Cá đồng

Sinh ra ở vùng đất mỗi năm có mấy tháng nước lên, tuổi thơ tôi gắn liền với những bữa cơm cá “chén to, kho mặn” chân chất của ruộng đồng. Bây giờ, mùa nước nổi không còn như trước, nhưng ký ức cá đồng vẫn còn sống mãi theo thời gian, trở thành một phần ký ức của tôi nơi chốn quê nghèo.

Dù nước lũ về trễ hơn năm trước 1 tháng, nhưng sau khi tràn đồng, hàng trăm hộ dân tại các huyện đầu nguồn bắt đầu mưu sinh thu về những mẻ cá đầu tiên.

Đã cuối tháng 8 dương lịch nhưng nước từ thượng nguồn đổ về hạ lưu rất ít, lượng tôm, cá cũng ít dần, từ đó không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thị trường. Hiện, các mặt hàng cá đồng như: cá lóc, cá rô, cá trê trắng, tôm sông ở tỉnh An Giang đã “lên ngôi”, vì được nhiều người tìm mua với giá cao.

Đồng Tháp Mười được coi là vựa cá tôm của dải đất đồng bằng châu thổ Cửu Long Giang rộng lớn. Nếu như nhiều vùng đất khác ở miền Tây phải tới mùa nước nổi tràn về nguồn lợi thủy sản mới dồi dào thì ngược lại, ở Đồng Tháp Mười người dân có thể đánh bắt cá tôm quanh năm.

Men theo con lộ rộng chừng 2,5 m dẫn lối theo bìa rừng tràm, ông Sáu (Lê Công Sáu, 61 tuổi, ngụ Ấp 17, xã Khánh Thuận, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau) chỉ tay nói: “Ngoài kia tôi trồng tràm thâm canh, dưới ao nuôi cá đồng. Trước cá nhiều không phải lo canh giữ, chứ bây giờ mà bỏ liều coi như mất sạch. Xứ rừng mà, cây tràm và con cá đồng là sinh mệnh của chúng tôi”.

Chuyện lạ có thật ở Vĩnh Long. Không như các loại cá đồng, cá sông tự nhiên, không hề thả nuôi nhưng với hình thức “cá tự động vô ao nuôi sinh sống”. Những loại cá này tuy không lớn, nhưng khi mang ra chợ Trà Côn, huyện Trà Ôn khiến hàng chục người xúm lại, chen chân nhau mua.

Giá các loại cá đồng như cá lóc đồng, cá rô đồng, lươn đồng bán tại chợ Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang) hiện nay đã tăng khá mạnh so với thời gian cao điểm mùa nước nổi.

Khai thác thủy sản mùa cá ra và những phiên chợ cá đồng nhóm họp được xem là nét đặc trưng ở các vùng quê ở miền Tây sông nước.

Mùa nước nổi ở xã đầu nguồn biên giới Vĩnh Xương, thị xã Tân Châu (tỉnh An Giang) là mùa sôi động nhất trong năm, mùa của “cá nước chim trời” cùng những sinh hoạt sông nước của người dân. Về thăm nơi đây, vào những ngày mùa nước nổi là dịp để cảm nhận vẻ đẹp, chứng kiến sự hào phóng mà thiên nhiên ban tặng cho xứ biên giới đầu nguồn.

Hiện tại, mực nước ở các huyện đầu nguồn như: Tân Hồng, Hồng Ngự, Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp đang xuống dần, từ đó nhiều loại cá trên đồng ruộng cũng theo xuống kênh, rạch, sông. Cá đồng ra sông nhiều, chỉ với 1 tay chài người dân vùng lũ trong 1 ngày cũng bắt được tới 80 ký cá linh, cá chốt kiếm hàng trăm ngàn đồng.