Bé 2 tháng tuổi mắc bệnh “lạ” chỉ chưa đầy 40 người trên thế giới bị

Bệnh nhi và bà ngoại sau ca phẫu thuật đã khỏe mạnh và được xuất viện.

Ca bệnh khiến nhiều bác sĩ... đau đầu

Theo hồ sơ bệnh án, bệnh nhi sinh ngày 19.4.2018 tại Gia Lai. Sau sinh bé bị vàng da, viêm phổi, nằm điều trị hơn 2 tuần tại một bệnh viện tỉnh.

Thấy bé vẫn ho nhiều, có lúc sặc tím, nên gia đình lo lắng đưa bé đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP.HCM). Tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Nhi Đồng 2, bé tiếp tục ho và viêm phổi, có lần ói dịch vàng. Bé được cho chụp thực quản - dạ dày cản quang không thấy bất thường.

Sau đó, bé được chuyển sang Khoa Hô hấp 2, dù tình trạng viêm phổi thuyên giảm, nhưng bé vẫn ho, có lúc thành cơn nặng tiếng.

Xét nghiệm IgE đặc hiệu cho thấy bé dị ứng với đạm sữa bò nên bé được chẩn đoán và điều trị “Viêm phổi hít, nghi do trào ngược dạ dày - thực quản, trên trẻ dị ứng đạm sữa bò”.

Sau đó, bé bị viêm phổi nhiễm trùng bội nhiễm, suy hô hấp tăng. Lúc này, bé ho ngày càng nhiều, từng cơn nặng hơn, bà và mẹ thường xuyên phải bế trên tay. Đôi lúc, sau khi ho, bé ói ra nhớt trong có lẫn ít dịch vàng.

BS.CK2 Trần Quỳnh Hương, Trưởng Khoa Hô hấp 2, Bệnh viện Nhi Đồng 2 nghi ngờ bệnh nhi bị dị dạng thông nối đường hô hấp và đường tiêu hóa, dù phim chụp thực quản - dạ dày không thấy bất thường. Sau khi đắn đo, bác sĩ Hương tiếp tục đề nghị cho trẻ chụp CT scan ngực.

Sau khi chụp CT scan ngực, BS.CK2 Mai Tấn Liên Bang, Phó Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã phát hiện rò đường mật - khí quản trên phim CT. Ngay sau đó, bé được nội soi phế quản, thấy lỗ rò từ carina (nơi khí quản chia đôi vào phế quản trái và phải). Bơm thuốc cản quang vào lỗ rò và chụp X-quang thấy thuốc theo đường rò đi từ khí quản vào đường mật, túi mật và tá tràng.

Hội chẩn liên chuyên khoa, các bác sĩ quyết định phẫu thuật bán khẩn.

“Trước khi phẫu thuật, bệnh viện tiếp tục chụp đường rò có cản quang lần nữa để xác định chính xác tổn thương, thấy thuốc đi từ khí quản vào đường mật trong gan và tá tràng, không phát hiện dị tật đi kèm khác của đường mật. Phẫu thuật quan sát trực tiếp thấy có đường rò dài từ gốc carina đi xuyên qua cơ hoành, nằm cạnh trục thực quản, mạch máu, thần kinh vùng ngực”, Ths.Bs Trần Thanh Trí, Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp Bệnh viện Nhi Đồng 2, trưởng ê kíp mổ cho biết.

Ca mổ khó và hiếm gặp đầu tiên tại Việt Nam

Theo Ths.Bs Trần Thanh Trí, ê kíp phẫu thuật đã cắt, khâu đầu trên đường rò sát gốc carina và khâu, cột đầu dưới đường rò sát trên cơ hoành. Phẫu thuật diễn ra khá khẩn trương và tỉ mỉ để tránh làm tổn thương hệ thống mạch máu, thần kinh cạnh bên, đồng thời cũng đòi hỏi ê kíp hết sức cẩn thận trong quá trình gây mê vì khi phẫu thuật, bé mới hơn 2 tháng tuổi và đang bị viêm phổi. Khi làm xẹp 1 bên phổi để mở rộng phẫu trường, cần phải cung cấp đầy đủ oxy cho bé, thao tác phải nhanh và chính xác, để tránh tình trạng thiếu oxy não cho bệnh nhi.

Mẹ bệnh nhi xúc động vì con mình được phẫu thuật ca bệnh hiếm gặp trên toàn thế giới.

“Đây là trường hợp rò đường mật - khí quản đầu tiên được ghi nhận tại Việt Nam mà BV Nhi Đồng 2 phát hiện và điều trị. Tuy nhiên, để ca phẫu thuật thành công, phải cần đội ngũ các bác sĩ thường xuyên cập nhật các tiến bộ mới trong Y khoa và đã có nhiều kinh nghiệm phẫu thuật vùng khí - thực quản trong điều trị bệnh lý teo/rò khí - thực quản bẩm sinh mới thực hiện tốt được”, BS Trí nói.

Cũng theo ThS.BS Trần Thanh Trí, theo y văn thế giới, trường hợp rò khí quản vào đường mật rất hiếm gặp. Đây là bệnh lý hình thành từ lúc bào thai, chưa tìm được nguyên nhân. Đến nay có chưa đến 40 trường hợp được báo cáo riêng lẻ, chẩn đoán khó khăn, nhất là ở trẻ sơ sinh – nhũ nhi vì lỗ khí quản nhỏ.

“Nếu phẫu thuật kịp thời, sẽ cho kết quả tốt. Ngược lại, nếu phát hiện trễ sẽ làm tình trạng viêm phổi nặng hơn, phẫu thuật gây mê khó khăn, khả năng tử vong cao, đặc biệt khi kèm theo các dị tật đường mật phối hợp”, BS Trí khẳng định.

Còn BS Nguyễn Hiền, Khoa Ngoại Tổng hợp, một thành viên trong ê kíp mổ lưu ý, khi trẻ nhỏ viêm phổi kéo dài kém đáp ứng điều trị, cần nghi ngờ những bất thường bẩm sinh đường thở, gia đình nên đưa các bé đến cơ sở y tế để được tầm soát và điều trị.

“Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh bằng xét nghiệm Hình ảnh học và Nội soi hô hấp ở trẻ nhỏ tuổi, nhẹ cân đã tiến bộ đáng kể tại Bệnh viện Nhi đồng 2 nói riêng, và ngành Nhi khoa Việt Nam nói chung, giúp phát hiện ngày càng sớm các dị tật này”, BS Hiền nói.

Nụ cười tươi của bệnh nhi sau ca phẫu thuật.

Được biết, bệnh nhi trên đã được theo dõi hậu phẫu tại Khoa Hồi sức tích cực để tránh nguy cơ bung chỗ cột đường rò, tái phát suy hô hấp, sau đó chuyển lại Khoa Hô hấp 2 để tiếp tục điều trị, chăm sóc hồi phục sức khỏe.  Hiện tại, sau gần 3 tuần mổ, bé đã hoàn toàn ổn định và được xuất viện. Trước khi chia tay, mẹ bệnh nhi xúc động cho hay, sau hơn 3 tháng chăm con trong bệnh viện, chị và gia đình không ngờ bé hồi phục nhanh và được xuất viện sớm như vậy.

“Khi nghe bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 2 báo con mắc bệnh hiếm, cộng với việc thấy sức khỏe con khá yếu, gia đình đã chuẩn bị tinh thần có thể bị “mất con”. Thế nhưng, sau mổ, vừa vào thăm con, chị khá ngạc nhiên khi con nằm chơi, tỉnh táo linh hoạt, khác hẳn hình ảnh quấy khóc, mệt mỏi, suy kiệt của những ngày trước mổ”, mẹ bệnh nhi xúc động.