Bộ trưởng Bộ Tư pháp quyết định miễn nhiệm công chứng viên là "thiếu khả thi"

Chiều 25/10, tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi)

Bộ trưởng Bộ Tư pháp bổ nhiệm, miễn nhiệm công chứng viên

Nêu góp ý, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Long An) cho biết, tại Điều 14 trong dự thảo luật về miễn nhiệm công chứng viên quy định Sở Tư pháp lập hồ sơ gửi Bộ Tư pháp để đề nghị miễn nhiệm công chứng viên theo các tiêu chí đã được quy định, xem xét, quyết định. 

Tuy nhiên, tại khoản 5 điều này lại quy định đối với công chứng viên thuộc một trong các trường hợp phải lập hồ sơ miễn nhiệm mà Sở Tư pháp không đề nghị miễn nhiệm thì Bộ trưởng Bộ Tư pháp tự mình xem xét, quyết định việc miễn nhiệm. Theo đại biểu Dung, quy định này là "thiếu khả thi".

"Cả nước hiện có 3.340 công chứng viên, Sở Tư pháp nơi các công chứng viên đăng ký hành nghề là cơ quan quản lý sẽ nắm rõ công chứng viên nào thuộc trường hợp buộc phải miễn nhiệm công chứng viên. Bộ Tư pháp không thể kịp thời nắm bắt đầy đủ, chính xác các trường hợp công chứng viên phải miễn nhiệm cũng như cơ sở pháp lý để Bộ trưởng Bộ Tư pháp ra quyết định miễn nhiệm như ai đề nghị, ai lập hồ sơ", bà Dung nói.

Đại biểu đề nghị bỏ quy định này và trách nhiệm Sở Tư pháp phải kịp thời rà soát, cập nhật và lập hồ sơ đề nghị khi phát sinh trường hợp miễn nhiệm công chứng viên. 

Đồng thời, đề nghị bổ sung quy định biện pháp giải quyết khi công chứng viên đã bị miễn nhiệm và đương nhiên miễn nhiệm do hết tuổi hành nghề, không nộp lại thẻ công chứng viên hoặc Sở Tư pháp không thu hồi được thẻ thì Sở Tư pháp ra thông báo về việc hủy thẻ đã cấp do công chứng viên đã bị miễn nhiệm.

Đề nghị không giới hạn độ tuổi nghề nghiệp của công chứng viên

Về giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng, tại Điều 8, Điều 12 và Điều 14 dự thảo luật quy định giới hạn độ tuổi hành nghề của công chứng tối đa là 70 tuổi. Quy định này cũng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đại biểu.

Đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cho rằng, nếu giới hạn độ tuổi hành nghề của công chứng viên sẽ vênh với hệ thống pháp luật về độ tuổi hành nghề của các chức danh tư pháp khác như luật sư, thừa phát lại, quản tài viên, đấu giá viên, là những người hành nghề tư pháp nhưng không có giới hạn về độ tuổi hành nghề.

Bên cạnh đó, theo đại biểu Phước, công chứng viên đều phải khám sức khỏe hằng năm, nếu không đảm bảo điều kiện sức khỏe thì sẽ bị tiến hành miễn nhiệm theo quy định.

Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét không giới hạn độ tuổi nghề nghiệp của công chứng viên để không lãng phí nguồn lực xã hội và ảnh hưởng đến quyền lợi của công chứng viên là thành viên hợp danh góp vốn thành lập văn phòng công chứng.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (đoàn Đắk Lắk) đánh giá, quy định mới về giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng viên đã được đánh giá tác động nhiều chiều, cả chiều tích cực lẫn tiêu cực. Tuy nhiên, nhìn nhận thực tiễn về thực trạng công chứng viên ở nước ta đã cho thấy, số lượng công chứng viên trên 60 tuổi ở mỗi địa phương trung bình trong cả nước rất thấp, tỷ lệ khoảng 10,4%, qua hành nghề công chứng đã cho thấy những sai sót, vi phạm của lực lượng này cũng rất ít.

Mặt khác, việc quy định hạn chế độ tuổi hành nghề của công chứng viên trong dự thảo luật đã cho thấy quy định này chưa tương đồng với độ tuổi hành nghề của các chức danh tư pháp khác, như luật sư, thừa phát lại, quản tài viên, đấu giá viên. 

Ngoài ra, theo đại biểu Nguyệt, công chứng viên đòi hỏi phải có một chuyên môn cao, cạnh tranh gắt gao qua thi tuyển, sàng lọc qua bổ nhiệm, hành nghề chuyên trách. Việc giới hạn độ tuổi hành nghề của công chứng viên sẽ lãng phí nguồn lực xã hội và hạn chế đi quyền tự do hành nghề của công chứng viên, làm mất đi sự thỏa thuận tự nguyện của công chứng viên khi tham gia liên quan đến tài sản khi họ là thành viên hợp danh góp vốn của phòng công chứng. 

"Do vậy, tôi đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu thấu đáo vấn đề này. Theo đó, không giới hạn độ tuổi hành nghề công chứng viên nhưng giới hạn độ tuổi bổ nhiệm công chứng viên lần đầu và kèm theo các điều kiện như giấy chứng nhận sức khỏe hoặc có sự giám sát của tổ chức xã hội hành nghề công chứng", bà Nguyệt nói.

Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Bình) cho biết, so với dự thảo trước thì dự thảo lần này vẫn giữ nguyên quy định về độ tuổi đề nghị bổ nhiệm công chứng viên và tuổi được hành nghề công chứng viên là gần ngang nhau.  Ví dụ, như bổ nhiệm thì không quá 70 tuổi và miễn nhiệm thì quá 70 tuổi. 

Vì vậy, để thống nhất, phù hợp và đảm bảo tính khả thi, đại biểu Tâm đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định tuổi bổ nhiệm công chứng viên và tuổi hành nghề công chứng viên nên chênh lệch nhau ít nhất là 5 tuổi để khi công chứng viên được bổ nhiệm thì có ít nhất thời gian hành nghề là từ 3 đến 5 năm.