4 đặc sản nào ở xứ hoa vàng trên cỏ xanh ngon "lừng danh thiên hạ" lọt top đặc sản Việt Nam?

Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) và Tổ chức Top Việt Nam (VietTop) vừa công bố Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 đặc sản quà tặng (2020-2021) dành cho những món ngon, sản vật độc đáo trên cả nước.

Cụ thể, theo đại diện VietKings, sau thời gian tiếp nhận và xem xét hồ sơ đề cử kỷ lục từ các địa phương gửi về, ban quản lý hành trình đã chọn lựa được Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam và Top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam (2020-2021).

Trong danh sách kỷ lục lần này có rất nhiều món ăn, đặc sản mới lạ, độc đáo mang nét đặc trưng tiêu biểu của vùng miền, thể hiện sự đa dạng của ẩm thực Việt Nam.

1. Cá ngừ đại dương

Khi nhắc đến địa danh Phú Yên, người ta không chỉ nhớ về một Phú Yên duyên dáng với nhiều địa danh đẹp mang dấu ấn lịch sử như Núi Nhạn, Ghềnh Đá Dĩa, địa đạo Gò Thì Thùng, cảng Vũng Rô… mà còn là một Phú Yên tinh tế cùng những món ăn ngon mang đậm tình dân quê. Cõ lẽ một trong những món ăn mang lại nhiều ấn tượng nhất cho du khách khi một lần thưởng thức tại đây là món cá ngừ đại dương.

Cá ngừ đại dương là loại hải sản đặc biệt thơm ngon bổ dưỡng, chiếm tỉ trọng lớn trong xuất khẩu thủy hải sản. Cá ngừ thuộc loài cá ăn thịt nên giá trị dinh dưỡng rất cao, đặc biệt hơn, mắt của loài cá này có khả năng nhìn xa tới vài trăm mét dưới biển hay được ăn để hỗ trợ điều trị các bệnh về mắt.

Cá ngừ đại dương thuộc nhóm cá biển có nguồn protein dồi dào, thịt nạc nhiều, ít chất béo, nhiều dinh dưỡng và các muối khoáng nên rất ngon và bổ, giúp bạn duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, hợp lý. Cá ngừ cũng có thể giúp hạ huyết áp và cholesterol.

Nghiên cứu cho thấy omega-3 acid béo, thấy rất nhiều trong cá nhiều mỡ như cá ngừ, có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tim cho mọi lứa tuổi, giảm đau của viêm khớp, giảm biến chứng của bệnh hen suyễn, và là điều cần thiết trong việc tăng trưởng và phát triển của trẻ nhỏ.

Trong khi thịt cá ngừ đại dương được xem là đặc sản của tỉnh Phú Yên và có thể xuất sang nhiều vùng và quốc gia khác thì mắt và trứng cá ngừ đại dương được xếp vào loại món ăn hiếm có – chỉ có duy nhất tại Phú Yên mà thôi. Một lí do đơn giản là vì trứng và mắt cá ngừ luôn đắt khách và luôn được tiêu thụ hết ngay tại các nhà hàng, các quán ăn trong tỉnh thành.

Đi theo con đường dọc biển của thành phố Tuy Hoà, ta có thể bắt gặp nhiều nhà hàng và quán ăn có bày bán món cá ngừ đại dương. Khi mùa đánh bắt cá ngừ đến cũng là thời điểm thích hợp nhất để du khách cũng như người dân địa phương có cơ hội thưởng thức món cá ngừ đại dương tươi sống trứ danh.

2. Gà nướng sông Cầu

Gà nướng Sông Cầu trở thành một món ăn đặc sản làm say lòng thực khách nếu một lần được thưởng thức qua khi đặt chân đến Phú Yên. Để có được một đĩa gà đúng điệu gà nướng Sông Cầu thì chủ quán thường chặt gà ra từng đoạn, cánh theo cánh, đùi theo đùi sau đó mới ướp với gia vị như: hành, tiêu, ớt, tỏi… và không thể thiếu nước mắm. Làm như vậy thịt gà mới thấm, sau đó nướng trên lửa than hồng.

Món gà nướng Sông Cầu hấp dẫn hơn với các loại muối ăn kèm. Có không dưới năm loại như: muối tiêu vắt chanh, muối ớt giã lá chanh, muối ớt xanh giã nhuyễn, muối ớt đỏ.

3. Bò một nắng Phú Yên

Bò một nắng còn có tên gọi là bò một nắng hai sương nghe có vẻ hơi lạ nhưng thật ra rất đơn giản. Thịt bò sau khi làm sạch sẽ được tẩm ướp với gia vị đặc trưng rồi mang ra phơi nắng và sấy khô chỉ khoảng 50% rồi lại được phơi sương khoảng 1 giờ. Các công đoạn làm ra món này rất là công phu nên tên gọi bò một nắng hai sương cũng là muốn nhắc đến công lao cực nhọc của những người chế biến ra món ăn đặc sắc này.

Đặc biệt nguyên liệu được chọn lựa để làm món này phải là bò có nguồn gốc từ vùng núi Sơn Hòa vì ở đây bò được chăn thả tự nhiên trên đồng cỏ nên thịt bò rất thơm và săn chắc.

Để chế biến được món đặc sản bò một nắng Phú Yên ngon và đúng điệu thì người ta phải chọn lọc rất kỹ. Phần thịt được sử dụng chỉ là thịt thăn và đùi vì ở vùng đó mới có được những miếng thịt to và chắc. Sau đó là tới công đoạn làm sạch, bò phải được rửa bằng rượu và cắt lát ra thành từng miếng nhỏ có độ dày từ 1 – 1,5cm. Thịt sẽ được tẩm ướp cùng với sả, ớt, rượu vang và gia vị đặc trưng riêng của vùng. Kế đến là mang thịt ra phơi nắng từ 1 – 2g, sau đó cho vào lò sấy khô để loại bỏ lượng nước trong thịt. Trong khi sấy, người chế biến phải trực ở đó canh giờ, cứ mỗi 1 giờ 30 phút trở một lần, cứ thao tác liên tiếp như vậy trong thời gian 12 giờ, và sau đó mang phơi sương thêm 1 giờ, cứ mỗi 10 phút trở một lần để miếng bò được mềm và ngọt hơn. Cuối cùng là cho ra lò món bò một nắng hai sương thơm ngon và bổ dưỡng.

Một món ăn ngon không thể thiếu món chấm đi kèm cũng như bò một nắng không thể thiếu muối kiến vàng. Muối kiến vàng được làm từ kén kiến trứng kiến và con kiến trộn với hỗn hợp muối, sả, ớt,… cho vừa ăn để làm món chấm. Vị ngọt ngào tự nhiên của bò một nắng xen lẫn với vị chua chua cay cay rất đặc trưng của muối kiến đã làm say lòng biết bao thực khách có dịp thử qua.

4. Sâm bố chính (nhân sâm)

Về sản vật nhân sâm mà VietKings gọi tên trong Top 100 món đặc sản, người dân địa phương gọi là sâm Phú Yên, còn theo sách thuốc nam của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông là sâm Bố chính.

Sâm Bố chính phân bố rải rác từ tỉnh Quảng Bình vào đến tỉnh Bình Thuận. Sâm Bố chính đặc biệt thích nghi với vùng đất tỉnh Phú Yên và phát triển rất nhiều, dược tính cao.

Sâm Bố chính được người dân dùng làm dược liệu và là nguyên liệu cho nhiều món ăn bổ dưỡng.

Những năm gần đây, các đầu bếp chuyên nghiệp đã nâng tầm các món ẩm thực có nguyên liệu sâm Bố chính thành những món ăn vừa bổ dưỡng vừa sang trọng, như: sâm nấu vi cá, lẩu gà sâm bố chính, súp sâm hải sản...