Bình luận
0
Công chúa Huyền Trân (1287-1340) là con gái vua Trần Nhân Tông và hoàng hậu Thiên Cảm, em gái của Trần Anh Tông. Sách Việt sử giai thoại viết: "Tháng 6 năm Bính Ngọ (1306), thực hiện lời hứa trước đó của Thượng hoàng Trần Nhân Tông, vua Trần Anh Tông đem Công chúa Huyền Trân gả cho Quốc vương Chiêm Thành là Chế Mân. Đáp lại, Chế Mân đã đem đất hai châu Ô và Lý - vùng tương ứng với phần phía Nam tỉnh Quảng Trị và toàn bộ tỉnh Thừa Thiên ngày nay - dâng cho Đại Việt làm sính lễ".
Một năm sau, Chế Mân chết, Huyền Trân công chúa được vua Anh Tông sai tướng Trần Khắc Chung cướp về (vì theo tục lệ Chiêm Thành, hễ Vua mất thì Hoàng hậu phải lên giàn hỏa thiêu để chết theo). Sau đó bà xuất gia rồi mất vào năm 1340. Dân chúng quanh vùng thương tiếc, tôn bà là Thần Mẫu và lập đền thờ cạnh chùa Nộm Sơn. Ngày bà mất sau này hàng năm trở thành ngày lễ hội đền Huyền Trân trên núi Ngũ Phong ở Huế.
Tượng thờ công chúa Huyền Trân tại Huế. Ảnh tư liệu.
Câu chuyện về công chúa được truyền tụng trong dân gian, khiến Huyền Trân trở thành một trong những công chúa nổi tiếng nhất và ảnh hưởng nhất trong lịch sử Việt Nam. Các triều đại sau đều sắc phong bà là thần hộ quốc. Hoàng đế triều Nguyễn ban chiếu đền ơn công chúa "trong việc giữ nước giúp dân, có nhiều linh ứng", nâng bậc tăng là Trai Tĩnh Trung Đẳng Thần.
An Tư công chúa, còn gọi là Thiên Tư công chúa, là con gái út của vua Trần Thái Tông (1218-1277). Bà cũng là em gái của Trần Thánh Tông và là cô ruột của Trần Nhân Tông. Cuộc đời của An Tư công chúa được sử Việt chép rất sơ lược, không rõ cả năm sinh năm mất.
Trong Việt sử tiêu án của Ngô Thì Sĩ chỉ ghi: "Thoát Hoan lên sông Nhĩ Hà, cột liền bè vào làm cầu, cho quân qua sông; quân ta theo hai bên sông lập đồn để cự lại, không được; ngày đã về chiều, quân giặc qua được sông vào kinh thành, vua sai đưa Thiên Tư Công chúa cho chúng, để thư nạn cho nước".
Đầu năm 1285, quân đội nhà Nguyên đã đánh tới Gia Lâm vây hãm Thăng Long. Thánh Tông Thái thượng hoàng và vua Trần Nhân Tông đi thuyền nhỏ ra vùng Tam Trĩ, còn thuyền ngự thì đưa ra vùng Ngọc Sơn để đánh lạc hướng đối phương nhưng quân Nguyên vẫn phát hiện ra. Ngày 9/3 cùng năm, thủy quân Nguyên đã bao vây Tam Trĩ suýt bắt được hai vua.
Để có thời gian củng cố lực lượng, Thượng hoàng Trần Thánh Tông bất đắc dĩ phải dùng đến kế mỹ nhân, dâng em gái út của mình cho tướng Thoát Hoan để tạm cầu hòa. Sau đó, quân Trần bắt đầu phản công, quân Nguyên đại bại. Trấn Nam vương Thoát Hoan, con trai của Hốt Tất Liệt đã phải "chui vào cái ống đồng để lên xe bắt quân kéo chạy" để về Tàu.
Năm 1943, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã viết cuốn tiểu thuyết lịch sử An Tư để nói về cuộc đời của nàng công chúa nhà Trần không được lịch sử nhắc đến.
Giáo sư Phạm Đức Dương, Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á cho rằng nhà Trần trở thành triều đại vinh quang nhất trong lịch sử Đại Việt vì đã 3 lần chiến thắng quân Nguyên, đội quân đã từng làm mưa làm gió khắp Á - Âu. Trong chiến công chung đó người ta ghi nhận sự đóng góp, hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ, trong số ấy có công chúa An Tư.Chiến thắng, hoàng tộc Trần làm lễ tế lăng miếu, khen thưởng công thần, nhưng không ai nói đến An Tư công chúa. Không rõ công chúa còn hay mất, được mang về Trung Quốc hay đã chết trong đám loạn quân. Chỉ có sách An Nam chí lược của Lê Tắc Trắc - một thuộc hạ của Trần Ích Tắc và Trần Kiện theo chủ chạy sang nhà Nguyên, sống lưu vong chép rằng: "Trước Thái tử (Thoát Hoan) lấy người con gái nhà Trần sinh được hai con...".
Theo ông, người con gái "lá ngọc cành vàng" ấy vì nợ nước đã ra đi không trở lại. Nhưng trớ trêu thay, sau chiến thắng quân Nguyên, tháng 7/1285, vua trở về kinh thành hân hoan khen thưởng những người có công, nhưng không ai nhắc tới công chúa An Tư.
Công chúa (công nữ) Ngọc Vạn, họ tên đầy đủ là Nguyễn Phúc Ngọc Vạn, không rõ năm sinh, năm mất, là con gái thứ hai của chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (ở ngôi: 1613-1635). Bối cảnh lịch sử lúc này, tuy nhà Lê vẫn là vương triều chính thống, tuy nhiên quyền lực thực sự nằm trong tay Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài và Chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Vì vậy, một số tài liệu gọi bà là công nữ (con chúa), chứ không gọi là công chúa (con vua).
Năm 1620, Ngọc Vạn được gả cho vua Chân Lạp là Chey Chetta II và trở thành Hoàng hậu nước này với tước hiệu là Somdach Prea Peaccayo dey Preavoreac. Nhờ có cuộc hôn phối này mà tình giao hảo giữa hai nước được tốt đẹp, để chúa Nguyễn có thể dồn lực lại hòng đối phó với chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, đồng thời cũng tạo thêm cơ hội cho người Việt mở rộng lãnh thổ về phía Nam.
Một bìa sách viết về công nữ Ngọc Vạn của tác giả Ngô Viết Trọng.Chuyện công nữ Ngọc Vạn không được sử nhà Nguyễn đề cập đến, Giáo sư Phan Khoang trong cuốn Việt sử Đàng Trong viết rằng: "Việc này, sử ta không chép, có lẽ các sử thần nhà Nguyễn cho là việc không đẹp, nên giấu đi chăng? Nhưng nếu họ quan niệm như vậy thì không đúng. Hôn nhân chính trị, nhiều nước đã dùng, còn ở nước ta thì chính sách ấy đã đem lại nhiều lợi ích quan trọng...Sử ta không chép, nhưng theo các sách sử Cao Miên do các nhà học giả Pháp biên soạn, mà họ lấy sử liệu Cao Miên để biên soạn, thì quả Chey Chetta II năm 1620 có cưới một công nữ con chúa Nguyễn. Giáo sĩ Borri, ở Đàng Trong trong thời gian ấy cũng có nói đến cuộc hôn nhân này".
Ngọc Khoa tên đầy đủ Nguyễn Phúc Ngọc Khoa, là con gái thứ 3 của chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên và là em gái công chúa Ngọc Vạn. Tương tự như số phận của chị gái, Ngọc Khoa cũng không được sử sách nhắc tới. Sách Đại Nam liệt truyện tiền biên, phần tiểu truyện của Ngọc Khoa cũng đề là "khuyết truyện".
Tuy nhiên, sách Nguyễn Phúc tộc thế phả, do chính Hội Đồng Nguyễn Phúc tộc viết lại, đã chép rằng: "Năm Tân Mùi (1631) bà (Ngọc Khoa) được đức Hy Tông (Sãi Vương) gả cho vua Chiêm Thành là Pôrômê. Nhờ có cuộc hôn phối nầy mà tình giao hảo giữa hai nước Việt Chiêm được tốt đẹp...".
Nhận xét về vai trò của Ngọc Vạn, Tiến sĩ Trần Thuận cho rằng cuộc hôn nhân này dù không được sử nhà Nguyễn ghi chép vì một lý do nào đó. Song, xét đến cùng đây là một cuộc hôn nhân mang màu sắc chính trị có tầm quan trọng đặc biệt đối với lịch sử dân tộc Việt Nam...
"Trong lịch sử dân tộc, từng có những người phụ nữ làm nên đại cuộc như Hai Bà Trưng, Bà Triệu... góp phần giành giữ nền độc lập cho Tổ quốc, và cũng từng có những người phụ nữ lặng lẽ hy sinh để cha anh làm nên nghiệp lớn như Huyền Trân, Ngọc Vạn, Ngọc Khoa... Chính họ là những con người làm nên lịch sử. Thật đáng kính thay!", Tiến sĩ Trần Thuận nhận xét.
Đêm Bắc Kinh thất thủ năm 1644, Sùng Trinh đế cầm súng chờ binh cứu viện nhưng đội quân Cẩm y vệ 150.000 người lại biến mất không một dấu vết.
Chia sẻ
Nhạc sĩ Tô Hiếu cảnh báo việc nhiều tài khoản mạng xã hội dựng chuyện kêu gọi quyên góp cho Thanh Tùng – con trai cố nghệ sĩ Thương Tín.
Chia sẻ
“Em bé US-HIFU” đầu tiên tại Việt Nam chào đời là dấu mốc mới của y tế nước nhà trong điều trị khối u không xâm lấn và hỗ trợ sinh sản.
Chia sẻ
Nguyễn Bích Thuỳ - ĐT bóng đá nữ Việt Nam từ người ghi bàn thắng quyết định đưa Việt Nam dự World Cup 2023 đến người bị “cướp” bàn thắng đầy oan ức tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Trước tình trạng nhà thầu sử dụng đá phong hóa để san lấp tại 2 dự án đường giao thông trên địa bàn, UBND TP. Huế yêu cầu siết chặt quản lý và xử lý nghiêm vi phạm.
Chia sẻ
Sáng 18/12, tại Gia Lai diễn ra lễ trao tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba cho ông Thái Đại Ngọc - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai, nguyên Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Chia sẻ
Ngay sau trận chung kết môn bóng đá nữ SEA Games 33 giữa ĐT nữ Việt Nam và ĐT nữ Philippines, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi Thư chúc mừng.
Chia sẻ
Khu Đông Hà Nội đang dần hình thành một trung tâm đô thị mới, nơi tập trung ngày càng nhiều cộng đồng cư dân trẻ. Trong bức tranh đó, MIK Group sẽ chính thức giới thiệu The Parkland - phân khu đầu tiên thuộc tổ hợp cao tầng Imperia Ocean City, mở đầu cho định hướng phát triển không gian sống xanh, tiện ích đồng bộ và nhịp sống đô thị cân bằng tại đại đô thị phía Đông.
Chia sẻ
Loại thịt này bán nhiều, giá lại phải chăng mà vô cùng bổ dưỡng.
Chia sẻ
A Tử trong bộ Thiên long bát bộ có lẽ là một trong những nhân vật bị ghét bỏ nhất trong các bộ kiếm hiệp của nhà văn Kim Dung. Tuy vậy, đằng sau sự tàn ác, giảo hoạt của cô gái đó là một phận đời bi đát, bi đát đến mức dù chết cùng người mình yêu mà nàng vẫn không thể có được tình yêu của riêng mình.
Chia sẻ
Napat Warasin - hot girl môn esports Thái Lan nhận hậu quả nghiêm trọng sau hành vi gian lận gây phẫn nộ tại SEA Games 33.
Chia sẻ
Từng là xã vùng cao quanh năm mây mù, giao thông cách trở, cái đói đeo bám qua nhiều thế hệ, xã Sín Chải, tỉnh Điện Biên hôm nay đã khoác lên mình diện mạo mới. Những con đường bê tông nối dài về thôn bản, điện sáng lên trên sườn núi, mang theo niềm tin và khát vọng vươn lên thoát nghèo bền vững của đồng bào Mông nơi đây.
Chia sẻ
Nga có thể trở nên mạnh hơn NATO chỉ trong vài năm nếu liên minh này không thực hiện cam kết chi 5% GDP cho quốc phòng.
Chia sẻ
AFC thừa nhận trọng tài bắt việt vị sai, xin lỗi ĐT nữ Việt Nam?; M.U và AS Roma bất đồng về giá chuyển nhượng Joshua Zirkzee; Barcelona muốn gia hạn hợp đồng với HLV Hansi Flick; Nick Woltemade hài lòng khi lựa chọn Newcastle; Lionel Messi được tặng đồng hồ cực hiếm.
Chia sẻ
Không chỉ ghi dấu ấn với nhiều bản hit như "Phép màu", "Còn gì đẹp hơn", Nguyễn Hùng gần đây còn trở thành gương mặt mới đầy triển vọng của màn ảnh Việt.
Chia sẻ
Sau hơn 2 năm khởi công, dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14B ở Đà Nẵng chỉ một số đoạn được triển khai nhỏ giọt khiến cuộc sống người dân bị ảnh hưởng.
Chia sẻ
Theo hình ảnh từ camera ghi lại khoảnh khắc xe cứu thương đang lưu thông trên đường thì bất ngờ tông thẳng vào đuôi xe đầu kéo đang dừng, đỗ rồi bốc cháy dữ dội.
Chia sẻ
Từ 1/1/2026, 100% khâu chính (cơ sở trồng sầu riêng - vùng trồng - thu mua - sơ chế/đóng gói - vận chuyển – phân phối) và truy xuất thông tin bằng mã QR hoặc phương tiện thích hợp trên tem nhãn của từng quả sầu riêng sẽ được ghi nhận, quản lý trên hệ thống trực tuyến và cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT).
Chia sẻ
UBND TP.Hà Nội vừa ban hành Quyết định về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng cầu Trần Hưng Đạo theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng Xây dựng – Chuyển giao (BT), thanh toán bằng quỹ đất.
Chia sẻ
Sau khi lập cú đúp giúp Thép xanh Nam Định đại thắng Bangkok United 4-1 ở lượt trận thứ 3 vòng bảng Cúp các CLB Đông Nam Á 2025/2026, Nguyễn Xuân Son đã có những chia sẻ trên trang facebook cá nhân.
Chia sẻ
Liên kết chuỗi sản xuất giúp các HTX nâng cao giá trị nông sản và cạnh tranh bền vững trên thị trường. HTX cây ăn quả Tân Mỹ (TP.HCM) nổi lên như mô hình tiêu biểu với việc triển khai hiệu quả liên kết chuỗi, gắn sản xuất với tiêu thụ, quản lý chất lượng và xuất khẩu.
Chia sẻ
Mới đây, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Hoa đã lên tiếng trước những ý kiến xoay quanh bộ phim "Thế hệ kỳ tích" của đạo diễn Hoàng Nam.
Chia sẻ
Gần một năm qua, Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) TP.HCM đã vận hành an toàn hơn 78.194 lượt tàu, phục vụ khoảng 18,95 triệu lượt hành khách.
Chia sẻ
Chưa đầy 24 giờ trước khi các nhà lãnh đạo EU đổ bộ xuống Brussels để tham dự các cuộc đàm phán quan trọng về việc tài trợ cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine, Bỉ tin rằng các cuộc đàm phán đang đi theo chiều hướng xấu.
Chia sẻ
Công an xã Bình Hưng, TP.HCM vừa phá thành công 2 vụ trộm iPhone 15 Promax của thiếu nữ 13 tuổi và trộm xe máy, bắt giữ 2 đối tượng liên quan.
Chia sẻ
Hai bé gái ngụ xã Cần Giuộc, tỉnh Tây Ninh được phát hiện tử vong bên bờ một tuyến sông trên địa bàn.
Chia sẻ
Người dân xóm Trung Thịnh, xã Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An bàng hoàng phát hiện 2 bố con tử vong bất thường tại nhà riêng. Hiện, sự việc đang được cơ quan điều tra làm rõ.
Chia sẻ
U22 Việt Nam vs U22 Thái Lan là trận chung kết môn bóng đá nam SEA Games 33 và thầy trò HLV Kim Sang-sik đang hướng tới chiến thắng để khép lại năm 2025 với thành công rực rỡ.
Chia sẻ
Nhiều nông dân ở các xã thuộc TP Cần Thơ như: Hồ Đắc Kiện, An Ninh, Trần Đề, Liêu Tú, Thạnh Thới An, Thạnh Trị, Mỹ Xuyên… tham gia liên kết trồng lúa cùng với Công ty Cổ phần Nông nghiệp Gạo hữu cơ TD Sóc Trăng. Công ty này cung cấp trọn gói (giống lúa, phân, thuốc bảo vệ thực vật và bao tiêu đầu ra) cho nông dân và liên kết với 2 ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ vốn trong chuỗi liên kết bất cứ lúc nào.
Chia sẻ
Ngôi nhà 3 tầng bên dòng sông ở Nha Trang được thiết kế theo phong cách nhiệt đới mở trên khu đất 150 m2, diện tích sàn 420 m2, phủ xanh mặt tiền, gắn kết thiên nhiên, ánh sáng và nước, mang đến chốn an cư bình yên.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV
