Bộ NNPTNT trả lời kiến nghị của ngư dân về hiện tượng cá chết do dông sét từ các cột điện gió

Hệ thống chống sét của cột điện gió thiết kế chưa đủ an toàn?

Là đơn vị giúp Bộ trưởng Bộ NNPTNT thực hiện quản lý nhà nước về hoạt động khoa học và công nghệ, bảo vệ môi trường… bà có nhìn nhận, đánh giá gì về vấn đề mà nông dân Trần Kim Phi đã phản ánh: cột điện gió làm sét đánh gây chết cá của ngư dân?

- Hiện tượng cột điện gió bị sét đánh gây chết tôm, cá của ngư dân là một vấn đề đáng lo ngại và cần được nhìn nhận từ nhiều góc độ, bao gồm kỹ thuật, môi trường và xã hội.

Về kỹ thuật: Cột điện gió là công nghệ hiện đại và thường được trang bị hệ thống chống sét. Tuy nhiên, khi xảy ra sự cố sét đánh trực tiếp, năng lượng lớn từ sét có thể lan tỏa vào môi trường xung quanh, gây hiện tượng điện từ hoặc cảm ứng điện từ lan truyền qua nước. Điều này có thể gây ra sóng điện mạnh và làm tôm, cá chết hàng loạt trong phạm vi ảnh hưởng.

Hệ thống chống sét không hiệu quả, thiết kế chưa đủ an toàn có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự cố này. Những cột điện gió đặt ở khu vực nuôi trồng thủy sản cần phải được đánh giá kỹ thuật nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ thiên nhiên.

Về môi trường: Môi trường nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là các khu vực nuôi tôm, cá, rất nhạy cảm với các thay đổi trong điện trường và nhiệt độ. Khi dòng điện từ sét hoặc từ các cột điện gió lan tỏa vào nước, nó có thể làm tăng nhiệt độ đột ngột hoặc gây sốc điện cho sinh vật trong nước, khiến chúng bị chết. Về lâu dài, nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên, nó sẽ gây suy thoái môi trường sống tự nhiên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái địa phương.

Về kinh tế và xã hội: Ngư dân phụ thuộc rất nhiều vào nuôi trồng thủy sản để đảm bảo sinh kế. Khi tôm cá bị chết hàng loạt do sét đánh, họ sẽ phải chịu thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Ngoài ra, nếu vấn đề này không được giải quyết kịp thời và có giải pháp dài hạn, nó có thể gây ra mất niềm tin của cộng đồng vào các dự án năng lượng tái tạo, như điện gió, vốn được coi là thân thiện với môi trường.

Đối với quản lý rủi ro và quy hoạch: Việc xây dựng các trang trại điện gió gần khu vực nuôi trồng thủy sản cần có sự đánh giá cẩn thận từ các chuyên gia môi trường và năng lượng. Quy hoạch cần được thực hiện sao cho không làm tổn hại đến hoạt động sản xuất của ngư dân. Điều này bao gồm việc xác định khoảng cách an toàn giữa cột điện gió và các khu vực nuôi trồng cũng như cải thiện các biện pháp bảo vệ hệ thống khỏi sét.

Nhìn chung điện gió là một nguồn năng lượng tái tạo quan trọng trong bối cảnh các nước đang tìm kiếm các giải pháp năng lượng sạch. Tuy nhiên, việc phát triển điện gió cũng cần đi đôi với sự bảo vệ môi trường và cuộc sống của người dân xung quanh. 

Hiện tượng sét đánh vào cột điện gió gây chết tôm cá là một ví dụ về những vấn đề cần được giải quyết thông qua cải tiến kỹ thuật, quy hoạch cẩn thận và cơ chế hỗ trợ cho ngư dân. Việc cân bằng giữa phát triển năng lượng và bảo vệ cộng đồng địa phương là vô cùng cần thiết để đảm bảo tính bền vững phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Cần kết hợp các giải pháp khoa học và quản lý 

Chính quyền địa phương và người dân cần làm gì, áp dụng giải pháp gì để phòng tránh việc bị sét đánh chết cá trong các hồ nuôi gần các cột điện gió?

-Để phòng tránh việc bị sét đánh làm chết cá, tôm trong các hồ nuôi gần các cột điện gió, chúng ta cần kết hợp các giải pháp khoa học và quản lý nhằm giảm thiểu tác động của sét và bảo vệ hệ sinh thái thủy sản. Dưới đây là một số giải pháp sẽ làm giảm thiểu tác động rủi ro với trang trại nuôi trồng thủy sản:

Giải pháp khoa học kỹ thuật: Đảm bảo tất cả các cột điện gió đều được trang bị hệ thống chống sét tiên tiến, chẳng hạn như các cột thu lôi hoặc bộ chống sét lan truyền. Hệ thống này sẽ giúp dẫn dòng sét xuống đất mà không làm ảnh hưởng đến khu vực xung quanh.

Áp dụng các vật liệu cách điện và hệ thống chống sét lan truyền để ngăn chặn dòng điện lan truyền từ cột điện gió xuống môi trường nước. Công nghệ cách ly điện từ có thể giảm nguy cơ sét truyền qua các đường dây hay thiết bị vào môi trường nuôi trồng thủy sản.

Đặt lưới chống sét, hệ thống tiếp địa với phạm vi rộng để phân tán dòng điện từ sét ra ngoài khu vực nuôi trồng thủy sản. Cải thiện hệ thống tiếp đất xung quanh cột điện gió sẽ làm giảm nguy cơ dòng điện truyền xuống nước, bảo vệ các hồ nuôi cá, tôm.

Sử dụng các vật liệu cách điện trong xây dựng và lắp đặt hồ nuôi để giảm sự ảnh hưởng của dòng điện từ bên ngoài, có thể là lớp lót ao hoặc các thiết bị cách ly điện cho các thiết bị hỗ trợ trong ao nuôi thủy sản.

Giải pháp quản lý: Quy hoạch vị trí lắp đặt các cột điện gió cần đảm bảo khoảng cách an toàn với các khu vực nuôi trồng thủy sản. Điều này có thể được thiết lập dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật về điện từ, ảnh hưởng của sét và môi trường nuôi trồng.

Xây dựng khu vực bảo vệ riêng cho các ao nuôi gần cột điện gió, bao gồm các vùng đệm hoặc ranh giới cách ly để giảm thiểu rủi ro. Khoảng cách này cần được nghiên cứu dựa trên các đặc tính điện từ và nguy cơ sét đánh.

Xây dựng chính sách bảo hiểm hoặc cơ chế bồi thường cho ngư dân bị thiệt hại do tác động của sét đánh từ các cột điện gió. Điều này không chỉ giúp giảm thiệt hại kinh tế mà còn tạo lòng tin cho người dân đối với các dự án năng lượng tái tạo.

Cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho ngư dân và người quản lý hồ nuôi, giúp họ hiểu rõ về các biện pháp an toàn liên quan đến sét và cách phòng tránh.

Thực hiện kiểm tra định kỳ các hệ thống chống sét trên cột điện gió để đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả. Ngoài ra, cần theo dõi sự ảnh hưởng của điện từ và sét đến các khu vực nuôi trồng thủy sản.

Đảm bảo các dự án điện gió nên thực hiện đầy đủ quy trình đánh giá tác động môi trường trước khi triển khai, nhằm giúp xác định trước các nguy cơ tiềm ẩn đối với môi trường nuôi trồng thủy sản và tìm ra các biện pháp giảm thiểu phù hợp.

Đồng thời, chúng ta cần tăng cường công tác tuyên truyền về các biện pháp phòng tránh sét cho ngư dân và người quản lý hồ nuôi. Tổ chức các khóa đào tạo về cách sử dụng công nghệ phòng chống sét và ứng phó khi có sự cố xảy ra.

Khuyến khích sự phối hợp giữa các nhà đầu tư năng lượng tái tạo, các chuyên gia môi trường và ngư dân để cùng đưa ra các giải pháp hợp lý trong việc bảo vệ môi trường và sinh kế của người dân.

Theo chúng tôi, các giải pháp khoa học và quản lý kết hợp sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ sét đánh làm chết tôm, cá trong các hồ nuôi gần cột điện gió. Điều quan trọng là cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, nhà khoa học và cộng đồng ngư dân để đảm bảo an toàn và phát triển bền vững cho cả năng lượng tái tạo và ngành nuôi trồng thủy sản.

Xin cảm ơn bà!