Dỡ chà bắt cá đồng ở Kiên Giang, kéo lưới lên cá nhảy lao xao, ai xem cũng xuýt xoa, trầm trồ

Đống chà này ông Trung dỡ ăn chia cá đồng với chủ nhà. Từ 6 giờ sáng, ông Trung đã cùng 3 người chuyên hành nghề dỡ chà bắt cá đồng đã có mặt tại kênh Giồng Đá để bắt tay vào công việc. 

Đống chà khá to nên phải mất hơn 30 phút, ông Trung và những người đi cùng mới dùng lưới bao xong đống chà.

Có người phải lặn sâu xuống để cài mép lưới giữ các loài cá đồng khỏi thoát ra ngoài. Khi bao lưới xong, mọi người phân công nhau, kẻ nhổ cọc, tháo rượng, người dỡ chà và thu hẹp dần vòng lưới lại để gom bắt cá đồng.

Từng nhánh chà được người tham gia lặn rút lên và chuyền tay nhau đưa ra ngoài lưới. Thường dỡ xong đống chà phải mất 7-8 giờ đồng hồ, vì vậy người dỡ phải chịu lạnh giỏi.

Theo ông Trung, trước đây nguồn lợi cá tôm còn nhiều nên mỗi tháng dỡ chà một lần. Khoảng 10 năm trở lại đây, các loại cá đồng, tôm ít hơn nên phải 3-4 tháng mới có cá thu hoạch. 

Thời điểm dỡ chà bắt cá đồng thích hợp là từ tháng Chạp đến tháng 4 âm lịch. Mùa nào cá đó, cá đồng dỡ chà thường có những loại như cá trê trắng, cá chốt, cá sặc, cá tra…

Thông thường chất được đống chà ven trên sông, kênh, rạch phải rộng từ 30-50m2. Người dân dùng nhiều loại nhánh cây như trâm bầu, xoài, tre, mít, dâu, ổi…để chất chà.

Bình quân một đống chà dỡ được 4 lần/năm, mỗi lần có thể bắt từ vài chục đến vài trăm ký cá đồng các loại, tùy theo mùa. 

Nghỉ trưa ăn vội bữa cơm trên chiếc ghe đục giữa chòng chành sóng nước, ông Trung và những người đi cùng nhanh chóng trở lại công việc dỡ chà. 

Ông Trương Văn Minh, ngụ khu phố 4, thị trấn Giồng Riềng, người tham gia dỡ chà bắt cá đồng cùng ông Trung sau khi lặn sâu dưới nước để dọn sạch mớ chà còn lại dưới đáy đã ngoi lên khỏi mặt nước. Trên tay ông là con cá mè vinh khá to ông vừa bắt được. 

Thành quả sau 7 tiếng hết ngâm mình dưới nước lại phơi nắng vất vả là mẻ cá đồng hơn 70kg với đủ loại gồm cá chốt, cá trê trắng, cá tra, cá lóc, cá sặc…

Anh Huỳnh Văn Tuấn (38 tuổi), ngụ ấp Xẻo Mây, xã Thạnh Hòa (huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang), người tham gia dỡ chà bắt cá đồng cùng ông Trung, nói: “Trước đây cá đồng nhiều, mỗi đợt dỡ chà cũng kiếm vài trăm ký. Giờ thì dỡ chà chỉ bắt được vài chục ký cá đồng...".

Để giữ cá đồng còn sống và bán cá động được giá cao, chiếc ghe dùng di dỡ chà là loại ghe có đục nhiều lỗ bên mạn để nước có thể ra vào. Cá đồng sau khi được phân loại sẽ được đổ xuống đáy ghe và chở đem đi bán...

Mặc dù công việc dỡ chà bắt cá đồng vất vả, gặp những hôm sương mù gió lạnh, nhiều người phải cởi áo, uống rượu hoặc uống nước mắm biển trước khi xuống nước cho đỡ lạnh.

Nhưng họ ít khi nào nhận thù lao bằng tiền mà chỉ nhận cá mang về.