diện Viện Kiểm sát cho rằng bị cáo Hùng không thực hiện các nhiệm vụ của mình, có trách nhiệm với 7 lỗi vi phạm, liên đới chịu trách nhiệm hơn 422 tỷ đồng.

Bào chữa cho thân chủ, luật sư Hưng nhìn nhận, có 3 vấn đề lớn trong vụ án đó là: Hành vi dẫn đến tổ chức thi công; nghiệm thu hạng mục công trình; nghiệm thu công trình hoàn thành.

"Đây là vụ án vi phạm quy định về đầu tư xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, tức là vi phạm Luật Xây dựng thì phải lấy Luật Xây dựng để xem xét…

Chúng tôi cho rằng việc áp dụng điều luật đang còn thiếu, thiếu rất nhiều, thiếu một nửa.

Tại sao Viện Kiểm sát không vận dụng Điều 113, 120, 121, 123 của Luật Xây dựng cùng nhiều điều khác ở Nghị định 46 của Chính phủ để xác định trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên tham gia?

Chúng tôi cho rằng mối quan hệ của các đơn vị tham gia dự án được quy định rõ ở Luật Xây dựng" - luật sư Hưng trình bày.

Ở trách nhiệm đối với hành vi ban đầu mà Viện Kiểm sát kết luận là do các hành vi dẫn đến tổ chức thi công, luật sư Hưng phân tích, quyền và nghĩa vụ của nhà thi công đã được quy định rõ.

"Nhà thi công phải có trách nhiệm thi công đúng thiết kế, tiêu chuẩn áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật, đảm bảo chất lượng, tiến độ an toàn và bảo vệ môi trường.

Nhà thầu thi công phải chịu trách nhiệm về quyết định, nguồn gốc của vật tư, nguyên liệu, vật liệu, thiết bị… do mình cung cấp, sử dụng vào công trình. Đó là luật quy định rõ" - người bào chữa cho bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng trình bày.

Luật sư nói chủ đầu tư không phải nguyên nhân trực tiếp gây thiệt hại

Ở trách nhiệm đối với hành vi liên quan việc nghiệm thu các hạng mục công trình, luật sư Hưng đánh giá đây là tập hợp các hành vi bao gồm trách nhiệm của nhiều thành phần tham gia thực hiện dự án: Nhà thầu, đơn vị tư vấn giám sát, nhà đầu tư, Ban quản lý.

"Trách nhiệm phải được thực hiện theo chức năng, luật định chứ không phải có 4 đơn vị thì ai muốn làm gì thì làm. Ở các điều tại Luật Xây dựng, Nghị định 46 của Chính phủ đã quy định rõ nhưng sao Viện Kiểm sát không áp dụng?" - vị luật sư đặt vấn đề.

Luật sư bào chữa cho bị cáo đầu vụ Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, "cứ cho là nhà đầu tư có lỗi, nhưng là lỗi phần sau", còn tất cả những cái không đảm bảo thì người chịu trách nhiệm là nhà thầu xây dựng, nhà thầu cung ứng vật tư thiết bị chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư.

"Không phải có một người đại diện cho chủ đầu tư mà ra kiểm tra được từng khối đất, khối đá thì tôi cho rằng nhiệm vụ ấy rất mênh mông…

Như vậy nghiệm thu ở giai đoạn chuyển bước thi công xảy ra trong trường hợp cần thiết, trách nhiệm, quyền hạn là của người giám sát thi công xây dựng công trình và người phụ trách kỹ thuật thi công trực tiếp của nhà thầu xây dựng thực hiện, không thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư" - luật sư Hưng nêu quan điểm.

Ở hành vi liên quan bước nghiệm thu hoàn thành, vị luật sư của Đoàn luật sư TP.Hà Nội viện dẫn, nhà đầu tư phải thực hiện theo quy định của Luật Xây dựng năm 2014, trong đó phải chỉ đạo để thành lập Ban quản lý dự án và VEC đã làm được việc này.

"Tại điểm d, khoản 2, Điều 69 Luật Xây dựng quy định, Ban quản lý dự án chịu trách nhiệm về những vi phạm pháp luật trong quản lý thực hiện dự án.

Ban quản lý dự án không phải là con nuôi hay con đẻ gì của chủ đầu tư, mà là một pháp nhân được thành lập, Luật Xây dựng đã quy định cho họ có những chức năng, nhiệm vụ của họ.

Chức năng, nhiệm vụ của chủ đầu tư giữ vai trò quản lý, không có vai trò trực tiếp thực hiện nên không thể là nguyên nhân trực tiếp gây ra hậu quả" - luật sư Hưng bào chữa.