Xuồng đầm Thị Nại cào bắt la liệt con don dắc, con vẹm, cả làng ở Bình Định kiếm khối tiền

Anh Nguyễn Minh Hoàn, ở thôn Vinh Quang 2 (xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định), chia sẻ: Tôi làm nghề cào con don dắc đã 7 năm, lúc đầu nghề này chỉ phát triển ở thôn Tân Giản (xã Phước Hòa), giờ thì chỗ nào cũng có người làm. 

Trước đây, 2 người chống sõng tôn thay nhau cào con don dắc năng suất không cao nên tôi đầu tư 10 triệu đồng mua 1 ghe máy để hành nghề, kết quả cào con don dắc khá hơn hẳn.

Con don dắc sau khi rửa sạch được người dân một số xã huyện Tuy Phước (tỉnh Bình Định) bưng lên bờ đổ vào bao. Ảnh: X.T

Nghề cào con don dắc cũng cực lắm, phải có sức khỏe mới làm được và đi theo con nước thủy triều, nếu triều rút lúc nửa đêm thì đi lúc 4 giờ sáng, cào đến giữa trưa thì về. 

Nếu con nước ròng vào chiều tối thì đi cào con don dắc đến sáng hôm sau. Theo dòng nước, mình đứng sau đuôi ghe hoặc đuôi sõng cầm chiếc cào làm bằng tre, dài hơn 3 m, miệng cào làm bằng sắt gắn khung thép được đưa xuống nước và tùy theo độ nông sâu mà điều khiển cây cào cho phù hợp.

Người vừa cho ghe - sõng tiến về phía trước vừa cào con don dắc liên tục, đến khi thấy nằng nặng là kéo lên đổ vào khoang. 

Thường thì hai vợ chồng tôi cào một chuyến cũng được 500 kg con don dắc, có khi trúng đến cả tấn. Thương lái đến tận nhà mua với giá 50.000 đồng/bao 40 kg.

Những người không cào được con don dắc thì hành nghề bắt vẹm. Theo anh Lê Xuân Hà, ở thôn Lộc Hạ, xã Phước Thuận (huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định), vẹm thường sống ở bãi bồi có bùn đất và ven chân cầu, bãi đá, các cọc gỗ. 

Con vẹm còn lẫn bùn cát được đại lý ở huyện Tuy Phước (tỉnh Bình Định) mua với giá 1.000 đồng/kg. Ảnh: X.T

Ở đầm Thị Nại chỉ có vẹm đen không có vẹm xanh. Vẹm đen ít thịt nên chủ yếu bắt lên bán cho những người nuôi tôm hùm hoặc nuôi cua biển. 

Hiện tại, vẹm đen được bán với giá từ 2.000 - 3.000 đồng/kg, đã làm sạch bùn đất. Người hành nghề này phải mang theo rổ nhựa, xẻng xúc, phát hiện bãi bồi có vẹm là ngâm mình xuống nước xúc vẹm còn nguyên bùn đất cho vào rổ nhựa rồi đổ vào ghe, đầy ghe thì chở vào bến.

Người ta dùng máy bơm rửa sạch bùn để lấy vẹm. Cũng có một số người mua máy bơm thổi bùn đất bắt vẹm thành phẩm ngay tại bãi bồi chở vào bến bán cho đại lý.

Ông Huỳnh Ngọc Biên, Trưởng thôn Vinh Quang 2, xã Phước Sơn, (huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định) cho hay: Mùa cào con don dắc và bắt xon vẹm thường kéo dài từ tháng 3 đến tháng 10 hằng năm, nhưng cao điểm khai thác vào mùa hè. 

Hiện, riêng thôn Vinh Quang 2 đã có gần 200 hộ hành nghề cào con don dắc, bắt con vẹm và 5 đại lý mua don dắc và vẹm.